ایجاد پل تجاری به بازار اوراسیا

تجارت ترجیحی ایران با اتحادیه اوراسیا رسما کلید خورد. براساس موافقت‌نامه ایران با اتحادیه اوراسیا در مجموع ۸۶۲ قلم کالا شامل ۳۶۰ قلم ترجیحات اعطایی ایران به اوراسیا و ۵۰۲ قلم ترجیحات اعطایی اوراسیا به ایران مشمول تجارت ترجیحی خواهد بود. لیست منتشرشده از کالاهای مشمول اعطای امتیاز از سوی دو طرف، از پیشتازی کالاهای صنعتی برای تخفیف‌های تعرفه‌ای حکایت دارد. از سوی دیگر، بررسی لیست کالایی ایران نشان می‌دهد اغلب کالاهای تمام‌شده مشمول اعطای امتیاز شده‌اند که این خود یک گام مثبت به شمار می‌رود. از سوی دیگر، اوراسیا نیز برای محصولات معدنی و صنعتی، کشاورزی و پتروشیمی ایران امتیازهایی در نظر گرفته است. این موافقت‌نامه، مقدمه تجارت آزاد ایران با اوراسیا است و قرار است یکسال پس از اجرای آن، مقدمات تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا فراهم شود.

تجارت ترجیحی ایران و اوراسیا از ۵ آبان‌ امسال، روی ۸۶۲ کالا آغاز شد. اتحادیه اقتصادی اوراسیا از سوی ۵ کشور روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، بلاروس و ارمنستان تاسیس شده و ارزش مبادلات تجاری آن به حدود ۷۵۰ میلیارد دلار در سال می‌رسد. حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران دهم مهر امسال، پس از پایان اجلاس سران اتحادیه اوراسیا اعلام کرد که موافقت‌نامه ترتیبات تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اوراسیا از ۵ آبان امسال اجرایی می‌شود و بر این اساس ایران باید ظرف سه سال عضو اتحادیه اوراسیا شود.

در همین رابطه، سیده فاطمه مقیمی نایب رییس اتاق تهران می‌گوید: با توجه به تنوع بازار و تنوع منابع موجود در کشورهای عضو این اتحادیه، پیوستن به آن یک فرصت قابل‌توجه برای اقتصاد ایران ایجاد می‌کند و می‌توان از این طریق بخشی از اثر تحریم‌ها را جبران کرد.

او در ادامه می‌افزاید: در خصوص باز شدن بازار اوراسیا به روی کالاهای تولید داخل این گمانه‌زنی مبنی بر تهاتر کالاهای اروپایی‌ها با ارزهای صادراتی مطرح است، که این موضوع خود جای امیدواری است.

این فعال اقتصادی بر این باور است که با گشوده شدن بازار اوراسیا بر روی محصولات وکالاهای ایرانی، تولید و اشتغالزایی در کشور نیز افزایش می‌یابد، اما مساله این است که باید نیاز این بازار را بطور جدی پیگیر و نسبت به تعهدات‌مان به بازارها خوش قول باشیم.

مقیمی این موافقتنامه تجاری را ایجاد پل ارتباطی برای اتصال به بازار با بیش از ۱۸۰ میلیون نفر و بازار بالقوه‌ای برای افزایش صادرات کشور می‌داند و می‌گوید: تنها روسیه، یعنی بزرگ‌ترین کشور اتحادیه اوراسیا بازاری ۱۴۰ میلیون نفری پیش روی تجار ایرانی قرار می‌دهد. تولید ناخالص داخلی منطقه در مجموع ۱.۹ هزار میلیارد دلار است که ۳.۲ درصد GDP جهان را تشکیل می‌دهد.

او همچنین با تاکید بر اینکه تقویت ارتباط با ایران برای اعضای اتحادیه اوراسیا دارای اهمیت است، اظهار می‌ کند: چرا که ایران با توجه به اهداف سیاسی مشترک با اغلب کشورهای عضو و همچنین قرار گرفتن در بهترین موقعیت ترانزیتی، یعنی قرار گرفتن بین دو دریای خزر در شمال و خلیج فارس در جنوب و قرار گرفتن در موقعیت ترانزیتی شرق به غرب، می‌تواند مسیری مناسب وموثر برای ترانزیت کالاهای کشورهای عضو اتحادیه در رونق کریدور بین‌المللی حمل و نقل شمال- جنوب باشد.

او در ادامه تصریح می‌کند که نگاه دولت‌های توسعه‌یافته به بخش خصوصی را می‌توان بومی‌سازی کنیم. البته باید بومی‌سازی بر اساس فرهنگ و شرایط و قوانین موجود در کشور اتفاق افتد. اگر قوانین ما اجازه بدهد که نگاه دولت‌های خارجی را پیاده کنیم، تصمیم خوبی محسوب می‌شود که تاثیر مطلوبی نیز در پی خواهد داشت.

نایب‌رییس اتاق تهران در این میان متذکر می‌شود که اگر هم قوانین مانع شوند، باید تلاش کنیم که این نگاه را در جهت رشد اقتصادی کشور سمت و سو ببخشیم و در ادامه به ارتقای بخش خصوصی یاری رسانیم. یاری‌رساندن به بخش خصوصی، در حقیقت کمک‌رساندن به رشد و توسعه کشور خواهد بود.

مقیمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود می‌گوید: باید رقابت‌پذیری را در بازارهای عرضه و تقاضا، واردات و صادرات، تولید، ساخت و ساز و… ارتقا بخشید. اگر به بخش خصوصی توجه ویژه‌ای شود، در شرایط تحریم می‌تواند موهبت جدیدی را برای اقتصاد کشور به ارمغان آورد. باید به بخش خصوصی اجازه دهیم که در فضای تعاملی با دنیا وارد مباحث اقتصادی – قراردادی قابل قبول شود.

از سوی دیگر، رییس سازمان توسعه تجارت ایران نیز در رابطه با این موافقت‌نامه اعلام کرد که موافقت‌نامه مذکور شروعی برای تجارت آزاد با اوراسیا است، زیرا بعد از یک سال از اجرای این موافقت‌نامه مقدمات تجارت آزاد با منطقه مذکور فراهم می‌شود و حدود ۲ سال فرصت وجود دارد تا مذاکرات در رابطه با تجارت آزاد با این منطقه انجام شود. البته به گفته حمید زادبوم، این موضوع به این معنی نیست که در پایان سه سال، تجارت آزاد با این منطقه ادامه خواهد داشت، اما در این مدت می‌توان زمینه لازم را برای تجارت آزاد با منطقه فراهم کرد. مطابق با ارزیابی‌ها ترتیبات ترجیحی روی تجارت ایران با اتحادیه اوراسیا در حال حاضر ۶/ ۲ میلیارد دلار است. عمده اقلام صادراتی ایران به اوراسیا شامل پسته، کیوی، سایر نفت‌های گازی، کشمش، خیار و خیار شور، خرما، داروها، سیمان‌های هیدرولیک، مس تصفیه شده، متانول و کلم و عمده اقلام وارداتی ایران از اوراسیا جو، ذرت دامی، روغن خام، کاتد و قطعات کاتد، آهن‌آلات به ضخامت کمتر از ۲میلی‌متر، چوب اره شده کاج و... است.