فایننشیالتایمز: «پوتین برای همیشه»
گروه جهان|
کارگروه اصلاح قانون اساسی روسیه متشکل از برخی سناتورهای شورای فدراسیون و نمایندگان دوما (پارلمان) و شماری از حقوقدانان کار خود را برای بررسی پیشنهادهای ولادیمیر پوتین آغاز کرد. این کارگروه متشکل از ۷۵ نفر است و تمامی آنها توسط پوتین انتخاب شدهاند. نشریه فایننشیالتایمز درباره تحولات اخیر روسیه نوشته: «از آنجایی که ولادیمیر پوتین در سال 2018 میلادی برای چهارمین بار به عنوان رییسجمهور انتخاب شده بود در محافل خصوصی در مسکو شایعاتی درباره کسی که قرار است پوتین به عنوان جانشین خود انتخاب کند، شنیده میشد. پوتین خود چهارشنبه گذشته به این پرسش پاسخ داد: او خودش را انتخاب کرده است.»
در ادامه این مطلب آمده است: پوتین در اقدامی غیرمعمول در یک دهه گذشته، تشکیلات سیاسی روسیه را شوکه کرد. این شوک نه در نتیجه نهایی اقدامات موردنظر او، که درباره زمان اعلام تغییرات اساسی و اصلاح قانون اساسی روسیه بود. پوتین گفت که بهدنبال اصلاح قانون اساسی، تقویت نقش پارلمان و کاستن از نفوذ رییسجمهوری است. ولادیمیر پوتین در سخنرانی 70 دقیقهای خود هیچ اشارهای به آینده سیاسی خود نکرد و در عوض درباره چگونگی کارکرد نظام سیاسی جدید در روسیه گفت. پوتین شاید به اندازه «شی جینپینگ» رییسجمهوری مادامالعمر فعلی چین، پیش نرفت اما برای همگان روشن کرد مردی که دو دهه است روسیه را اداره کرده همچنان قرار است، فارغ از عنوان شغلیاش، چند دهه دیگر در مسند امور باشد. فردی نزدیک به کرملین میگوید: «پوتین میخواهد مکانیسم قدرت را تثبیت کند و اهرم لازم برای این کار را دارد. او نمیخواهد پیرمردی باشد که از اختیارات معنویاش برای فرماندهی استفاده میکند. او حالا زمان مناسبی در پیش دارد تا به گذار قدرت فکر کند. او از حالا میتواند با خیال راحت همهچیز را مدیریت کرده و مدعیان قدرت را ارزیابی کند.»
اکاترینا شولمن استاد علوم سیاسی از روسیه، نیز میگوید: «نظام سیاسی روسیه اکنون به نقطهای رسیده که باید به راهها و ابزارهایی فکر کند که بتواند همهچیز را همانطور که هست حفظ کند. و این بهترین کار در این شرایط چیست: تظاهر به تغییر برخی امور اما در واقع تلاش برای حفظ شرایط فعلی. تاریخ سیاسی سرشار از نمونههایی اینچنینی است؛ تغییرات کوچک از بالا که بعدها میتوانند کنار گذاشته شوند یا فرایندهای کاملا متفاوت سیاسی را در پی داشته باشند. افرادی که پرسترویکا را طراحی کردند امید داشتند که خیلی زود به نتیجه برسند، امروز هم کسانی که بهدنبال برگزاری همهپرسی هستند فکر میکنند که پیروز این فرایند خواهند بود، چیزی که نمیتوان آن را تضمین کرد.»
پوتین در پیام سالانه خود به پارلمان روسیه با تاکید بر اینکه نیاز به تغییر کامل قانون اساسی روسیه وجود ندارد، گفت اصلاحاتی در قانون اساسی باید صورت گیرد که نیاز به همهپرسی عمومی دارد. رییسجمهوری روسیه گفت که مساله محدودیت به دو دوره ریاستجمهوری یک شخص در روسیه را دارای اهمیت اصولی نمیداند اما در همین حال با چنین محدودیتی موافق است.
«ژان دو گلنیستی» سفیر پیشین فرانسه در روسیه، هم میگوید که پوتین در حال آمادهسازی روندی است که به او اجازه میدهد با کنار گذاشتن مقام رییسجمهوری، تاثیرگذاری خود بر نهادها را حفظ کند. بنابراین در آینده برای پوتین در جایگاه رییس شورای امنیت و شاید شورای فدراسیون داشتن یک رییسجمهوری ضعیف و یک نخستوزیر مجددا بر سر کار آمده بسیار مفید خواهد بود.
بهگفته این دیپلمات اسبق فرانسوی در روسیه، قرارداد سیاسی و اخلاقی پوتین با مردم روسیه که پیشتر از این یک بار تغییر کرده بود، بار دیگر در آستانه تغییر است. اولین قرار داد او در سال ۲۰۰۰ زمانی که به قدرت رسید و به عنایت مدیریت بهتر اقتصاد، افزایش قیمت نفت، کاهش نقش مافیا و غیره رونق را به این کشور بازگرداند. روسیه تا ۱۰سال رشد شش درصدی را تجربه کرد. قرارداد اخلاقی و سیاسی پوتین پس از آن تغییر کرد: اینبار به دست آوردن جایگاه روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ با الحاق کریمه بود. امروز تغییر جدید قرارداد که رییسجمهور به روسها از طریق اصلاحاتی که در حال اجرا کردن آن است پیشنهاد میکند بر روی یک سیاست جدید اجتماعی و بهداشتی پایهگذاری شده است.
این تحلیلگر فرانسوی اولویتهای جدید دولت روسیه را کاهش فقر، توسعه تحقیقات و پایان دادن به خروج جوانان از کشور میداند. او به سخنان پوتین که منحصرا به موضوع نظامی اختصاص داشته، اشاره میکند که گفت «روسیه هم اینک از موشکهای هایپر سونیک برخوردار است که غربیها تمایل دارند آنها را به دست آورند.» در طول دو سال دیدیم که بودجه نظامی روسیه در حال کاهش (پایینتر از فرانسه) و در مقابل هزینههای اجتماعی آن در حال افزایش است. منظور پوتین این بود که پیشتر تلاشهای لازم در حوزه نظامی را انجام داده و این دیگر اولویت کرملین نیست.
ولادیمیر پوتین با ۶۷ سال سن و در حالی که پدربزرگ شده بیش از هر رهبر روس دیگری به جز استالین در تاریخ معاصر آن حکومت کرده است. در ۱۰۰ سال پیش از روی کار آمدن پوتین در شب سال نوی ۱۹۹۹میلادی، تنها سه رهبر از ۹ رهبر روسیه بازنشسته شدند. باقی آنان یا در هنگام تصدی قدرت درگذشتند یا اعدام شدند. به اعتقاد برخی ناظران، اصلاحات قانون اساسی پوتین برنامهای را برای ایمن ماندن و جلوگیری از بروز درگیریهای داخلی در صورت عدم تمایلش برای باقی ماندن در جایگاه ریاستجمهوری پس از پایان دوره فعلیاش در سال ۲۰۲۴ است. کلید حل این مساله این است که نشان داده شود او قصد ندارد پس از ترک ریاستجمهوری، قدرت را واگذار کند.