واکنش‌ها به پیوستن کشورهای جدید به اینستکس
اخیرا علاوه بر انگلستان، فرانسه و آلمان، شش کشور اروپایی دیگر با هدف گریختن از تحریم امریکا علیه ایران و دفاع از تجارت قانونی اروپا و ایران از پیوستن به سازوکار اینستکس خبر دادند. به گزارش ایبِنا، سایت رادیو بین‌المللی چین با اشاره به این اتفاق نوشت: تسویه حساب در این سازوکار با دلار انجام نمی‌شود و بدین‌ترتیب ایران می‌تواند از راه تهاتر یا داد و ستد کالا به کالا به فروش نفت ادامه دهد و کالا و خدمات وارد کند. بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، سوئد و نروژ هشتم آذر با صدور پیام مشترکی اعلام کردند با توجه به آنکه اتحادیه اروپا همچنان از برجام پشتیبانی و تعهدات مرتبط با آن را اجرا می‌کند، این شش کشور برای کمک به تجارت قانونی با ایران تشریفات رسمی پیوستن به سازوکار اینستکس را آغاز می‌کنند.
اقدام این شش کشور مورد استقبال کشورهای بنیانگذار سازوکار اینستکس قرار گرفته است. انگلستان، فرانسه و آلمان با انتشار پیام مشترکی اعلام کردند که پیوستن کشورهای جدید نشان‌دهنده عزم اروپا به ادامه تجارت قانونی با ایران و حفظ برجام است. انگستان، فرانسه و آلمان در ژانویه سال جاری تاسیس سازوکار اینستکس را اعلام کردند، اما هنوز از این طریق معامله‌ای نکرده‌اند. در عین حال ایران به دلیل نارضایتی از ناکارآمدی و عدم جدیت کشورهای اروپایی در اجرای این سازوکار از ماه مه سال جاری در سه مرحله تعهدات برجامی خود را متوقف کرده است. حالا آغاز رسمی تشریفات پیوستن شش کشور اتحادیه اروپا به اینستکس با واکنش مثبت افکار عمومی و سیاستمداران جهان برخوردار شده است. رادیو بین‌المللی فرانسه در تحلیلی گفت: سازوکار اینستکس دورنمای گسترده و انرژی زیادی دارد که نشان‌دهنده مقاومت کشورهای اروپا در برابر امریکا است. پیش‌تر امریکا هشدار داده بود که هرگونه تخلف در معامله با ایران را تحریم خواهد کرد.
ژوزف بورل مسوول جدید سیاست خارجی و امنیت مشترک اتحادیه اروپا در مصاحبه با روزنامه ال پاییس اسپانیا بر لزوم تلاش همه‌جانبه برای «زنده نگه داشتن» برجام تاکید کرد و گفت: ما بیشترین علاقه را برای حفظ و بقای توافق هسته‌ای داریم و از مقام‌های ایران هم می‌خواهیم هر چه می‌توانند برای زنده نگهداشتن آن انجام دهند. سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران که در پکن به سر می‌برد، یکم دسامبر گفت: اینستکس می‌تواند ۲۰ درصد تجارت خارجی ایران را در بر بگیرد و امید است این نسبت در آینده افزایش پیدا کند. وی از اقدام کشورهای دیگر که استفاده از دلار را به عنوان وجه تسویه حساب کنار گذاشته‌اند، تقدیر کرد و آن را بسیار مهم دانست.
ما جائو شو معاون وزیر خارجه چین در نشست خبری پس از مذاکره با عراقچی گفت: ما منتظر مشاهده هر چه زودتر ثمرات واقعی اجرای سازوکار اینستکس از طرف اروپا هستیم و امیدواریم میانجیگری فرانسه به نتیجه برسد. وی تاکید کرد: امریکا باید تحریم علیه ایران را لغو کند و به مدار صحیح یعنی اجرای کامل توافقنامه هسته‌ای ایران بازگردد. این گزارش در پایان می‌افزاید: پیوستن کشورهای بیشتر به اینستکس نشان می‌دهد که چماق کشی امریکا با استفاده از تحریم در روابط بین‌المللی محبوبیتی ندارد و باعث می‌شود کشورهای بیشتری برای گریز از خطر احتمالی استفاده از دلار در معاملات بین‌المللی، آن را کنار بگذارند. مدیریت درازدستانه امریکا با سوءاستفاده از تحریم نمی‌تواند دیگران را وادار به تسلیم کند، بلکه تنها جایگاه و استیلای دلار را تهدید خواهد کرد و در نهایت سر این کشور به سنگ خواهد خورد.
