ظرفیت عقود اسلامی پشت دیوار دوگانگی در نظام بانکی

حسین سلیمی در مورد ظرفیت بانکداری اسلامی برای تامین مالی تولید در کشور گفت: پیش از ورود به بحث، این واقعیت را باید پذیرفت که  مشتریان بانکها آشنایی چندانی با ابزارها و عقود اسلامی مترتب بر سیستم بانکی ندارند.

وی اضافه کرد: نیاز اصلی در استقرار بانکداری اسلامی، تفهیم درست، دقیق و شفاف ابزارها و عقود اسلامی است؛ به عنوان مثال فروش اقساطی توسط بانک ها علی رغم شرعی بودن نتوانست برای مشتری کارایی لازم را داشته باشد.

 سلیمی با تاکید بر اینکه عقود اسلامی کاملا جوابگوی نیاز مشتریان بانکی است گفت: علی رغم کارایی عقود اسلامی در نظام بانکی، یکی از معضلاتی که با آن دست به گریبانیم این است که همه می خواهند از بانک ها تسهیلات دریافت کنند و کسی به دنبال تامین مالی از طریق اوراق ( مانند عقود اسلامی)، نیست؛ اوراق مرابحه، اوراق سلف و ... می تواند جایگزین تسهیلات کوتاه مدت شده و شرکت های بزرگ از این طریق نیاز مالی خود را تامین کنند.

 عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: وام های بانک های ما منهای وام های صنعتی عموما وام های کوتاه مدت یکساله هستند، در حالی که  سیستم بانکی می تواند اوراق متنوع را در اختیار بازار سرمایه قرار داده و مساله تامین مالی بنگاه های اقتصادی را حل کند؛ لازم به ذکر است که برای کسب نتیجه بهتر و ارائه فرصت کافی به مشتریان بهتر است این اوراق پنج ساله باشند.

 حسین سلیمی گفت: مشکل عقود و اوراق اسلامی همین کوتاه‌مدت بودن است و نمی تواند دردی از تولید و صنعت را دوا کند؛ پیشنهاد ما این است که اوراق سه تا پنج ساله باشند.

البته برخی بانک ها برای طرح ها تسهیلات ارائه می کنند اما بانک‌ها اصولا تسهیلات خود را بر اساس عقودی ارائه می کنند که سریعا وصول شود.

 وی تشریح کرد: بانک ها نیز به دلیل شرایط اقتصادی محتاطانه گام بر می دارند و برای ارائه تسهیلات بلند مدت سرسختی نشان می دهند و صد البته تورم، رکود و سایر شرایط اقتصادی بر عملکرد بانک ها موثرند.

 سلیمی با اظهار امیدواری در بهبود روشها و رفع اختلاف نظرها در استفاده از اوراق و عقود اسلامی در سیستم بانکی گفت: اجرای عقود اسلامی از سوی صنایع با هیچ مشکلی مواجه نیست اما اینکه چرا این موضوع در فضای تولید و صنعت جا نیفتاد بر می گردد به دوگانگی بین سیستم قدیم وجدید و عدم آگاهی مدیران صنعتی از کارایی و عملکرد عقود اسلامی.

کارشناس امور بانکی اظهار داشت: وقتی در نظام بانکی بنابر اصول اسلامی مشارکت جایگزین بهره شد؛ بسیاری از مدیران صنعتی از چند و چون و جزییات آن آگاهی نداشتند بنابراین به جای ورود  و استفاده از آن ، ترجیح دادند از آن استفاده نکنند در صورتی‌که در کشورهای اسلامی از انواع و اقسام بانکداری مشارکتی و عقود اسلامی استفاده می کنند.

 وی در ادامه گفت: استفاده طویل از مدت از ابزار و روش های متعارف بانکی باعث شده استفاده از عقود اسلامی برایمان دشوار باشد و البته کم کم مسیر باز شده و و مشکلات پیرامون آن حل می شود. همانطور که با راهکار و الگوهای ارائه شده از سوی فقها مسائلی چون خرید آتی در بورس برطرف شد.