نپذیرفتن «افایتیاف» مراودات مالی با خارج را مختل میکند
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران گفت که نپذیرفتن توصیههای افایتیاف مراودات مالی جمهوری اسلامی ایران را با خارج از کشور حتی کشورهایی که با آنها ارتباطات اقتصادی تنگاتنگ دارد، با مشکل مواجه میکند. دکتر سیدحسین حسینی در گفتوگو با ایرنا افزود: در شرایط فعلی بیشتر کشورهای دنیا توصیهها و اقدام عمل این گروه ویژه اقدام مالی را پذیرفتهاند و حاضر به همکاری با کشوری نخواهند شد که با پذیرش این توصیهها مشکل دارد و حاضر نیست اقدام عملهای در نظر گرفته شده را محقق کند. وی توضیح داد: مجلس شورای اسلامی لوایح پیوستن ایران به افای تی اف را مدتها پیش تصویب کرد و و این گروه اقدام مالی هم به کشورمان فرصت داد تا با تایید توصیههای ارایه شده مراحل پیوستن را تکمیل کند و ضروری است نهادهای ذیربط با بهرهگیری از فرصت باقی مانده جلوی محدودیتهایی را که برای کشور ایجاد خواهد شد، بگیرند. دکتر حسینی اظهار داشت: الحاق ایران به این کارگروه نهتنها هیچ مشکل امنیتی برای کشور ایجاد نمیکند، بلکه مراودات مالی و بانکی ما را با کشورهای دنیا تسهیل خواهد کرد و در شرایط تحریمی میتواند به کمک بانکهای ما بیاید. استاد اقتصاد دانشگاه مازندران گفت: کسانی که این روزها با پیوستن ایران به افای تی اف مخالفند، نگاه سیاسی و جناحی به این مقوله دارند، در حالی که این موضوع را باید با نگاه اقتصادی و بانکی مورد بررسی قرار داد و قطعا با چنین رویکردی ما شاهد بیسرانجامی تعیین تکلیف آن نبودیم.
وی خواهان پرهیز از وارد کردن رویکردهای سیاسی و جناحی به مقولههای اقتصادی شد و تاکید کرد: رویکرد سیاسی و جناحی به مقولههای اقتصادی، منافع ملی کشور را به خطر میاندازد و همه باید در زمینه پیوستن ایران به افای تی اف با دولت همکاری کنند. این اقتصاددان مازندرانی در مورد به خطر افتادن کمکهای مالی ایران به محور مقاومت در لبنان و فلسطین به عنوان یکی از انتقادات مخالفان پیوستن ایران به این گروه ویژه اقدام مالی، اظهار داشت: کمکهای ایران به محور مقاومت به صورت علنی بیان میشود و افایتیاف هیچ ارتباطی با این مساله نخواهد داشت. دکتر حسینی اضافه کرد: علاوه بر اقتصادانان، بانک مرکزی نیز خطرهای عدم پیوستن ایران به افای تی اف را گوشزد و ابراز امیدواری کرد تا دولت بتواند با رایزنی سایر نهادهای تاثیرگذار این طرح را تا پیش از مهلت 4 ماههای که گروه اقدام مالی ویژه تعیین کرد، به پایان برساند.
افایتیاف چیست؟
کارگروه ویژه اقدام مالی (Financial Action Task Force) یا همان FATF در سال ۱۹۸۹ میلادی به عنوان یک گروه بین دولتی با حضور ۷ کشور تشکیل شد. مهمترین هدفی که این گروه دنبال میکند، مبارزه با تروریسم و پولشویی و رفع تهدیدات علیه سلامت نظام مالی است که پس از رویداد ۱۱ سپتامبر به صورت جدیتر با حضور کشورهای بیشتری اجرای ماموریتهای خود را در پیش گرفت. از سال ۲۰۰۷ کشورمان در لیست سیاه افایتیاف قرار گرفت و به همین دلیل بسیاری از شرکتها در مراودات مالی با ایران احتیاط بیشتری به خرج دادند. پس از آن دولت مردان کشورمان در پی تعلیق ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی بودند و در نهایت در سال ۱۳۸۹ با تصویب نقشه راه شورای عالی مبارزه با پولشویی اولین گام اقدامات اصلاحی برداشته شد. هر چند که بحث پیوستن ایران به این کارگروه بینالمللی از سال ۸۹ مطرح بود اما از سال ۹۵ اقدامات جدی برای عضویت در این نهاد در دولت و مجلس به اجرا رسید. در نهایت این گروه که هر سال یک لیست سیاه از کشورهایی که مقررات مالی نگرانکنندهای دارند منتشر میکند، در سال ۲۰۱۶ نام ایران را در ازای انجام برخی تعهدات از این فهرست حذف کرد و از تیرماه ۹۵ تاکنون در سه نوبت با تصویب اعضای افایتیاف ایران از لیست سیاه خود خارج کرده است.
کارشناسان پولی و مالی معتقدند که با رای افایتیاف، فرصتی پیش آمده است تا ایران بتواند حسن نیت خود را به نهادهای بینالمللی نشان دهد و سلامت نظام بانکداری خود را به بدگمانهای خارجی ثابت کند. حال اینکه امروز بحث اصلاح برخی از مفاد قانون پیوستن به این نهاد بینالمللی در مجلس وشورای نگهبان مطرح است و شورای نگهبان به ترجمه برخی متون آن ایراد دارد که باید برای تایید نهایی اصلاح شود. هر چند که عدهای مخالف پیوستن ایران به این نهاد بینالمللی هستند، نهادی که میتواند افزایش اعتماد شرکتها و کشورهای خارجی برای سرمایهگذاری در ایران و بالا رفتن شفافیت در نظام بانکی و مالی کشور را به دنبال داشته باشد . اما در نهایت لایحه عضویت در این کارگروه سال گذشته در مجلس به تصویب رسید و در حال حاضر بحث رفع ایرادات ترجمه برخی از متون قانون افایتیاف در مجلس مطرح است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی و پولی و بانکی بر این باور هستند که این ایرادات برداشت مختلف از تفسیر ترجمههاست که قابل حل خواهد بود.