حسنی مبارک درگذشت

گروه جهان|

 حسنی مبارک رییس‌جمهوری پیشین مصر، سه‌شنبه درگذشت. او که حدود 30 سال رییس‌جمهوری مصر بود در هنگام مرگ ۹۱ سال داشت. مبارک ۲۰۱۱ در نتیجه اعتراض‌هایی که در کشورش شکل گرفت از قدرت برکنار شد.

یورونیوز نوشته، بهار عربی در مصر با الهام از انقلاب در کشور همسایه، تونس شکل گرفت و حوادث خونینی را در این کشور رقم زد. مردم مصر که از فقر، فساد، بیکاری و حکومت استبدادی در این کشور به ستوه آمده بودند، هفته‌ها دست به اعتراض زدند. مبارک در یک سخنرانی که اول فوریه ۲۰۱۱ میلادی از تلویزیون پخش شد، اعلام کرد که در انتخابات دیگر نامزد نخواهد شد. اما تقاضای معترضان استعفای او بود که در نهایت حسنی مبارک پس از مقاومت اولیه در برابر این درخواست، از سمت خود کنار رفت. با انتشار خبر کناره‌گیری او، صدها هزار نفر از این خبر در قاهره و سایر شهرهای مصر استقبال کردند. در قاهره، پایتخت مصر مردم با تکان دادن پرچم و به صدا درآوردن بوق ماشین‌ها خوشحالی خود را از استعفای مبارک نشان دادند.

حسنی مبارک پس از خلع ید شدن از قدرت، در دادگاه محاکمه و به جرم سرکوب و کشتار معترضان به زندان محکوم شد. حکم زندان او در نهایت نقض شده و او سه سال پیش در حالی که وضعیت جسمی مناسبی هم نداشت، آزاد شد. حسنی مبارک که از سال ۱۹۸۱ رهبری پرجمعیت‌ترین کشور عربی را بر عهده داشت، تا زمان مرگ در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری بود و به تازگی نیز جراحان او را عمل کرده بودند.

حسنی مبارک در سال 1928 در روستای «کفر المصیلح» از توابع استان «المنوفیه» مصر به دنیا آمد، تحصیلات مقدماتی خود را در همان روستای خود به پایان رساند. مبارک با وجود اینکه خانواده‌اش فقیر بود توانست به دانشکده افسری برود و در سال ۱۹۴۹ از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شد و یک سال بعد به نیروی هوایی مصر ملحق شد و تحصیلات تکمیلی خود را در آکادمی نظامی شوروی سابق سپری کرد.

  از اوج تا سرنگونی

حسنی مبارک در آغاز سال میلادی ۱۹۷۳به عنوان فرمانده نیروی هوایی مصر و معاون وزیر دفاع در جنگ رمضان (یوم کیپور) با اسراییل نقشی محوری داشت. در این جنگ، نیروهای مصری در عملیاتی غافلگیرانه به نیروهای اسراییل که بخشی از شبه جزیره سینا را اشغال کرده بودند، حمله کردند. نقش او در جنگ باعث شد تا دو سال بعد هنگامی که انور سادات رییس‌جمهوری وقت مصر، برای تعیین معاون خود تحت فشار بود، مبارک را به این سمت برگزیند. حسنی مبارک پس از ترور انور سادات در سال ۱۹۸۱ به ریاست‌جمهوری رسید. او در دوران ریاست‌جمهوری خود به یکی از مهره‌های عمده در روند صلح خاورمیانه تبدیل شد و در تمام این مدت متحد امریکا باقی ماند.

مدت زمامداری حسنی مبارک یکی از طولانی‌ترین حکومت‌های منطقه‌ای به‌شمار می‌آید و پس از حکومت سرهنگ معمر قذافی ‌دیکتاتور مقتول لیبی، سلطان قابوس بن سعید سلطان پادشاه فقید عمان، علی عبدالله صالح دیکتاتور مخلوع یمن و محمد علی پاشا در مصر دارای پنجمین حکومت طولانی در جهان عرب بود.

دست‌کم در دوران ریاست‌جمهوری مبارک، شش بار به جان او سوء قصد شد. خطرناک‌ترین سوءقصد در سال میلادی ۱۹۹۵رخ داد، زمانی که او برای شرکت در اجلاس سران کشورهای آفریقایی به اتیوپی رفته بود و در آدیس آبابا، به لیموزین او حمله شد. مبارک نیز در مبارزه با این جنبش هزاران نفر را دستگیر و جنبش آنها را به‌شدت سرکوب کرد. در سال ۱۹۹۹میلادی، حسنی مبارک در یک همه‌پرسی با تنها یک نامزد و برای بار چهارم به عنوان رییس‌جمهوری مصر انتخاب شد. او در سال ۲۰۰۵ با اعمال یک سری تغییرات در متمم‌های قانون اساسی کشور، پیروزی بی‌چون و چرای حزب حاکم را تضمین و از حضور رسمی حزب اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین در امور سیاسی مصر جلوگیری کرد. در سال ۲۰۱۰ میلادی انتخابات پارلمانی مصر با انتقادات زیادی روبرو شده و بسیاری دولت را متهم به تقلب در این انتخابات کردند. در ۲۵ ژانویه سال ۲۰۱۱ میلادی هزاران معترض به دولت مبارک به خیابان‌های قاهره ریخته و با پلیس درگیر شدند. این روز اغلب به عنوان آغاز «بهار عرب» در مصر شناخته شده است. در یازدهم فوریه سال ۲۰۱۱ و به‌دنبال سه هفته اعتراض‌های گسترده علیه دولت مصر، حسنی مبارک از قدرت کناره‌گیری کرده و دولت را به دست ارتش مصر سپرد.

انقلاب سال 2011 مصر تنها به حکومت سی‌ساله حسنی مبارک در این کشور پایان نداد، بلکه پرونده‌های بسیاری را در این کشور گشود که برای سال‌ها بسته بودند و کسی جرات و اجازه نزدیک شدن به آنها را نداشت. حسنی مبارک به همراه دو فرزندش در تاریخ سیزدهم آوریل سال ۲۰۱۱ به اتهام فساد، سوءاستفاده از قدرت، و کشتار معترضان دستگیر شدند. در دوم ژوئن سال ۲۰۱۲، دادگاه قاهره، حسنی مبارک را به حبس ابد محکوم و به زندان منتقل کرد. در ماه می‌سال ۲۰۱۵، دادگاه تجدیدنظر با تبرئه حسنی مبارک در اتهاماتی چون فساد او را تنها به سه سال زندان محکوم و اعلام کرد روزهای پیشین او در زندان بخشی از مجازات او محسوب خواهند شد. حسنی مبارک موارد اتهامی دیگری نیز داشت که در نهایت کنار گذاشته شدند. پیشتر در اوایل ماه مارس، او از اتهام مسوولیت در مرگ شهروندان تظاهرات کننده مصری نیز تبرئه شد. او سرانجام سه‌شنبه بیست و پنجم فوریه 2020 میلادی بر اثر وخامت شدید وضعیت جسمانی درگذشت.