سبد خالی سیاست خارجی ترامپ در سال ۲۰۱۹
ایرنا|
سال ۲۰۱۹ میلادی در حالی به پایان میرسد که دولت دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا در حوزه سیاست خارجی موفقیتی نداشته و دستان آن در سال منتهی به انتخابات ریاستجمهوری خالی است.
کره شمالی
میانجیگریهای کرهجنوبی سبب شد تا ترامپ بتواند مذاکرات از دست رفته با پیونگ یانگ را در فوریه سال ۲۰۱۹ احیا کند و با کیم در هانوی پایتخت ویتنام- که روزی محل اشغال نظامیان امریکایی بود - دیدار کند. در حالی که کرهشمالی بارها نسبت به تیم مذاکراتی امریکا به ویژه جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی کاخ سفید و مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا ابراز ناراحتی کرده بود اما تلاشهای چین، کیم را متقاعد کرد که به ازای لغو تحریمها، گامهای عاریسازی هستهای شبه جزیره نیز برداشته شود. اما طرف امریکایی که در طول تاریخ بدعهدی خود را نشان داده، در مذاکرات هانوی وعده سرخرمن داد و لغو تحریمها را به برچیده شدن کامل تجهیزات هستهای کرهشمالی و خلع سلاح آن منوط کرد.
افغانستان
تلاشهای ترامپ که در سایه رایزنیهای گسترده زلمای خلیلزاد نماینده ویژه امریکا در امور افغانستان تجلی مییافت، در ماه سپتامبر به حضور سران طالبان در امریکا و انجام دیداری در کمپ دیوید منجر شده بود که تداوم خشونت و انفجارهای منجر به کشتار مردم بیگناه، ترامپ را وادار کرد در سایه سنگین افکار عمومی، این دیدار را لغو کند. ترامپ مدتی بعد در ماه نوامبردر سفری اعلام نشده به پایگاه نظامی امریکا در افغانستان رفت و خبر داد مذاکره با طالبان از سرگرفته میشود، اما اندکی بعد با وقوع انفجاری دیگر که طالبان مسوولیت آن را برعهده گرفت، این مذاکرات شروع نشده متوقف شد. سال ۲۰۱۹ چند روز دیگر به پایان میرسد و ترامپ که بسیار خوشبینانه تصور میکرد میتواند در مدت کوتاهی مذاکرات صلح افغانستان را پیش برد و این پیروزی را در فهرست خالی دستاوردهای سیاست خارجیاش قرار دهد، تاکنون هیچ نتیجه مثبتی به دست نیاورده است.
سوریه
اوضاع در سوریه نیز به نفع دولت این کشور در مبارزه با تروریستها پیش میرود. ترامپ بارها مساله خروج نیروها از این کشور را مطرح و حتی در یک مرحله تعدادی از نیروهای خود را به پایگاه نظامی این کشور در عراق منتقل کرد. او در توافقی پیشبینی نشده به ترکیه اجازه داد در مناطق شمال شرق سوریه علیه کردها، اقدام نظامی انجام دهد و برای این منظور، نیروهای امریکایی را از این منطقه خارج کرد اما اندکی بعد، به بهانه محافظت از چاههای نفت که « بشار الجعفری » نماینده دایم سوریه در سازمان ملل متحد آن را سرقت مسلحانه از ذخایر ملی سوری خواند، نیروی نظامی خود را در این منطقه مستقر کرد. شرایط در ادلب نیز آنگونه که ترامپ و برخی متحدان منطقهای وی پیشبینی یا آرزو میکردند، پیش نمیرود. روسیه و چین با پیشنویس قطعنامهای که به بهانه حمایت از مردم ادلب مانع از مبارزه با تروریسم میشد، در شورای امنیت مخالفت کردند. همچنین پایگاه امریکا در شهر رقه نیز در اختیار نیروهای روسی قرار گرفت و ابزار سازمان منع سلاح شیمیایی هم نتوانست علیه دولت سوریه کاربردی داشته باشد.
