معرفی 2 رقیب آرادکوه در انتشار بوی نامطبوع
گروه راه و شهرسازی|
در شرایطی که انگشت اتهام انتشار بوی نامطبوع در پایتخت به سمت مرکز انباشت پسماندهای این شهر در آرادکوه نشانه رفته است، نتایج یک پژوهش دانشگاهی حاکی از این است که آراد کوه دو رقیب سرسخت دارد که در سطوح بالاتری از این مرکز انباشت پسماند، بوی نامطبوع تولید می‌کنند. بر اساس نتایج این پژوهش عملی، سهم مرکز دفن پسماند آرادکوه در انتشار بوی نامطبوع در تهران حدود ۲۰ درصد و سهم مجتمع‌های دامداری و دامپروری ۴۷ درصد برآورد شده است. همچنین سهم فاضلاب نیز با حدود 29 درصد بیشتر از آرادکوه ارزیابی شده است.
به گزارش «تعادل»، ۱۲ دی ماه سال ۹۷ برای اولین بار بوی نامطبوعی شبیه فاضلاب در جنوب، غرب و بخش‌هایی از شرق و شمال تهران منتشر شد. همان زمان مقامات شهرداری و استانداری در واکنش به این اتفاق بی سابقه از تشکیل کمیته حقیقت یاب خبر دادند که البته تا ۲۴ آذر ماه ۹۸ که این رخداد تکرار شد، نتیجه رسمی در برنداشت. بر اساس بررسی‌های انجام شده، انتشار چنین بوی زننده‌ای در سطح وسیع در پایتخت طی دست کم ۷ دهه گذشته بی سابقه بوده است. به باور برخی از پژوهشگران، انتشار بوی نامطبوع در تهران یک حادثه خاص و فاقد سابقه و تکرارشوندگی طی همه سال‌های گذشته در این شهر به شمار می‌رود. از این رو، نمی‌توان این حادثه خاص و ناگهانی را به پدیده‌های دارای سابقه تکرار از جمله تغییر جهت باد در شهر نسبت داد. در عین حال، مطالعات پیشین مدیریت شهری نشان می‌دهد، در زمانی که رطوبت هوا افزایش پیدا می‌کند میزان ترکیب بار رطوبتی و گاز منتشرشده تحت تاثیر گازهای جنوب و جنوب شرقی به سمت شمال تهران باعث هدایت این بو در برخی مناطق تهران می‌شود. به گفته مدیران شهری، انتشار بو که یکی از مولفه‌های آلایندگی هوا است ارتباطی با مجموعه آرادکوه ندارد. بر اساس داده‌های علمی آلاینده‌های یک منبع خطی مانند آرادکوه نمی‌تواند ۳۵ کیلومتر دورتر و صرفا در برخی مناطق خاص منتشر شود. آنها معتقدند نشانه‌هایی همچون سردی هوا، پدیده اینورژن و افزایش استفاده از مازوت هنگام انتشار این بوی نامطبوع قطعا با این مساله
بی ارتباط نیست.
هشدار درباره انتقال آرادکوه
محمدتقی زاده، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران در جلسه هفته گذشته کارگروه مدیریت پسماند استان تهران با اشاره به اینکه عمده منشأ بوی نامطبوع در تهران از آرادکوه است، گفت: در صورت عدم انتقال این مرکز از سوی شهرداری، اداره کل محیط زیست استان تهران قانونا حق شکایت از شهرداری به مراجع قضایی را دارد. اما شینا انصاری، مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفت‌وگو با مهر، با اشاره به مطالعاتی که از سوی یک تیم دانشگاهی از دانشگاه شهید بهشتی در سال ۹۷ در خصوص تعیین سهم منابع مولد آلودگی بو در مسیر فرودگاه امام خمینی از جانب شهرداری انجام شده است، گفت: سهم مرکز دفن پسماند آرادکوه در این اندازه‌گیری آلایندگی حدود ۲۰ درصد مشخص شده است. وی با اشاره به اینکه خروجی این مطالعات از طریق اندازه‌گیری‌ها و شناسایی کانون‌های مولد بو مشخص می‌کند که بیش از ۹۸ کانون آلایندگی در این مسیر وجود دارد، ابراز داشت: مجتمع‌های دامداری و دامپروری با سهم ۴۷ درصدی بیشترین سهم را در انتشار بو در این بررسی دارند. مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با تاکید بر اینکه این اندازه‌گیری‌ها براساس مدلسازی، نقشه پخش و پراکندگی بو به صورت مجزا از هر کدام از منابع و به صورت تجمعی تهیه شده است، افزود: حتی نقش فاضلاب‌ها هم از آرادکوه در تولید بوی نامطبوع بیشتر ارزیابی شده است. وی با اشاره به اینکه یکی از سیاست‌های شهرداری تهران توسعه و ارتقای ظرفیت ایستگاه‌های میانی تفکیک و بازیافت پسماند در سطح شهر است، گفت: با فعال شدن این ایستگاه‌ها از دو سال گذشته دیگر پسماندهای حجیم در این ایستگاه‌ها تفکیک و بازیافت می‌شوند و حجم پسماندهای منتقل شده به آرادکوه از ۸ هزار تن در روز به ۵۷۰۰ تا ۶ هزار تن کاهش یافته است. انصاری اظهار کرد: اجرای طرح کاپ نیز به کاهش حجم پسماندهای منتقل شده به مرکز دفن کمک می‌کند. وی با بیان اینکه در دنیا برای مدیریت پسماند، دولت‌ها به روش‌هایی که ارزش اقتصادی ایجاد می‌کند روی آورده‌اند، گفت: بازیافت، پردازش، تولید کمپوست، تولید انرژی از پسماند و جداسازی پسماندهای با ارزش از جمله این فعالیت‌ها است.
