افزایش ساعات معامله، معطل ارتقای زیرساخت‌های فنی است

گروه بورس| رشد قیمت‌ها در بازار سرمایه چند وقتی است که وارد فاز جدیدی شده و سیل نقدینگی گسیل‌شده به سمت بورس و فرابورس، شرکت‌های تابع سازمان بورس و اوراق بهادار را با چالش‌های جدیدی رو به رو کرده است. از یک سو اقبال عمومی به سمت بازار سهام سبب بروز اختلال در سامانه معاملات شده است و از سوی دیگر حل و فصل مشکلات رخ داده در مسیر انجام معاملات امری نیست که با تدابیر کوتاه مدت و فقط با تصمیمات مدیریتی رفع شود. 

وقوع چنین وضعیتی سبب شده تا در حالی که رونق بازار سهام به امری مطبوع برای مردم و مسوولان بدل شود، ریسک معاملات نیز افزایش یابد و دست اندر کاران بازار سهام کشور را به فکر رفع این مشکلات بیاندازد. این معضلات در وضعیتی ایجاد شده‌اند که افزایش ارزش معاملات در بازار سهام و رشد سریع قیمت در بسیاری از نمادها بیانگر نیاز به افزایش عمق بازار در کنار حفظ امنیت معاملات و کاهش ریسک نقدشوندگی است؛ امری که تا به اینجای کار شواهدی از ممکن بودن آن در کوتاه مدت وجود ندارد و به گفته رییس بورس تهران به دلیل عواملی مانند پیچیدگی زمانبر خواهد بود. 

