خسارت کرونا به 8 رسته صنفی

تعادل  |

مرکز پژوهش‌های مجلس، در یک نظرسنجی از 414 مالک واحدهای تولیدی، به بررسی اثر شیوع ویروس کرونا بر 8 رسته صنفی شامل«خدمات تولیدی، فرش و صنایع دستی، تحریر و چاپ، صنایع غذایی، تولید ملزومات و خدمات ساختمان، تولید کیف و کفش، صنایع نساجی و پوشاک و سایر صنایع صنفی» پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، میزان تولید در واحدهای صنفی تولیدی خدماتی نسبت به فصل گذشته (آخر پاییز 1398) به‌طور متوسط 13.4درصد و نسبت به پایان سال1397 برابر با 22.2 درصدکاهش داشته است. بیشترین کاهش تولید مربوط به تولیدی‌های «تحریر و چاپ» بوده است. همچنین داده‌های این نظرسنجی حاکی از این است که میزان اشتغال در واحدهای صنفی، تولیدی و خدماتی نسبت به پایان سال1397 برابر با 5.2 درصد کاهش داشته و در پایان سال 1398 کاهش اشتغال هم نسبت به پایان فصل گذشته (پاییز 1398) و هم نسبت به پایان سال گذشته (1397) محدود بوده و هیچ حوزه کاری بیشتر از 9درصد کاهش اشتغال نداشته است. بیشترین کاهش اشتغال در جامعه مورد مطالعه در پایان سال 1398 مربوط به تولیدی‌های «نساجی و پوشاک و کیف و کفش» با منفی 9 درصد بوده است. از نظر میزان فروش، در پایان سال 1398 نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش فروش در همه حوزه‌های کاری، شدید و بین 67 تا 98 درصد بوده است.

   تاثیرپذیری سه‌ضلعی بنگاه‌ها از کرونا

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با هدف اطلاع سیاست‌گذاران کشور از تأثیر کرونا بر اشتغال و فروش واحدهای تولیدی خرد در سراسر کشور، در روزهای پایانی سال 1398 مطالعه‌ای پیمایشی تعریف و طی 15 روز ابتدایی سال 1399 آن را با ابزار پرسشنامه بسته و با روش تلفنی اجرا کرد. جامعه آماری این مطالعه، 465 هزار مالک یا مدیر واحدهای تولیدی صنفی رسمی (دارای پروانه) از سراسر کشور بوده است که اطلاعات آنها توسط اتاق اصناف در سال 1397 در اختیار مرکز پژوهش‌ها قرار گرفته است. روش نمونه‌گیری، تصادفی از 8 خوشه صنفی شامل «خدمات تولیدی، فرش و صنایع دستی، تحریر و چاپ، صنایع غذایی، تولید ملزومات و خدمات ساختمان، تولید کیف و کفش، صنایع نساجی و پوشاک و سایر صنایع صنفی (نظیر سیم پیچی، آهنگری، تولید پمپ، سوله، آلومینیوم، چوب بری و...) » بوده است. 

 حجم نمونه این مطالعه با سطح اطمینان بالای 95 درصد براساس فرمول کوکران، 386 تعریف شده بود، اما در عمل داده‌های 414 مالک واحدهای تولیدی اخذ و استفاده شد. این مطالعه شامل 6 پرسش درباره تغییر تولید و شاغلان در صنف به نسبت پایان فصل گذشته (پاییز 1398) و نیز نسبت به پایان سال 1397 و نیز تأثیر شیوع کرونا بر «فروش و قیمت تمام شده» صنف سوال شونده بوده است. شایسته یادآوری است برای اینکه پاسخ‌دهنده دچار اغراق یا کتمان حقیقت درباره واحد تولیدی خود نشود، سوال درباره صنف مربوطه پرسیده شده است. متن سوال‌ها و پاسخ کلی استخراج شده (میانگین ساده) هر سال به شرح زیر است: 

 1- میزان تولید صنف شما نسبت به پایان فصل گذشته (پاییز 1398) چه تغییری کرده است؟ 13.4- درصد 

2- تعداد شاغلان صنف شما نسبت به پایان فصل گذشته (پاییز 1398) چه تغییری کرده است؟ 3.7- درصد 

3- میزان تولید صنف شما نسبت به پایان سال گذشته (اسفند 1397) چه تغییری کرده است؟ 22.2- درصد 

4 -تعداد شاغلان صنف شما نسبت به پایان سال گذشته (اسفند 1397) چه تغییری کرده است؟ 5.2- درصد 

 5- شیوع کرونا چه تأثیری در فروش صنف شما داشته است؟ 83- درصد 

6- شیوع کرونا چه تأثیری در قیمت تمام شده محصولات داشته است؟ 10.3 درصد

لازم به توضیح است که سوال ششم را فقط 79 نفر از 414 نفر حدود 19درصد پاسخ دادند و 5 سوال بالاتر را همه 414 نفر پاسخ داده‌اند. همچنین پاسخ واحدهای تولیدی حاضر در این پیمایش به تفکیک حوزه‌های کاری در جدول قابل مشاهده است. 

نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، میزان تولید در واحدهای صنفی تولیدی خدماتی نسبت به فصل گذشته (آخر پاییز 1398) به‌طور متوسط 13.4درصد و نسبت به پایان سال1397 برابر با 22.2 درصدکاهش داشته است. بیشترین کاهش تولید مربوط به تولیدی‌های تحریر و چاپ بوده است. کاهش میزان تولید در فصل زمستان نسبت به پایان فصل پاییز 1398 در 8 رسته صنفی حاضر در این مطالعه بین 1 تا 24 درصد بوده است. 

همچنین نتایج این پژوهش حاکی از این است که میزان اشتغال در واحدهای صنفی، تولیدی و خدماتی نسبت به فصل گذشته (آخر پاییز 1398) به‌طور متوسط 3.7درصد و نسبت به پایان سال1397 برابر با 5.2 درصد کاهش داشته است. در پایان سال 1398 کاهش اشتغال هم نسبت به پایان فصل گذشته (پاییز 1398) و هم نسبت به پایان سال گذشته (1397) محدود بوده و هیچ حوزه کاری بیشتر از 9 درصد کاهش اشتغال نداشته است. بیشترین کاهش اشتغال در جامعه مورد مطالعه در پایان سال 1398 مربوط به تولیدی‌های «نساجی و پوشاک و کیف و کفش» با منفی 9 درصد بوده است و جالب آنکه میزان رشد اشتغال در «صنایع دستی و فرش» مجموعا مثبت بوده است. (5 درصد در طول فصل زمستان و 2 درصد در طول سال) . از نظر میزان فروش، در پایان سال 1398 نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش فروش در همه حوزه‌های کاری، شدید و بین 67 تا 98 درصد بوده است. تولیدکنندگان صنفی کیف وکفش با منفی 98 درصد و تولیدکنندگان نساجی و پوشاک با منفی 92 درصد بیشتر از بقیه صنوف تولیدی دچار کاهش فروش بوده‌اند. شایان ذکر است در تفسیر نتایج این مطالعه و به خصوص سیاست‌گذاری براساس آن، حتماً باید زمان اجرای آن را در نظر گرفت و چه بسا اگر این پیمایش در پایان فروردین 1399 تکرار شود، به دلیل تغییر شرایط، نتایج متفاوت باشد.