بی‌تصمیمی در سایه فقدان اخبار خوب
گروه بورس |محمد‌امین خدابخش|
روز گذشته افت قیمت‌ها در بورس تهران به کاهش 1.39 درصدی شاخص کل این بازار انجامید. طی این روز ریزش یاد شده در دماسنج اصلی بازار سرمایه سبب شد تا این شاخص برای سومین هفته متوالی تا کانال 304 هزار واحدی نوسان کند و به سطح 304 هزار و 676 واحد برسد. همچنین کاهش قیمت‌ها سبب شد تا شاخص کل هم وزن نیز عقبگردی 0.92 درصدی را متحمل شود و کاهش 788 واحدی آن را وارد کانال 85 هزار واحدی کرد.
به نظر می‌آید که پس از یک دوره رونق دور از انتظار که بازدهی میانگین بیش از 70 درصدی را برای کلیت نمادهای بورسی به همراه داشته است، حالا با رسیدن قیمت‌ها به سطوح مورد انتظار تحلیلگران از سرعت رشد کاسته شده و بازار در مسیر اصلاح رشد خود گام بر‌می‌دارد. در واقع آنطور که از تغییرات شاخص بورس تهران انستنباط می‌شود، از ابتدای هفته گذشته فاز جدید اصلاح مورد نظر خود را در قالب برخوردهای مکرر با میانه کانال 309 هزار واحدی نشان داده و همین امر سبب شده تا به عقیده برخی از کارشناسان در میان مدت اصلاح بیشتر بازارها در مسیر افت باشد.
کاهش دیروز قیمت‌ها پس از آن روی می‌دهد که طی دو هفته گذشته افزایش میزان عرضه‌ها و ترجیح سهامداران به فروش بیشتر سبب شده بود تا بازار سهام به نوعی نسبت به ماه‌های قبل دچار رکود تقاضا شود و همین امر به نصف شدن قیمت برخی از نمادها بینجامد. به موجب همین رکود شاخص بورس تهران که تا سطح 330 هزار واحدی پیش رفته بود، نزدیک به 10 درصد از ارتفاع خود را تنها در چند روز از دست داد.
مطابق با آنچه که بسیاری از کارشناسان می‌گفتند دلیل این کاهش سراسیمه تنها در چند روز رشد بیش از اندازه قیمت در نمادهایی بود که در 6 ماهه نخست امسال رشد قیمت بسیاری داشتند و همین امر سبب شده بود تا با افزایش بهای آنها بیش از ارزش ذاتی، قیمت آنها روی تابلوی معاملات حبابی شود.
در واقع همانطور که در گزارش‌های قبل نیز به آن اشاره شد، دلیل ریزش قیمت‌ها در نیمه دوم مهرماه بیش از آنکه برگرفته از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها در نمادهای بزرگ بازار باشد ناشی از همه گیر شدن هیجان فروش در تمامی نمادهای بازار و حتی نمادهایی است که از ارزش کافی بنیادی برای تداوم رشد برخوردارند. با این حال همانطور که انتظار می‌رفت کاهش قیمت در نمادهای ارزنده شکل جدی به خود نگرفت و از آنجایی که نقش این نوع سهام در تغییرات شاخص کل بورس اثر قابل توجهی دارد، افت شاخص بورس از 10 درصد فراتر نرفت.
حالا با قرار گرفتن نماگر اصلی بازار در میانه کانال 304 هزار واحدی و نبود نوسانات جهت دار، به نظر می‌آید که سرمایه‌گذاران در خصوص مسیر آینده بازار و امکان رشد آن در روزهای آتی تردید بیشتری پیدا کنند. بر اساس آنچه که در صفحه نخست تارنمای شرکت مدیریت فناوری بورس تهران درج شده است ارزش معاملات امروز بازار از 2 هزار میلیارد تومان نیز فراتر نمی‌رود. این در حالی است که ارزش معاملات در روزهای رونق بازار و حدود یک ماه پیش از 3 هزار و 500تومان فراتر می‌رفت؛ عاملی که در روز کاهشی بازار به تنهایی نشانگر ضعف طرف تقاضا و عدم رغبت کافی برای خرید سهام در قیمت‌های فعلی است.
