شروط جدیدترخیص دپویی‌ها از گمرک
تعادل - گروه تجارت|
شروط جدیدی برای ترخیص دپویی‌ها از گمرک ترسیم شد. با پیگیری‌های صورت پذیرفته از سوی گمرک، وزارت صمت و بانک مرکزی با ترخیص کالاهای موجود در گمرکات که از اولویت تخصیص ارز بانک مرکزی خارج شده‌اند، مشروط به شرایطی موافقت شده است. معاون فنی گمرک، سه شرط جدید انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهایی که از اولویت تخصیص ارز بانک مرکزی خارج شده‌اند و در گروه کالایی ۲۷ قرار گرفته‌اند، را اعلام کرده است. بنابه توضیحات او، شروط اصلی انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای اشاره شده، منوط به «بررسی و تأیید اصالت بارنامه و قبض انبار مربوطه»، «مطابقت با مفاد یکی از بندهای مرتبط با ماده ۱۱ آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات» و« تأیید منشأ ارز مربوطه توسط بانک مرکزی» شده است. همچنین به گفته مهرداد ارونقی، کالاهایی که سود بازرگانی آنها به موجب جدول تعرفه یا تصویب‌نامه‌های خاصی از طرف دولت در جهت افزایش تغییر می‌کند، کالاهایی که ممنوع اعلام می‌شود و همچنین کالاهایی که شرط ورود آنها در جهت محدودیت تغییر می‌کند، در صورت انطباق با یکی از شرایط مندرج در ماده ۱۱ قانون مقررات صادرات و واردات و با رعایت مقررات قبل از ممنوعیت توسط دولت یا تغییر شرط ورود یا افزایش سود بازرگانی قابل ترخیص خواهد بود. از سوی دیگر، رییس کل گمرک ایران هم با اعلام اینکه ۶ میلیارد دلار مواداولیه، واسط و ماشین آلات خط تولید در گمرک دپو شده، در خبری اعلام کرد که کالاهای اساسی بدون کدرهگیری از گمرک ترخیص می‌شوند.
وضعیت کالاهای دپو شده در گمرک
ارزیابی‌ها از آخرین وضعیت کالاهای موجود در بنادر و گمرکات کشور، نشان می‌دهد، کالاهای دپو شده در گمرکات در سه گروه «کالاهای اساسی، کالاهای غیراساسی غیر کانتینری و کالاهای کانتینری» قرار می‌گیرند. در گروه نخست، کالاهای اساسی قرار دارند، که بنابر آمار اعلامی، از ابتدا بیش از ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالای اساسی وارداتی به ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار از گمرکات کشور ترخیص شده است. اکنون نیز میزان موجودی کالاهای اساسی در بنادر و گمرکات کشور به بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارتن می‌رسد که بیش از ۲ میلیون تن از این اقلام در بندر امام خمینی(ره) دپو شده است.
از این میزان، حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزارتن از موجودی کالاهای اساسی، مربوط به «ذرت» است. اما آنچه مشخص است اینکه برخی از کالاهای اساسی هنوز ترخیص نشده‌اند و در انتظار تامین ارز هستند، بعضی از این اقلام به‌صورت اعتباری خریداری شده و به بنادر حمل شده‌اند و اسناد مالکیت نیز در اختیار خریدار داخلی قرار دارد و درخصوص مقداری از این کالاها، هنوز مالکیت به صاحب کالا منتقل نشده است. البته به گفته معاون فنی گمرک، با وجود اینکه «گمرک، بانک مرکزی و وزارت صمت»، ترخیص ۵ قلم کالای اساسی «ذرت، جو، کنجاله سویا، دانه‌های روغنی و روغن خام» را بدون ارایه کدرهگیری بانک بلامانع اعلام کرده‌اند اما، صاحبان کالا علاقه‌ای به ترخیص این اقلام تا تامین ارز این کالاها ندارند.از سوی دیگر، «کالاهای غیراساسی غیرکانتینری» جزودیگر اقلام دپویی در گمرکات هستند که جزو دسته دوم قرار می‌گیرندو بیش از ۸۰ درصد این کالاها مواد اولیه یا واسطه‌ای واحدهای تولیدی، ماشین‌آلات مرتبط با تولید، تجهیزات پروژه‌های راهبردی و ملی است. آمار منتشر شده از سوی گمرک نشان می‌دهد، میزان این کالاها در بنادر و گمرکات کشور به بیش از ۳ میلیون و ۴۸۰ هزارتن می‌رسد که در گروه کالایی ۲۱ تا ۲۷ قرار گرفته و اصلی‌ترین مشکل جهت ترخیص این اقلام، قرار نگرفتن درصف تخصیص ارز و عدم تایید منشأ ارز این کالاها است. اما در دسته‌بندی «سوم»، کانتینرهای پُر وارداتی موجود در بنادر و گمرکات هستند، که تعداد این کانتینرها بیش از ۲۳ هزار دستگاه کانتینر برآورد می‌شود.
