داستان تلخ دوستداشتنی
کسی نمیداند که قهوه دقیقا چه زمانی و توسط چه کسی کشف شد؛ چرا که داستانهای زیادی در مورد آن گفته شده است که هر یک روایت خاص خود را دارد؛ اما در میان این داستانها و روایتها، کشف دانههای قهوه ریشه در فلات اتیوپی دارد. براساس افسانهها یک دامدار به نام کالدی (Kaldi) که یک گله بز داشت نخستین کسی بود که پتانسیلهای بالقوه این دانههای محبوب را کشف کرده است.
داستان از این قرار است که این دامدار روزی گله بزهای خود را به مرتع برد و پس از چرای گله متوجه شد که بزها با خوردن دانههای گیاهی خاص بهشدت انرژی گرفتهاند، بهطوریکه شب نمیتوانند بخوابند و سر و صدا میکنند. کالدی با دیدن این ماجرا نزد بزرگ صومعه میرود و داستان را برای او تعریف میکند. بزرگ صومعه نیز از این دانهها یک نوشیدنی درست میکند و متوجه میشود که مدت زمان زیادی در طول شب بیدار میماند و نمیتواند بخوابد و در عین حال انرژی زیادی هم دارد. با گسترش استفاده از این گیاه و رسیدن خبر آن به شبه جزیره عرب، سفر قهوه در سرتاسر دنیا آغاز شد و تاریخچه قهوه شکل گرفت.
کشت دانههای قهوه و تجارت آن از شبه جزیره عرب آغاز شد و طبق شواهد موجود از قرن ۱۵ در یمن و در قرن ۱۶ نیز در ایران، مصر، سوریه و ترکیه شناخته شد. همچنین قهوه به نوشیدنی محبوب در نشستها و دیدارها، هنگام گوش دادن به موسیقیهای زنده، خواندن کتاب، تماشای فیلم و تئاتر تبدیل شد. قهوهخانهها و کافهها به سرعت در همه جا ظاهر شدند و دیگر فقط کافه و قهوهخانه معمولی نبودند بلکه محلی برای تبادل اطلاعات روز شده بودند تا جایی که از آنها با نام «مدارس عاقلان» یاد میشد.اروپاییهایی که به شرق و خاورمیانه امروزی سفر میکردند در بازگشت به کشور خود داستانهایی از مایع مرموز سیاه رنگی نقل میکردند. قهوه در قرن ۱۷ مسیر خود را به سمت اروپا باز کرد و به سرعت در این قاره به شهرت رسید. قهوه در ایران از دوران صفویان وارد مرزها شده است و نوعی نوشیدنی روزانه در آن دوران به شمار میرفته است و بعد از آن چای توانست جایگزینی برای قهوه در ایران باشد. امروزه در تمام نقاط جهان قهوه به شکلهای مختلفی سرو میشود و در تاریخچه قهوه میتوان به تحولات مختلفی اشاره کرد سرو شدن قهوه در انواع مختلف اسپرسو، ساده، فوری، کافی میکس، کاپوچینو، کافه لاته و شیر قهوه نشان دهنده این مهم است. سرانه مصرف قهوه در جهان بالای 2 میلیارد فنجان قهوه در روز است. این در حالی است که سهم هر فنلاندی از این عدد روزانه 2.64 فنجان است و سهم هر ایرانی روزانه 0.028 فنجان یعنی هر ایرانی به طور متوسط هر 40 روز یک فنجان قهوه میخورد.