این دوگانگی زمانی رخ داده که بازار سرمایه در ماه‌های پیش رو پذیرای خیل عظیمی از مردم دارنده سهام عدالت خواهد بود و بدون شک حضور این افراد می‌تواند فشار قابل توجهی بر سامانه معاملات وارد کند و در کنار فوایدی که برای توسعه بازارهای مالی کشور دارد، مشکلاتی تازه را نیز بیافریند. از سوی دیگر تسریع در عرضه شرکت‌ها و بزرگی یا کوچکی آنها نیز مساله‌ای نیست که سازمان بورس و شرکت‌های تابعه چندان در آن دخیل باشند، چراکه طی شدن صحیح مقدمات عرضه طبیعتا مقدم بر افزایش تعداد نمادها بر روی تابلوهای معاملاتی خواهد بود.  در همین زمینه علی صحرایی، مدیرعامل شرکت بورس تهران ضمن گفت‌وگو در خصوص نحوه انجام معاملات و روند طی شده تا سپرده گذاری مرکزی، به مسائلی همچون افزایش زمان معاملات و محدودیت‌های موجود پرداخت. علی صحرایی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره بررسی پیشنهاد افزایش ساعت معامله در بازار سرمایه اظهار داشت: افزایش ساعات معامله معطل ارتقای زیرساخت‌های فنی است. وی با بیان اینکه در بخش پسترید با محدودیت مواجه هستیم، گفت: با اتمام ساعت معامله در ساعت 12 و 30 دقیقه، معامله برخی از نمادها آغاز می‌شود و این معاملات تا ساعت 14 و 30 دقیقه ادامه دارد. پس از اقدامات نظارتی پستریدی بازار انجام می‌شود و این معاملات پس از تایید ناظر تحویل مدیریت فناوری و بعد از آن برای سپرده‌گذاری ارسال می‌شود و تمام این اقدامات باید تا ساعت 24 انجام شود. مدیرعامل بورس تهران ادامه داد: در این مدت زمان دارایی‌های مردم با توجه به معاملات انجام شده باید به روز منتقل شود. صحرایی تاکید کرد: در حال حاضر محدودیت و گلوگاه موجود در بخش پسترید وجود دارد که البته شرکت سپرده‌گذاری در حال رفع این مشکل است. توجه داشته باشیم که برای افزایش ساعات معاملات باید سامانه ترید، پسترید، ریجستری و کلیینگ را تغییر دهیم و پس از این اقدامات، همزمان بازار مشتق سامانه‌ای را هم باید داشته باشیم. وی با بیان اینکه این برنامه میان مدت است و این اقدامات را نمی‌توان به سرعت انجام داد، گفت: اگر این سامانه‌های جدید مستقر شوند، براساس نیاز بازار حداقل دو ساعت به زمان معاملات اضافه می‌شود. مدیرعامل بورس تهران افزود: البته باید توجه داشت که این سامانه فقط یک نرم‌افزار و سخت‌افزار نیست، در اینجا بحث بومی‌سازی آن و آموزش مهاجرت به سامانه جدید مطرح می‌شود که همه این‌ها یک پروسه زمانبر خواهد بود. صحرایی تاکید کرد: به زودی با حضور سهام داران عدالت مواجه هستیم و افراد متعدد با سهام‌های کوچک وارد بازار می‌شوند که یک برنامه ویژه برای این گروه نیاز است. وی درباره میزان ورود نقدینگی به بازار در سال جاری گفت: بیش از 35 هزار میلیارد تومان فقط در مدت زمان سال جاری وارد بازار سرمایه شده است و در این مدت حتی شاهد ورود روزانه هزار و 500 میلیارد تومان به بازار سرمایه هم بودیم. مدیرعامل بورس تهران در پاسخ به این سوال که عده‌ای به تعداد محدود عرضه‌های اولیه در بازار سرمایه منتقد هستند و معتقدند عمق بازار باید با این عرضه‌ها افزایش یابد، اظهار داشت: در هفته دو جلسه برای عرضه‌های اولیه برگزار می‌شود اما شرکت‌ها برای ورود به بورس چند موضوع را باید در نظر داشته باشند و رعایت کنند. صحرایی ادامه داد: آماده سازی شرکت‌ها باید از سمت ناظر انجام شود و نه بورس. مشاوره پذیرش و ناشر باید الزامات بازار سرمایه را برای شرکت‌ها تامین کنند. البته تا حد امکان مقررات را برای ورود شرکت‌ها تسهیل کرده‌ایم اما نمی‌توانیم از اصول کوتاه بیاییم. وی افزود: برای مثال شرکتی صورت مالی پایان سال را ارایه نکند بورس نمی‌تواند این اقدام را به جای ناشر برای شرکت انجام دهد یا اینکه برخی از شرکت‌ها با محدودیت در دارایی مواجه هستند که این محدودیت را باید در امیدنامه شفاف کنند تا امکان حضور آنها در بورس باشد.  مدیرعامل بورس تهران با تاکید بر اینکه بازار سرمایه از عرضه اولیه شرکت‌ها استقبال می‌کند، گفت: عرضه اولیه شستا را با اینکه پروسه بسیار پیچیده‌ای داشت انجام دادیم. این شرکت دارای 178 شرکت زیر مجموعه بود و با حساب‌های فی مابین آن با تامین اجتماعی و بانک رفاه مواجه بودیم. به‌طور قطع در شرایطی که امکان عرضه اولیه شرکت بزرگی مانند شستا وجود دارد، می‌توان شرکت‌های کوچک را پذیرش کرد اما ناشر و مشاور پذیرش هم باید تلاش جدی داشته باشند.  صحرایی در پاسخ به این سوال که تا پایان سال چند عرضه اولیه خواهیم داشت، گفت: تلاش می‌کنیم عرضه‌های اولیه بیشتر از سال گذشته باشد البته مهم این است که شرکت‌های بزرگ و توانمند وارد بازار شوند. وی تاکید کرد: اگر 50 شرکت وارد شوند اما فقط در کیفیت یکی از این شرکت دقت نداشته باشیم، اعتماد مردم سلب می‌شود که حفظ این اعتماد برای ما بسیارمهم است. هر چند سیاست ما افزایش عرضه‌های اولیه است اما دقت را فراموش نمی‌کنیم. البته در این بین ناشر و مشاور پذیرش بسیار مهم است.