5 پیشنهاد برای اصلاح رژیم ترافیکی پایتخت
گروه راه و شهرسازی|
فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ در نامه‌ای به شهردار پایتخت معایب طرح کنترل آلودگی هوا را تشریح و ۵ پیشنهاد برای کاهش مشکلات آن مطرح کرد. ظاهرا حاشیه‌های طرح ترافیک جدید شهرداری تهران پایانی ندارد. از همان روزهای نخستین در سال 96 که فاز اول این طرح اجرایی شد تا هم‌اکنون که طرح به‌طور کامل اجرا شده است، همواره کارشناسان انتقادهایی به آن وارد کرده‌اند. پلیس راهنمایی و رانندگی نیز گاه از طرح جدید ترافیک حمایت کرده و گاه آن را زیر سوال برده است. اما از مهرماه سال جاری و همزمان با شروع آغاز سال تحصیلی جدید، پلیس بار دیگر در جایگاه منتقد طرح ترافیک قرار گرفته و می‌گوید این طرح باعث تشدید ترافیک شده است. اما مسوولان شهری در گزارشی عنوان کردند با اجرای این طرح میزان ترافیک تهران 35 درصد کاهش یافته است. البته برخی اعضای شورای شهر تهران از جمله محمد علیخانی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورا معتقدند طرح کاهش آلودگی هوای تهران موفق نبوده است.
علیخانی با اشاره به اینکه اجرای طرح کاهش آلودگی هوا به اهداف خود نرسیده است، گفت: «تصمیم در مورد ادامه اجرای طرح بر عهده شورای عالی ترافیک تهران است. نقدهای زیادی به اجرای این طرح وارد است و بر اساس برخی بررسی‌ها کنترل ترافیک و کاهش آلودگی هوا با اجرای طرح جدید میسر نشده است.»
اواخر شهریور ماه سال جاری مسوولان پلیس راهور از ارسال نامه‌ای به شهرداری خبر دادند که در آن مشکلات طرح جایگزین زوج و فرد را تشریح و پیشنهاداتی نیز مطرح کرده‌اند. ماه گذشته نیزسردار سیدکمال هادیان‌فر، رییس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا از رد طرح ترافیک جدید تهران خبر داد و تأکید کرد که این طرح باعث کاهش آلودگی هوا و ترافیک نشده و همچنین مشکلاتی برای مردم ایجاد کرده است. او درباره ارسال نامه به شهرداری توضیح داد: «مشکلات را در این نامه توضیح داده‌ایم و صراحتاً اعلام کرده‌ایم که این طرح مشکل ترافیک تهران را برطرف نکرده است، ضمن آنکه باعث ایجاد گره ترافیکی شده است.» سردار رحیمی اما هفته گذشته عنوان کرد که پاسخ شهرداری در مورد طرح کاهش آلودگی هوا غیرکارشناسی است. او گفت: «باید زیرساخت‌ها را درست کنیم و فرآیندی را که منجر به ایجاد ترافیک و آلودگی هوا می‌شود اصلاح کنیم. یکی از پیشنهادات ما این بود که ساعت پایان طرح کاهش آلودگی هوا در نیمه دوم سال باید کمتر شود.»
جزئیات این نامه اما روز گذشته بعد از گذشت قریب به دو ماه در مهر منتشر شد. بر اساس نامه‌ای که سردار حسین رحیمی، بزرگ به شهردار تهران در تاریخ ۲۵ شهریور ماه نوشته است، ۱۲ مورد از معایب این طرح شناسایی شده و همچنین 5 پیشنهاد نیز برای رفع این مشکلات ارایه شده است. نکته مهم نامه پلیس این است که خواستار کاهش تردد خودروها به محدوده زوج و فرد سابق یا حلقه دوم طرح ترافیک شده است. در طرح ترافیک جدید شهروندان می‌توانند در هر فصل 20 روز به شکل رایگان وارد حلقه دوم طرح ترافیک شوند و مابقی روزها نیز با پرداخت عوارض می‌توانند در این محدوده تردد کنند. اما پلیس پیشنهاد داده است تا شهروندان فقط هفته‌ای دوبار به شکل مجاز وارد طرح شوند. البته در نامه پلیس مشخص نشده است که منظور از مجاز چیست و آیا این دو روز قرار است رایگان باشد یا خیر.
به گزارش «تعادل»، در این نامه آمده است: در شرایط حاضر زیرساخت‌ها و معابر کلان‌شهر تهران به صورت روزانه، ظرفیت محدودی برای تحمل بار ترافیکی وسایل نقلیه را دارند، این در حالی است که برابر طرح زوج و فرد گذشته از حدود ۴ میلیون خودروی موجود، تعداد دو میلیون خودرو امکان تردد روزانه داشتند و در طرح جدید نیز عملاً ۱.۵ روز در هفته به صورت رایگان، خودروها مجاز به تردد بوده و مابقی روزها نیز با پرداخت عوارض بدون محدودیت، اجازه تردد خواهند داشت. بدیهی است این روش زمینه افزایش تقاضای سفر بیش از گذشته را فراهم کرده است.