اوکراین و اروپا
به دنبال اختلاف مرزی روسیه با اوکراین و برگزاری همه پرسی برای الحاق کریمه به روسیه، اختلاف میان امریکا و اروپا با روسیه تشدید شد. این مساله در دوران ریاستجمهوری پیشین اوکراین به شکل جدی ادامه داشت اما با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در این کشور و پیروزی «ولودیمیر زلنسکی»، ترامپ با رهبری «رودی جولیانی» وکیل شخصیاش به طمع افتاد و خواست از فضای جدید کییف برای رقابتهای انتخاباتی خود استفاده کند. وی در ۲۵ ژوئیه با همتای اوکراینیاش تماس گرفت و در آن، ارسال کمکهای نظامی مصوب کنگره را به انجام تحقیقات درباره فعالیت اقتصادی هانتر بایدن فرزند رقیب انتخاباتی خود منوط کرد. این مساله از سوی یک افشاگر ناشناس به کنگره امریکا و به ویژه مقامهای دموکرات رسید و به «اوکراین گیت» شهرت یافت. همین مساله سر منشأ آغاز یک فرآیند بزرگ دیگری علیه ترامپ در مجلس نمایندگان شد که در نهایت با برگزاری چندین نشست علنی استماعی و حضور شاهدان مربوطه، چهل و پنجمین رییسجمهوری امریکا در فهرست سومین رییسجمهوری این کشور قرار گرفت که در مجلس نمایندگان استیضاح شد. هرچند که با توجه به اکثریت جمهوریخواهان در سنا و نامشخص بودن فرآیند رسیدگی به موارد اتهامی، نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان از ارسال پرونده استیضاح به این مجلس خودداری کرده است. علاوه بر اوکراینگیت، ترامپ درباره روابط تجاری اروپا با روسیه به ویژه در بخش انرژی نیز اقدامات مخربی انجام داد و تهدید کرد در صورت ادامه ساخت خط لوله انتقال انرژی از روسیه به اروپا به ویژه آلمان که به « نورد استریم۲ » مشهور است، عوامل دخیل در آن را تحت تحریم قرار خواهد داد. این مساله با مخالفت و واکنش مقامهای اروپایی از جمله آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان مواجه شد و برخلاف این تهدیدها، خط لوله گازی روسیه به اروپا همچنان در حال تکمیل است.
روسیه
مقابله با روسیه در راهبردهای کلان امریکا همواره وجود داشته است. این مساله با اتهام ترامپ در تبانی با مسکو برای پیروزی در انتخابات رنگ و لعاب بیشتری یافت به گونهای که ضدیت با روسیه به عنوان یکی از ارکان اصلی وفاداری به امریکا درآمده است. ترامپ بارها سعی کرد که همکاری با پوتین را برای امنیت و منافع ملی امریکا مفید اعلام کند و در کاهش خصومتها تاثیرگذار است اما هیات حاکمه این کشور به ویژه دموکراتهای کنگره ضمن مخالفت شدید، آن را تهدیدی برای منافع ملی امریکا میدانند. از این رو ترامپ میکوشد تا هرگونه اتهام به تبانی با روسیه را از خود برطرف کند و در این راه اقداماتی انجام میدهد که نماد خصومت با مسکو باشد. از جمله این اقدامات خروج از پیمان موشکهای هستهای میانبرد بود که در فوریه۲۰۱۹ ترامپ دستور خروج از آن را صادر کرد و به این ترتیب، دور جدیدی از رقابتهای تسلیحاتی همچنین حرکت به سمت مدرنیزه کردن این تسلیحات کشتار جمعی را آغاز کرد. پیمان استارت نیز در سال ۲۰۲۱ به پایان میرسد و با گذشت چند نشست بین هیاتهای کارشناسی امریکا و روسیه هنوز مشخص نیست سرانجام آن چه خواهد بود. از نگاه تحلیلگران امریکایی با پایان یافتن سال ۲۰۱۹ و آغاز رقابتهای جدی انتخابات در سال ۲۰۲۰ به نظر میرسد ترامپ شانسی برای موفقیت در بزک کردن سبد سیاست خارجی خود ندارد و تاکنون فقط توانسته به اقدام بیهوده و بیتاثیر در شناسایی قدس به عنوان پایتخت سرزمین اشغالی و الحاق بلندیهای جولان اشغالی به رژیم صهیونیستی بسنده کند که حتی از سوی سازمان ملل و متحدان اروپایی او نیز تایید نشده است.