چالش خودکفایی محصول استراتژیک
در آستانه آغاز سال زراعی جدید که دولت باید کم‌کم نرخ جدید خرید تضمینی گندم را اعلام کند، وزیر جهاد نیز از کسانی که به جای حمایت از تولید داخل بر طبل واردات می‌کوبند انتقاد کرده است.
حدود یک‌ماه به آغاز سال زراعی جدید باقی مانده و کشاورزان کم کم باید برای شروع یک سال جدید و پرزحمت آماده شوند ضمن اینکه بحث تامین امنیت غذایی و خودکفایی، امسال باتوجه به شرایط خاص کشور که در وضعیت جنگ اقتصادی به‌سر می‌بریم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
با این‌حال در سال زراعی جاری خرید گندم به عنوان یک محصول استراتژیک و ویژه، به‌دلیل کم توجهی‌های دولت، با چالش‌هایی مواجه شده و احتمال می‌رود برای سال زراعی جدید نیز کشت این محصول مهم کاهش یابد. در این میان تاکید برخی مسوولان و دست اندرکاران بر به‌صرفه بودن واردات گندم به جای کشت آن در داخل، اخیرا صدای وزیر جهاد کشاورزی را هم درآورده و باعث اعتراض محمود حجتی شده است. حجتی اخیرا در این زمینه با بیان اینکه کشورهای جهان صدها میلیارد دلار یارانه به بخش کشاورزی می‌دهند و از آن حمایت می‌کنند، تصریح کرد: متاسفانه برخی تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران ما با وجود این مسائل از واردات سخن می‌گویند. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه ما قیمت دلار را در کشور به زحمت پایین نگه داشته‌ایم، گفت: محصولی را که با این دلار، که به صورت کاذب و حمایتی قیمت آن را پایین نگه داشته‌ایم، وارد کشور می‌کنیم، با کالایی که کشاورز در داخل با سختی تولید می‌کند مقایسه می‌کنیم. در نتیجه این مقایسه غیرعادلانه، شروع به سر و صدا می‌کنیم بدون اینکه به تمام زوایای ماجرا توجه کرده باشیم.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه کشورهای غربی شعار می‌دهند محصولاتی مانند مواد غذایی تحریم نمی‌شوند، گفت: این مساله صحت ندارد، وقتی نمی‌توانیم ارز را مبادله و غذا را تامین کنیم یعنی تحریم هستیم. همین مبادله‌های ارزی، هزینه‌های گزافی را به کشور و قیمت تمام شده غذای مردم تحمیل می‌کند. وی خطاب به کسانی که کالاهای وارداتی را با تولیدات داخل مقایسه می‌کنند، گفت: هر زمان که شما با عرق جبین ارز تولید کردید، می‌توانید بروید با آن ارز کالا وارد کشور کنید نه اینکه نفت را که سرمایه نسل‌های آینده است بفروشید دلار حاصل از آن را قیمت‌گذاری کنید و بعد محصولی را که در کشور مبدا نیز مورد حمایت قرار گرفته و یارانه دریافت کرده وارد کنید و با محصول داخلی مورد مقایسه قرار دهید.
کارشناسان معتقدند دولت‌های متخاصم با ابزارهای غیرمستقیم به راحتی می‌توانند در واردات کالاهای اساسی به کشور اختلال ایجاد کنند. بنابراین شرایط فعلی می‌طلبد که دولت هوشمندانه‌تر عمل کند تا سال آینده کشت و ذخیره‌سازی محصول استراتژیکی مانند گندم با مشکل مواجه نشود. در همین زمینه عطاالله هاشمی، رییس بنیاد ملی گندمکاران ایران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه درحال حاضر خرید گندم از مرز ۷ میلیون تن گذشته است، اظهارداشت: ما در بحث تولید مشکلی نداریم و تولید به اندازه کافی وجود دارد. وی با اشاره به اینکه از زمستان سال گذشته به دولت، مجلس و شورای اقتصاد هشدار دادیم که شرایط خرید امسال خوب نخواهد بود، گفت: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید و واقعی شدن نرخ ارز، ما پیش بینی چنین روزهایی را می‌کردیم و درباره آن نیز هشدار داده بودیم. رییس بنیاد ملی گندمکاران کشور با بیان اینکه پیشنهاد ما این بود که قیمت گندم برای سال زراعی جاری حداقل کیلویی ۲۲۰۰ تومان باشد، افزود: برآورد قیمت تمام شده تولید هرکیلوگرم گندم بین ۲۳۵۰ تومان تا ۲۴۰۰ تومان بود.
این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: در سال‌های گذشته عده‌ای مدام بر سر تولیدکنندگان منت می‌گذاشتند که اگر گندم وارد کنیم قیمت آن بسیار کمتر تمام می‌شود در حالی که قیمت ارز را به صورت دستوری پایین نگه داشته بودند و در واقع از منابع
بیت المال برای این کار خرج می‌کردند که خوشبختانه امسال نرخ ارز واقعی شد.
هاشمی با اشاره به اینکه خرید گندم نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است، گفت: نه تنها قیمت ۱۷۰۰ تومان برای هرکیلوگرم گندم مورد رضایت کشاورزان نیست بلکه از نحوه پرداخت مطالبات گندمکاران نیز راضی نیستیم. وی توضیح داد: بعد از تحویل گندم به دولت، حداقل ۲۵ تا ۴۰ روز طول می‌کشد تا اولین واریزی به حساب کشاورز انجام شود این درحالی است که کشاورزان بدهکارند و به نقدینگی نیاز دارند ضمن اینکه کشت جدید حدود ۲۰ روز دیگر در مناطق شمال غرب کشور آغاز می‌شود و کشاورزان باید نقدینگی داشته باشند تا بتوانند نهاده‌های مورد نیاز خود را تهیه کنند و برای کشت آماده شوند.
هاشمی دربخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در حال حاضر دلالان، واسطه‌ها، کارخانجات و واحدهای دام و طیور گندم را از کشاورزان خریداری می‌کنند، افزود: گندمی که باید خوراک انسان باشد در چرخه خوراک دام و طیور مصرف می‌شود. وی تصریح کرد: ما نه تنها در سال جاری در این حوزه مشکل داریم بلکه برای سال آینده نیز با چالش مواجه خواهیم بود و در این زمینه نگرانیم. هاشمی ادامه داد: در واقع به دلیل اینکه دولت در طی سالیان اخیر در اجرای قانون خرید تضمینی دچار تخلف شده کشاورزان اطمینان ندارند که نرخ به موقع اعلام شود و نیز قیمتی که اعلام می‌شود دلخواه و مورد رضایت آنان باشد بنابراین احتمال دارد این مسائل در کشت تاثیر منفی بگذارد و باعث کاهش سطح زیرکشت شود. که امیدوار هستیم دولت با تدابیر مناسب مانع این مساله شود.