همچنین با اجرای این طرح تقاضای سفر و حجم تردد در معابر حاشیه طرح از جمله بزرگراه‌های امام علی(ع) شهید همت و شهید چمران افزایش یافته و به تبع آن افزایش میانگین زمان سفر و تأخیر در شبکه معابر و افزایش آلودگی هوا را به همراه داشته است.
دربند 3 این نامه آمده است: اجرای این طرح منجر به افزایش تقاضای استفاده از موتورسیکلت و در نتیجه رشد فزاینده تصادفات منجر به جرح و فوت شده است. پیش‌بینی افزایش تقاضای سفر در ایام پایانی هر فصل با توجه به امکان ذخیره زمان رایگان (به‌طور مثال تمرکز و تجمیع سفرهای خرید در ایام پایانی شهریور و اسفند ماه) از دیگر مواردی است که به آن اشاره شده است.
عدم تناسب و پاسخگویی ناوگان حمل و نقل عمومی با تقاضای سفر جدید، عدم برنامه‌ریزی و پیش‌بینی لازم برای پوشش سفرهای مراجعان سازمان‌های خدمات‌رسان از جمله مراجعات ضروری به مراکز درمانی و بیمارستان‌ها، مراجعه به مراکز انتظامی و نظامی، سرویس‌دهی به مدارس و مراکز دانشگاهی و همچنین حمل و نقل مایحتاج ضروری مانند خودروهای حمل آرد جزو بندهای 6 و 7 نامه پلیس به شهرداری تهران است.
در ادامه نامه پلیس موارد زیر به عنوان مشکلات طرح جدید برشمرده شده است؛ فراهم‌سازی زمینه بی‌اعتمادی مردم نسبت به سیستم مدیریت کشور با استنباط از این طرح به عنوان طرحی برای کسب درآمد به بهانه بهبود وضعیت آلودگی هوا، افزایش انگیزه کاربران ترافیک به ارتکاب تخلف (پوشش و مخدوش کردن پلاک)، ایجاد بستر مناسب برای تردد بدون محدودیت و آسان اقشار پردرآمد در محدوده طرح جدید و سوق دادن افراد کم‌درآمد به سمت استفاده از معابر پیرامونی، افزایش نارضایتی کسبه و ساکنان مستقر در محدوده طرح به علت محدودیت تردد و پرداخت عوارض. همچنین ناکارآمدی طرح جدید ترافیک از زمان اجرا و عدم موفقیت در کاهش بار ترافیکی منطقه مرکزی کلان‌شهر تهران و کاهش آلودگی هوا و افزایش قابل ملاحظه بار ترافیکی از ساعت ۱۹ تا ۲۳ در معابر و محدودیت‌های منتهی به اجرای طرح از دیگر موارد اشاره شده در این نامه است.
در ادامه این نامه آمده است: «نظر به مواد مطروحه و افزایش نارضایتی‌های مردمی و مشکلات ترافیکی که در نتیجه اجرای طرح ایجاد شده است، به نظر می‌رسد طرح مذکور دارای نواقصی است و لازم است به منظور رفع معایب و مشکلات ذکر شده، در موارد زیر مورد بازنگری قرار گیرد:
۱ـ کلیه وسایل نقلیه شخصی می‌توانند در هر هفته فقط دو روز به صورت مجاز تردد کرده و سایر روزهای هفته به استثنای روزهای تعطیل، ممنوعیت مطلق تردد اعلام شده و برای تردد خودروهای غیرمجاز، جریمه توسط پلیس صادر شود.
۲- برای موارد تردد ضروری، رانندگان می‌توانند از ظرفیت روزانه طرح ترافیک استفاده کنند.
۳-کاهش زمان طرح ترافیک از ساعت ۱۹ به ۱۷ و کاهش زمان طرح کاهش آلودگی از ۱۹ به ۱۸ در نیمه دوم سال.
۴ـ اجازه یک‌بار خروج و یک‌بار ورود برای ساکنان و کسبه بدون محدودیت زمانی.
۵ـ در نظر گرفتن تردد مجاز برای خودروهای نظامی، امنیتی و خدماتی.
محسن پورسیدآقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و ازطراحان رژیم ترافیکی جدید پایتخت چندی پیش در جواب انتقادها گفته بود: «طرح جدید ترافیک تهران با امضای اعضای شورای عالی ترافیک است و پیشنهاداتی که برای تغییر در این طرح باشد را با جان و دل می‌پذیریم.»حال باید منتظر ماند و دید که آیا شهرداری حاضر به ایجاد تغییرات مورد نظر پلیس در طرح ترافیک می‌شود و این تغییرات چه زمانی رخ خواهد داد.