۹۸ کانون انتشار بو در مسیر فرودگاه امام
مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران همچنین با بیان اینکه با جابه‌جایی مرکز دفن مسائل زیست محیطی آن از جمله انتشار بوی نامطبوع حل نمی‌شود، اظهار کرد: برآوردها نشان می‌دهد، انتقال مرکز هزینه‌های سنگینی دارد ضمن اینکه ارزیابی زیست محیطی تعیین مرکز دفن جدید نیز حدود یک تا دوسال زمان می‌برد. وی افزود: بهسازی آرادکوه در شرایط حاضر بهترین روش کاهش اثرات زیست محیطی موجود است. انصاری با اشاره به اینکه ۱۵سال پیش یک دریاچه شیرابه در محل دفن زباله کهریزک به وجود آمده بود که مساحت آن به ۱۶ هکتار می‌رسید، گفت: با توجه به تدابیری که در سال‌های گذشته اندیشیده شد، از جمله راه‌اندازی تصفیه خانه این دریاچه خشک شد.
بنابراین با توجه به شرایط فعلی در همین مکان ضمن بهبود وضعیت مدیریت پسماند وکاهش حجم پسماندهای ورودی، می‌توان مخاطرات زیست محیطی موجود را کاهش داد.
کرونا و آراد کوه
در همین حال، سعید مرادی کیا، کارشناس سازمان مدیریت پسماند از مجتمع آرادکوه که مهمان یک برنامه تلویزیونی بود، گفت: مجتمع آرادکوه یا کهریزک از ۵۰ سال پیش پذیرای پسماندهای تهران و خیلی از روستاها و شهرهای اطراف بوده است. واقعیت این است که در دوران اپیدمی کووید ۱۹ شرایط خاصی را در آرادکوه تجربه می‌کنیم. این مجتمع روزانه پذیرای پسماندهای مختلف شهر تهران از جمله منابع خانگی و غیر خانگی است. تمامی پسماندها را جمع آوری می‌کنیم و به مجتمع آرادکوه منتقل می‌کنیم و آنجا به وسیله ماشین آلات و نیروهای انسانی این پسماندها را تفکیک و به صنایع بازیافت می‌فرستیم و آنهایی که بازیافتشان مقرون به صرفه نیست برای تولید برق استفاده می‌کنیم. یا در نهایت مجبور هستیم در مراکز دفن، دفن کنیم. مرادی کیا توضیح داد: اما در دوران کرونا موضوع کاملاً برعکس شد. مجبور شدیم موضوع بازیافت را به خاطر سلامتی نیروهای انسانی و مردم در تهران و کل کشور متوقف کنیم تا جلوی انتشار بیماری را بگیریم. چون دوستان مجبور بودند با دست گاهی اوقات این تفکیک را انجام بدهند. تمرکز اصلی ما در این دوران روی پسماندهای بیمارستانی بود. به خاطر شرایط بحرانی میزان پسماندها افزایش پیدا کرده است. همانطور که کادر درمانی ما مجبور بودند ۲۴ ساعته کار کنند، نیروهای دفن ما هم مجبور بودند با شیفت‌های دو سه برابری و به صورت ۲۴ ساعته این پسماندها را با رعایت موازین بهداشتی برای اینکه جلوی شیوع پسماندها را از مناطق جنوبی تهران بگیرند دفع کنند و از این مورد توانستیم سربلند بیرون بیاییم.
وی بیان کرد: تست کرونای تعدادی از نیروهای ما مثبت شد ولی خوشبختانه سریع شناسایی شدند و برای تست‌های بیشتر و مراقبت و استراحت به منزل فرستاده شدند.
این کارشناس پسماند با اشاره به اینکه سایت‌های دفع کشور و مجتمع آراد کوه به واسطه کرونا پررنگ‌تر دیده شدند، تصریح کرد: اما حقیقت این‌طور است که ما خارج از دوران کرونا هم درگیر یکسری مسائل مثل تولید بالای پسماند و بالا بودن میزان شیرابه هستیم. وقتی مردم کیسه پسماندشان را در سطل رها می‌کنند این پایان کار نیست. حدوداً در شهر تهران ۱۴ هزار پاکبان فعالند که تعداد زیادی از معابر و خیابان‌های شهر را پاکیزه می‌کنند تا محیط تمیز و بهداشتی داشته باشیم.
وی ادامه داد: از همه ملت خواهشمندم در تولید پسماند و خریدهایشان بازبینی داشته باشند. محیط زیست و تعداد زیادی از جانوران در حال از بین رفتن هستند. این ماسک‌ها و دستکش‌هایی که رها می‌شوند می‌توانند باعث انتقال ویروس شوند. اصلاح الگوی مصرف داشته باشند و در مهمانی‌ها به اندازه غذا درست کنند و دور ریز زیاد نداشته باشند. جلوی تولید کیسه پلاستیکی را بگیرند. این آلودگی‌ها نسل آینده را دچار مشکل خواهد کرد.
