درس‌هایی که از پلاسکو نگرفتیم
گروه راه و شهرسازی|
بررسی حادثه آتش سوزی در کلینیک سینا اطهر موضوع کلیدی نشست دیروز شورای شهر تهران بود. نشستی که با حضور پیروز حناچی، شهردار و مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش نشانی شهر تهران همچنین نمایندگانی از وزراتخانه‌های کار و بهداشت برگزار شد.
در این نشست، پیروز حناچی شهردار تهران گفت: شرکت‌های بیمه باید به موضوع ساختمان‌های ناایمن ورود کنند تا صاحبان ساختمان‌ها مجبور به رفع ناایمنی شوند.
وی ادامه داد: اگر از این حوادث اینچنینی درس نگیریم در آینده باز هم تکرار خواهد شد. در پلاسکو هم با همین مشکل مواجه شدیم که ساختمانی برای کاری دیگر ساخته شده بود اما کاربری آن تغییر کرده بود.
پلاسکو یک ساختمان اداری بود که اول تولیدی لباس شده سپس به انبار تبدیل شده بود و بزرگ‌ترین مشکل این بود که هیچ اطلاعاتی از داخل ساختمان پلاسکو نداشتیم. ما از پلاسکو تا امروز در حوزه تجهیزات و امکانات رشد خوبی داشته‌ایم اما هنوز هم مشکلاتی وجود دارد. یک خلأ عمده داریم که ریشه در قانون دارد و آن اینکه در سال ۳۴ و در قانون شهرداری‌ها آمده است که مطب‌ها می‌توانند در فضای مسکونی مستقر شوند. آن زمان الگوی زندگی در خانه‌های ویلایی بوده است و قانون اجازه داده است که یک اتاقی به مطب اختصاص پیدا کند و این امر خیلی مشکل خاصی برای شهروندان ایجاد نمی‌کرده است. در سال ۶۶ و براساس اصلاحات به سایر حرفه‌های پزشکی هم اجازه فعالیت در داخل واحد‌های مسکونی می‌دهند. مثل همین کلینیک که در سال ۷۹ پایان کار می‌گیرد و به جای مسکونی می‌شود کلینیک.
حناچی گفت: انفجار کپسول‌های حاضر در این محل باعث شد تا آتش به یک آتش خاص تبدیل شود و اطفای آن در آن لحظات از کنترل خارج شود. البته یک نگرانی هم از وجود مخزن هلیوم موجود در محل داشتیم. این حادثه تلخ بود اما تلخی آن زمانی بیشتر می‌شود که از آن درس نگیریم. ما از پلاسکو درس گرفتیم اما حجم ناایمنی در شهر آنقدر بالا است که باید کار بیشتری انجام شود.
شهردار تهران گفت: ۴۰ درصد از پلاک‌های موجود در شهر تهران نوسازی شده‌اند. ۲۰۰ کیلومتر مربع از ۷۰۰ کیلومتر مربع فضای تهران مسکونی است. ما در قانون تعارضاتی داریم. دیوان عدالت اداری درخصوص استفاده از املاک مسکونی برای مطب‌های پزشکی رای داده و این رای هم محکم است و این یکی از مشکلات ما است.
لایحه‌ای را برای حل این مشکلات قانونی به کمیسیون لوایح دولت برده‌ایم و یکی از راه‌هایی که باید تعقیب شود، موضوع بیمه اجباری برای ساختمان‌های خاص در شهر تهران است. ورود بیمه باعث می‌شود تا برخی از مقررات ملی ساختمان بهتر اجرا شود. وقتی بیمه به موضوع وارد شود اگر مالک ضوابط را رعایت نکند دیگر حین وقوع خسارت پولی پرداخت نمی‌شود و همه مسوولیت به گردن مالک خواهد افتاد و از سوی دیگر حق بیمه برای ساختمان‌های نا ایمن گران‌تر خواهد بود. وی افزود: برای این ساختمان ۴ اخطاریه صادر شده بود اما باید کارهای جدی کرد و قوانین موجود اصلاح شود.
۲۹ هزار ساختمان ناایمن در تهران
وجود دارد
محسن هاشمی، رییس شورای اسلامی شهر تهران نیز در ابتدای نشست دیروز شورای شهر تهران گفت در تهران ۲۹ هزار ساختمان ناایمن وجود دارد که باید هر چه سریع‌تر مشکل آنها بر طرف شود.
او گفت: در وقوع این حادثه چهار دستگاه متولی بوده‌اند؛ وزارت بهداشت، شهرداری، وزارت کار و مالک مسوولیت‌هایی داشته‌اند که باید هر کدام پاسخگوی عملکردشان باشند.
وی اضافه کرد: در تهران بعد از حادثه پلاسکو ۳۳ هزار ساختمان ناایمن شناسایی شدند اما ما به تنهایی امکان مقابله با این ساختمان‌ها را نداریم و مقرر شد تا با همکاری دستگاه قضایی این مشکل رفع شود. نکته بعد این بود که در مسیر ایمن شدن ساختمان‌ها تنها ۲۰۰ ساختمان ایمن شده و ۳ هزار ساختمان هم در مسیر ایمن‌سازی قرار دارند اما ۲۹ هزار ساختمان هیچ اقدامی انجام نداده‌اند.
وی افزود: مردم باید بدانند آیا ساختمانی که قصد ورود به آن را دارند ایمن هست یا خیر؛ باید سامانه سوت زنی در شهرداری تهران برای اعلام ساختمان‌های ناایمن را تشکیل دهیم.
باید عذرخواهی کنیم
رییس شورای شهر تهران همچنین با اشاره به لزوم راه‌اندازی پویش شناسایی املاک ناایمن، گفت: همه باید تقصیر خود را در مورد حادثه کلینیک سینا مهر بپذیریم و از تهرانی‌ها عذرخواهی کنیم.
هاشمی که در حاشیه نشست شورا با خبرنگاران سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه امروز 4 نماینده از وزارت بهداشت، وزارت کار، شهرداری و مالکین کلینیک سینا مهر برای حضور در صحن شورای شهر و ارایه گزارش دعوت شده بودند، گفت: به دلیل اینکه برخی از مالکین در بازداشت بودند نماینده‌ای از آنها در شورا حضور نیافت و علیرضا زالی نماینده وزارت بهداشت هم اعلام کرد سه‌شنبه به صحن شورا می‌آید.
هاشمی تصریح کرد: همه باید تقصیر خود را در مورد کلینیک سینا مهر بپذیریم و از تهرانی‌ها عذرخواهی کنیم همچنین همه راهکارها بیان شود که چه اقدامی صورت پذیرد تا دیگر شاهد حوادث مشابه نباشیم.
وی با بیان اینکه شهرداری بر اساس گزارشات ارایه شده ضابط قضایی نیست، گفت: باید لوایحی در مجلس تصویب شود که این قدرت را در اختیار شهرداری‌ها به ویژه کلان‌شهرها قرار دهد.
هاشمی در مورد راه‌اندازی پویش شناسایی املاک ناایمن گفت: ایجاد سامانه سوت‌زنی در این زمینه مهم است تا شهروندان بتوانند این ساختمان‌ها را به ما معرفی کنند و زودتر اقدامات لازم صورت گیرد. رییس شورای شهر تهران گفت: همچنین می‌توان برای همه ساختمان‌ها شناسنامه ایمنی تهیه کرد به‌طوری که ساختمان‌های دارای ایمنی بالا درجه طلا و ساختمان‌ها با 70 درصد ایمنی درجه نقره دریافت کنند و از طریق درج بارکد روی ساختمان‌ها شهروندان بتوانند متوجه میزان ایمنی ساختمان‌ها شوند.
جزییات تخلفات در کلینیک سینا مهر
زهرا صدراعظم نوری رییس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران نیز در نشست دیروز این شورا با اشاره به اینکه 54 درصد از حریق‌های ساختمانی مربوط به کاربری مسکونی است، گفت: سیم‌کشی غیراصولی در مجموعه و دپوی نامناسب سیلندرهای اکسیژن از دلایل حادثه حریق در کلینیک سینا مهر بوده است.
صدراعظم نوری افزود: 26 درصد از حریق‌ها در پایتخت مربوط به ساختمان و 54 درصد از حریق‌های ساختمانی مربوط به کاربری مسکونی است.