البته با بررسی قیمت بیشتر نمادها به نظر می‌آید با وجود کاهش تقاضا در یک ماه اخیر، جو روانی حاکم بر بازار نیز تا حدود بسیاری تعدیل شده است و آنطور که در روزهای پایانی مهرماه شاهد بودیم خبری از عرضه‌های سنگین و هیجانی نیست. در روزهای اخیر نیز با افشای اطلاعات مربوط به عملکرد 6 ماهه شرکت‌ها مشخص شد که وضعیت مالی بیشتر آنها به انداره تخمینی که تحلیلگران پیش‌تر در مورد وضعیت سهام داشتند مناسب است. به نظر می‌رسد که همین عامل نیز دلیلی شده تا به همراه حمایت صندوق‌هایی که نقش حمایتی در بازار دارند، خبری از تداوم صفوف فروش نباشد.
گزارش 6 ماهه‌های متعادل
به همین منظور و برای روشن شدن بهتر زوایای تغییرات قیمت در روزهای پیش‌رو «تعادل» به گفت‌وگو با پیمان تاتایی کارشناس بازار سرمایه پرداخت و نظر وی را در خصوص دلایل حرکات فعلی بازار جویا شد.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تغییر روند صعودی قدرتمند و ثبات حدودی قیمت‌ها در بسیاری از نمادهای بازار گفت: در حال حاضر بسیاری از گزارش‌های 6 ماهه شرکت‌ها نشانگر وضعیت متعادل شرکت‌ها هستند. همین امر سبب شده تا با قرار گرفتن قیمت بسیاری از نمادها در حد معقول، حداقل در برهه زمانی فعلی شاهد رشد قیمت در نمادهای بنیادی بازار نباشیم. در واقع می‌توان دلیل ثبات قیمت‌ها در محدوده فعلی را ناشی از آن دانست که گزارش‌های 6ماهه در حدی جذاب نیستند که بازار برای رشد شتابان قیمت، نقدینگی بیشتری را وارد بازار کند.
وی در مورد ماهیت حرکت قیمت‌ها در شرایط فعلی و احتمال افت معنی‌دار شاخص در روزهای پیش رو افزود: به نظر من بازار در مقطع کنونی نیاز به اصلاح دارد با این حال قرار گرفتن بیشتر نمادها در قیمت منطقی بنیادی سبب می‌شود تا بیش از آنکه در انتظار اصلاح قیمتی و کاهش بهای سهام باشیم، بیشتر گمانه زنی‌ها در خصوص اصلاح زمانی بازار صورت بگیرد.
تاتایی ادامه داد: در این مقطع تنها نمادهایی امکان اصلاح قیمتی را دارند که معاملات آنها در ماه‌های گذشته به رشد بیش از حد و بعضا چند برابری قیمت انجامیده است. در صورت وقوع چنین اصلاحی نیز تعداد و حجم این نمادها در مقایسه با سایر نمادهای بورسی به حدی کم است که نمی‌توان انتظار عقبگرد غیر معمول شاخص بورس تهران در روزهای گذشته را داشت.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: باید بپذیریم که بازدهی 70 درصدی بازار تا مقطع کنونی بیش از آنکه رویدادی طبیعی و روتین باشد، حاصل تغییرات قیمت ارز در سال گذشته است و از این رو نباید انتظار تداوم آن در سال‌های پیش رو را داشت.
وی افزود: در واقع دید سهامداران به بازده بازار در ماه‌ها و سال‌های پیش رو باید به گونه‌ای باشد که انتظار بازده رویایی را نداشته باشند. به نظر می‌آید که در نظر گرفتن بازده 20 الی 30 درصدی برای سنوات پیش رو به اندازه کافی معقول باشد. پیمان تاتایی در خصوص حرکات احتمالی قیمت در روزهای پیش رو خاطرنشان کرد: برای روزهای پیش رو بیش از آنکه انتظار تغییرات عمده‌ای در قیمت‌های کنونی را داشته باشم، نوسان‌های مقطعی را محتمل می‌دانم.
تداوم شرایط فعلی سبب می‌شود نگاه بازار به نمادهای ارزنده تعدیل شود که بهطور کلی سهام دارای ارزش بنیادی با اقبال بیشتری رو به رو شود. در حال حاضر بازار محرک قوی که بتواند تداوم رشد چند ماه اخیر را در هفته‌های آینده برای بازار سهام میسر کند، ندارد. از این رو انتظار می‌رود با انتشار گزارش‌های عملکرد 9 ماهه شرکت‌ها، قدرت خرید چندانی در معاملات سهام مشاهده نشود.
