اتاق تصاویر متحرک

ورود نخستین دستگاه سینماتوگراف به ایران در سال ۱۲۷۹ هجری خورشیدی توسط مظفرالدین شاه سر آغازی برای سینمای ایران به حساب می‌آید، هر چند ساخت اولین سالن سینمای عمومی تا سال ۱۲۹۱ اتفاق نیفتاد. تا سال ۱۳۰۸ هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای تاسیس شده به نمایش فیلم‌های غربی که در مواردی زیرنویس فارسی داشتند می‌پرداختند. نخستین فیلم بلند سینمایی ایران به نام «آبی و رابی» در سال ۱۳۰۸ توسط آوانس اوگانیانس، با فیلمبرداری خان‌بابا معتضدی ساخته شد. در سال ۱۳۱۱ خورشیدی اولین فیلم ناطق ایرانی به نام «دختر لر» توسط «عبدالحسین سپنتا» در بمبئی ساخته شد. استقبالی که از این فیلم شد، مقدمات ساخت چند فیلم ایرانی دیگر را فراهم کرد. تغییر جو سیاسی کشور طی سال‌های ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۷ و اعمال سانسور شدید و مواجهه با جنگ جهانی دوم فعالیت سینمای نوپای ایران را با رکود مواجه ساخت. هر چند نباید از نظر دور داشت که تا این دوره هنوز سینما در ایران جنبه عمومی نیافته بود و استفاده از معدود سینماهای موجود در تهران و شهرهای بزرگ، تقریبا مختص اشراف و اقشار خاصی از جامعه بود. از طرف دیگر در بین سازندگان فیلم نیز خط فکری خاصی وجود نداشت و به جز سپنتا که به دلیل ویژگی‌های فرهنگی وی عناصر ادبیات کهن ایران در ساخته‌های وی به چشم می‌خورد، در بقیه موارد فیلم‌های ساخته شده عمد تاً اقتباسی ناشیانه از فیلمهای خارجی بود. در این دوره غربزدگی فیلمسازان ما بسیار مشاهده می‌شود و انتظار برخورداری از یک سینمای دینی بسیار دور از ذهن می‌باشد. اصولا ورود این تکنولوژی‌ها از غرب موجب شوک فرهنگی در داخل می‌شود و توده مردم با شیفتگی به این تکنولوژی روی می‌آورند. در ابتدای این روی‌آوری مردم قشر مرفه و ثروتمند قرار دارند که می‌توانند از این تکنولوژی بهره‌مند شوند. در سال‌های بعد از ۱۳۲۲ فعالیت‌های فیلمسازی به دلیل تاسیس چند شرکت سینمایی توسط تعدادی سرمایه‌گذار و همچنین عمومی‌تر شدن سینما در بین مردم، گسترش یافت. اما متاًسفانه از آنجایی که در این گسترش توجه به درآمد و سود حاصل از سرمایه‌گذاری از یک طرف و وضعیت سیاسی جامعه در بعد از کودتای ۲۸ مرداد و تحدید آزادیها (خصوصا در مسائل سیاسی)، سینمای ایران عمدتاً با محصولاتی عوام پسند و بی‌محتوا مواجه شد و این عناصر جزو سنت رایج فیلمسازی در این دوره گردید. در سال‌های بعد با فعالیت فیلمسازانی چون ساموئل خاچیکیان، هوشنگ کاووسی، فرخ غفاری، ابراهیم گلستان، شهراب شهید ثالث، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، فریدون رهنما و علی حاتمی جریان فرهنگی تازه‌ای در فیلمسازی ایران آغاز شد که تا حدودی جدا از سنت رایج عوام پسندانه در ایران اقدام می‌کرد. در جهان، برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ دوربین سینماتوگراف را اختراع کردند. برادران لومیر خود ده‌ها فیلم کوتاه ساختند که همه آنها صرفا از یک نما تشکیل می‌شد. پس از لومیرها، ژرژ مه‌لیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مه‌لیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود.