الاکلنگ تراز آب خزر برای تالاب‌ها و آب‌های عمیق

ایرنا| بررسی‌ها نشان می‌دهد که بالا بودن تراز آب دریای خزر در بلندمدت موجب بهبود شرایط آب‌های عمیق و آبزیان می‌شود اما در مقابل کوچک شدن تالاب‌ها را به همراه دارد پس شرایط تراز آب خزر برای محیط تالابی و دریایی پارادوکسال است یعنی تراز پایین برای دریا خیلی خوب و برای تالاب خیلی بد است اما اکنون که تراز پایین است شاهد بهبود وضعیت آب دریاها نیستیم که جای سوال دارد. حمید علیزاده‌لاهیجانی معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی گفت: اثر تراز آب خزر بر چرخه آب از دهه ۱۹۳۰ یعنی زمان شوروی سابق انجام شد، از دهه ۳۰ این پدیده مشخص شد که وقتی می‌گوییم تراز آب پایین است شرایط برای تالاب‌های ساحلی بد می‌شود یعنی تالاب‌ها محدود، آب آنها کم می‌شود و عمقشان کاهش می‌یابد که این شرایط برای پرندگان مهاجر خوب نیست اما وقتی تراز پایین است شرایط اکولوژی داخل دریا عالی می‌شود یعنی وضعیت فوق‌العاده بهتر می‌شود چون در این حالت چرخه آب سریع شده اکسیژن محلول، مواد مغذی و PH در آب توزیع می‌شود که در این شرایط تولید آبزیان به خصوص ماهیان خیلی بهتر می‌شود البته این روند بعد از چند سال پایداری تراز پایین آبی اتفاق می‌افتد. او با تاکید بر اینکه تمام اینها اثبات شده است گفت: بنابراین شرایط تراز آب خزر برای محیط تالابی و دریایی پارادوکسال است یعنی تراز پایین برای دریا خیلی خوب اما برای تالاب خیلی بد است. وی اظهار کرد: وقتی که تراز بالا باشد تالاب‌ها توسعه می‌یابند، بزرگ می‌شوند، عمق می‌گیرند و آبزیان و پرندگان مهاجر زیاد می‌شوند اما شرایط تراز بالا باعث می‌شود سرعت چرخه آب کاهش یابد بنابراین اکسیژن محلول، مواد مغذی و PH در ستون آب به آرامی توزیع می‌شود و لایه‌بندی آب عمیق پایدارتر می‌شود بنابراین شرایط اکولوژیک داخل دریا ضعیف می‌شود که در این صورت باید انتظار کاهش تولید ماهیان را داشته باشیم البته باید تراز بالا چند سال بماند بعد از آن این شرایط پیش می‌آید. علیزاده‌لاهیجانی به ایرنا گفت: از سال ۲۰۱۰ میلادی یعنی از ۱۰سال پیش تاکنون تراز آب خزر به‌شدت در حال کاهش است، حدود یک‌و‌نیم متر کاهش یافته و فعلا نیز روند کاهنده است البته پیش‌بینی بلندمدت نمی‌شود کرد؛ در این شرایط انتظار داریم که حالت شرایط آب عمیق بهبود یابد اما اندازه‌گیری‌ها این را نشان نمی‌دهد چون در تراز پایین قرار است که شرایط تالاب‌ها محدود شود اما آب عمیق بهتر شود اما اندازه‌گیری‌های هم تیم ایرانی و هم روسی این را نشان نمی‌دهد، پس چه اتفاقی افتاده است. او اظهار کرد: دلیل آن گرمایش جهانی است یعنی دمای آب سطحی افزایش و شرایط یخبندان زمستانی در شمال خزر کاهش داشته است که باعث شده انتقال عمودی کاهش یابد؛ پس نکته بسیار مهم گرمایش است چون اختلاط عمومی تحت تاثیر سرمایش خیلی تسریع می‌شود و می‌دانیم که زمستان‌ها بخش عمده خزر شمالی یخ می‌زند و گاهی ضخامت یخ به چند متر می‌رسد این یخ زدن باعث می‌شود که بخشی از نمک از یخ خارج شود و به آب مجاور برسد و آب مجاور هم تقریبا صفر درجه است نمک هم که دریافت کرده و شور‌تر می‌شود.