ناهماهنگی‌های تیم اقتصادی یا نبود فرمانده اقتصادی؟

گروه اقتصاد کلان|

در میانه دولت دوم حسن روحانی، هنوز مشکل ناهماهنگی در تیم اقتصادی دولت به قوت خود باقی است. هنوز به گفته بسیاری از ناظران تصمیمات به صورت جزیره‌ای اخذ می‌شود و هماهنگی و انسجام لازم وجود ندارد. در همین زمینه یک نماینده مجلس به «تعادل» می‌گوید قبل از اینکه دولت بخواهد با جامعه صحبت کند باید در درون خود به یک وحدت رویه برسد بعد دست به اقدام بزند.

به گزارش «تعادل»، حسن روحانی که برای بار دوم به عنوان رییس‌جمهور انتخاب شد، صداهای بسیاری از کارشناسانان و همچنین از دستگاه ناظر یعنی مجلس شورای اسلامی به گوش می‌رسید مبنی بر اینکه بهتر است دولت به فکر انسجام در تیم اقتصادی خود باشد. دلیل هم مشخص بود. تیم اقتصادی دولت یازدهم با هم درگیری‌های بسیاری داشتند. موضوعاتی مانند یارانه‌ها، نرخ سود بانکی، مالیات، نحوه هزینه‌کرد بودجه و... موارد متعددی از اختلاف را بین اعضای تیم اقتصادی دولت ایجاد کرده بود و بعضا در مدت زمان کوتاهی هر یک سخنانی ایراد می‌کردند که دیگری آن را نقض می‌کرد. مجموعه این اتفاقات منجر به آن شد که رییس‌جمهوری ناگزیر شود بین ابقای وزیر اقتصاد یا رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس کل بانک مرکزی دست به انتخاب بزند. انتخاب وی در نهایت به نفع حذف وزیر اقتصاد و استمرار فعالیت رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس بانک مرکزی بود. در ابتدای امر هم اولین وزیر اقتصاد منتخب دولت یازدهم بنا را بر برقراری ارتباط حسنه با سایر تیم اقتصادی گذاشته بود هرچند که عمرش در کابینه بلند نبود، با پیش آمدن مساله شوک ارزی و تورم‌های جهشی حاصل از آن، مجلس رای به عزل وی داد.

 تیم جدید و اختلافات جدید

اکنون و با گذر یک سال از روی کار آمدن وزیر جدید اقتصاد دولت دوازدهم آنگونه که اخبار نشان می‌دهد بار دیگر از تیم اقتصادی دولت صدای ناسازگاری به گوش می‌رسد. آخرین نمونه همین لایحه افزایش پایه‌های مالیاتی است که در وزارت اقتصاد تهیه شده و طبق آن قرار بر این شده که سود سپرده بانکی مشمول مالیات شود ولی بلافاصله رییس کل بانک مرکزی آن را تکذیب کرده و اعلام کرد که چنین برنامه‌ای به هیچ عنوان اجرا نخواهد شد. از سوی دیگر اخیرا اختلافاتی میان وزارت صنعت و گمرک جمهوری اسلامی ایران هم در گرفته است. در حالی که بسیاری تقصیرات مربوط به رسوب کالا را از چشم گمرک می‌بینند مسوولان گمرک ایراد وارده را از سوی وزارت صنعت، ‌معدن تجارت می‌بینند که در مقطعی در ثبت سفارش سهل‌انگاری کرده است.این موضوعی است که مجلس هم روی آن دست گذاشته است. در همین زمینه اخیرا، مهدی مقدسی نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: اکنون بین تیم اقتصادی دولت نیز انسجام مورد نیاز وجود ندارد و برای برون رفت از این وضعیت و خروج از بحران باید چاره‌ای اندیشید. متاسفانه وزارتخانه‌ها هنوز هم جزیره‌ای عمل می‌کنند، این در حالی است که برای پیشرفت برنامه‌ها و اجرای صحیح آن باید در برنامه‌های دولت انسجام وجود داشته باشد. بعضا این تصمیمات خوبی در حوزه کلان گرفته می‌شود اما در اجرا اثرات خود را آنگونه که باید بروز نمی‌دهد، برای مثال بانک مرکزی یک رویکرد دارد، وزارت صنعت رویکردی دیگر برای خود دارد و... این تناقض میان سیاست‌های دولت باعث شده موفقیتی که ما به دنبال آن هستیم محقق نشود.او ادامه داده است البته حرکت‌های مثبتی هم صورت گرفته و ما منکر نمی‌شویم اما کافی نیست و باید حتما رویکرد دولت این باشد که بین بخش‌های مختلف اقتصادی خود انسجام ایجاد کند و سیاست‌های هماهنگی را در پیش بگیرند. بدنه دولت هر یک برای خود ساز جداگانه‌ای نزند بلکه همه به یک سیاست مشترک که سر آن به اجماع رسیده‌اند جامعه عمل بپوشانند.به گفته مهدی مقدسی اینکه امور اقتصاد کشور پیش نمی‌رود بیشتر به همین دلیل است.اکنون که ساماندهی اوضاع اقتصادی کشور به کندی پیش می‌رود برخی این روند را نتیجه ناهماهنگی‌های میان دولتیان می‌دانند. به این معنی که ناهماهنگی‌ها باعث شده است تصمیماتی که در دولت گرفته می‌شود به درستی اجرا نشود. در همین زمینه بهروز نعمتی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی بیان کرد: رییس کل بانک مرکزی پیگیر یکسری موارد مربوط به نظام بانکی مانند سود بانکی، کاهش نرخ بهره و غیره است .اما استنباط من این است که این موارد باید با یک تیم منسجم در دولت انجام شود امروز این تیم اقتصادی دولت همگون نیست به این معنا که پازل‌ها در کنار هم نیستند که بخواهد کار به درستی پیش برود، در فضایی که وجود دارد من فکر می‌کنم که موضوعات به صورت جزیرهای بررسی می‌شود، بالاخره لیدر تیم اقتصادی مشخص نیست چه کسی است؟ اینکه هدف تیم اقتصادی چیست؟ هنوز مشخص نیست. در این میان گمانه‌زنی‌هایی صورت می‌گیرد و قرار بر این است که به واسطه این گمانه‌زنی‌ها کار پیش رود. به نظر من دولت قبل از اینکه بخواهد با جامعه صحبت کند باید در درون خود به یک وحدت رویه برسد بعد دست به اقدامی بزند.