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به اینکه کلینیک سینا مهر کاربری مسکونی داشته است، گفت: مسقف کردن حیاط جنوبی با پروفیل سبک و سقف غیر اساسی به منظور ایجاد سایبان، تبدیل 405 مترمربع مسکونی به بخش بهداشتی و درمانی و تبدیل بخش مسکونی به بخش اداری در طبقات همکف، اول و دوم از جمله تخلفات ساختمانی این کلینیک است که به کمیسیون ماده 100 ارسال شده بود. کمیسیون ماده 100 رأی به تعطیلی یا قلع مستحدثات زائد و اعاده به وضعیت مجاز طی دو ماه همچنین تخریب و جمع‌آوری پروفیل سبک و سقف غیراساسی را داده است. مالک مدعی شده که گزارش‌های ارسال شده توسط آتش‌نشانی با واقعیت تطابق ندارد و بر اساس تجربیات خودش نسبت به ایجاد دو دستگاه شیلنگ آب آتش‌نشانی با پمپ فشار قوی و نگهداری چندین کپسول اقدام کرده است.
این عضو شورای شهر تهران گفت: به دلیل انفجارهای پی در پی محل ورودی ساختمان در زمان حادثه دسترسی آتش‌نشانان به حادثه‌دیدگان سخت بوده و آتش‌نشان‌ها پس از حدود 45 دقیقه به محبوسین دسترسی پیدا کرده‌اند که 20 نفر از محبوسین در ساختمان نجات و 19 نفر فوت شدند. نوری گفت: بهره‌برداری غیراصولی از حیاط ساختمان و دپوی قابل توجه دستگاه سیلندر اکسیژن 50 کیلویی و نیتروژن در محل و در نظر نگرفتن پله فرار اضطراری همچنین تصرف پشت‌بام با ایجاد کاربری دفتر اداری از جمله تخلفات مالکان بوده است.
وی گفت: دسترسی نداشتن به پلکان ساختمان از طریق پشت‌بام، جانمایی نامناسب جعبه‌های فایبرباکس و آتش خاموش‌کن‌های دستی همچنین سیم‌کشی غیراصولی در مجموعه و قرار گرفتن تابلو برق در راه‌پله از جمله موارد ناایمنی و تخلفات موجود در این ساختمان بوده است.
بازداشت 8 نفر از گروه‌های پزشکی
ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران با اشاره به بازداشت 8 نفر از کادر پزشکی به دلیل حادثه کلینیک سینا مهر گفت: اگر ساختمان کلینیک ناایمن و خطرناک بوده چرا مجوز آن باطل و ساختمان پلمب نشده بود. متأسفانه در این حادثه 17 نفر از جانباختگان جزو کادر پزشکی بوده که سه نفر آنها از پزشکان حاذق کشور بوده‌اند.
یکی از بانک‌ها مالک ساختمان بود
حجت نظری، عضو شورای شهر تهران درباره حادثه حریق و انفجار کلینیک سینا مهر اظهار داشت: بر اساس گزارشی که به دست من رسیده مالکیت این ملک برای یکی از بانک‌های کشور بوده است. باید مشخص شود که مالکان چقدر در بروز این حادثه مقصر بوده‌اند. وی افزود: همچنین سهم قصور شهرداری و سایر نهادها در حادثه کلینیک سینا مهر باید مشخص شود و این مساله مورد بررسی قرار گیرد که آیا پرونده این کلینیک رأی ماده 100 داشته است یا خیر.
آتش‌نشانی اختیار پلمب ساختمان‌ها را ندارد
عضو شورای شهر تهران با اشاره به ضرورت ایجاد مدیریت یکپارچه ایمنی در پایتخت، گفت: آتش‌نشانی اختیار پلمب ساختمان‌های ناایمن و خطرناک را ندارد. احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در صحن شورای شهر نیز در این باره گفت: تاکنون چندین بار حوادث حریق در ساختمان‌های پایتخت به وقوع پیوسته ولی آتش‌نشانی به‌رغم اینکه پیش از این حوادث اخطار برای ناایمن بودن ساختمان‌ها داده، ولی اختیار پلمب نداشته است.
وی افزود: آتش‌نشانی ضابط قضایی نیست و اختیار پلمب ندارد در حالی که باید مدیریت یکپارچه ایمنی در پایتخت حاصل شود.