سه شرط برای ترخیص دپو شده‌های ۲۷
حال، اما معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران، در تازه‌ترین اظهارات خود سه شرط انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهایی که از اولویت تخصیص ارز بانک مرکزی خارج شده و در گروه کالایی ۲۷ قرار گرفته‌اند را اعلام کرده است. بنابه توضیحات مهرداد جمال ارونقی، با توجه به مراجعه صاحبان کالاهای گروه ۲۷ به دفاتر ستادی گمرک و متعاقب مکاتبه‌ها و پیگیری‌های انجام شده از مراجع ذی‌ربط و ذی‌صلاح مربوطه از جمله وزارت صنعت و بانک مرکزی، با ترخیص کالاهای موجود در گمرکات که از اولویت تخصیص ارز بانک مرکزی خارج شده‌اند با شرایطی موافقت شده است. او، شروط اصلی انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای اشاره شده را منوط به بررسی و تأیید اصالت بارنامه و قبض انبار مربوطه، مطابقت با مفاد یکی از بندهای مرتبط با ماد ۱۱ آیین نام اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات و تأیید منشأ ارز مربوطه توسط بانک مرکزی برشمرد. معاون فنی گمرک، از صاحبان کالا خواست در این زمینه از مراجعه یا مکاتبه با گمرک ایران خودداری و در صورت حائز شرایط بودن کالاهای موجود در گمرکات با هر سه شرط اعلامی، برای انجام تشریفات گمرکی به گمرکات اجرایی مربوطه مراجعه کنند. به گفته ارونقی، کالاهایی که سود بازرگانی آنها به موجب جدول تعرفه یا تصویب‌نامه‌های خاصی از طرف دولت در جهت افزایش تغییر می‌کند، کالاهایی که ممنوع اعلام می‌شود و همچنین کالاهایی که شرط ورود آنها در جهت محدودیت تغییر می‌کند، در صورت انطباق با یکی از شرایط مندرج در ماده ۱۱ قانون مقررات صادرات و واردات و با رعایت مقررات قبل از ممنوعیت توسط دولت یا تغییر شرط ورود یا افزایش سود بازرگانی قابل ترخیص خواهد بود. معاون فنی گمرک همچنین عنوان کرده که در مورد کالاهای قرار گرفته در گروه ۲۷، علاوه بر شرط اخیر رعایت سایر شروط اعلامی نیز الزامی است، که چگونگی بررسی و احراز این شروط به همه گمرکات کشور ابلاغ می‌شود تا برابر دستورالعمل مربوطه نسبت به موارد اقدام کنند.
ترخیص بدون کد رهگیری
درهمین حال، رییس کل گمرک ایران نیز در اظهاراتی گفته است که از دو هفته قبل و با تصمیم دولت، واردکنندگان کالاهای اساسی که ارز آنها تأمین نشده و کد رهگیری دریافت نکرده‌اند اما کالایشان به مبادی ورودی و گمرکات رسیده باشد در صورتی که سایر اسناد و مدارک آنها آماده باشد کالاهای اساسی شان بدون کدرهگیری از گمرک ترخیص می‌شود. به گفته مهدی میراشرفی، بخشنامه این تصمیم هم ناظر بر کالاهایی است که در گمرکات است و هم کالاهایی که وارد می‌شوند بنابراین درخصوص کالاهای اساسی چنانچه وارد‌کننده مایل باشد بدون کد رهگیری بانک، کالایش ترخیص شود گمرک کالا را ترخیص می‌کند و معطل کد رهگیری بانک نمی‌ماند. او همچنین در مورد ترخیص کالاهای غیراساسی که بیشتر مواد اولیه و ماشین آلات خط تولید است، عنوان کرده که با آخرین تصمیمی که در دولت گرفته شد کالاهایی که تا ۲۰ تیر امسال قبض انبار ورود دارند باید بتوانند با ارز متقاضی و بدون نیاز به کدرهگیری ترخیص شوند که این موضوع درحال سیر مراحل قانونی است و هنوز عملیاتی نشده، امیدواریم در روزها و هفته‌های آینده این موضوع نیز عملیاتی شود. به گفته میراشرفی، از آنجایی که ترخیص کالاهای غیراساسی مانند مواداولیه و ماشین آلات خط تولید بدون کد رهگیری اجرایی نشده، گفت: همچنان با دپوی بیش از ۳.۵ میلیون تن مواداولیه، واسط و ماشین آلات خط تولید در گمرکات و مبادی ورودی به ارزش بیش از ۶ میلیارد دلار مواجه هستیم که اگر مصوبه یاد شده در این باره هم اجرایی شود حجم قابل توجهی از این کالاها ترخیص خواهد شد. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفته است که قطعات خودرو با اختیاراتی که سرپرست وزارت صمت و رییس کل گمرک داشت این قطعات را بدون دریافت کد رهگیری ترخیص کرده‌اند و در مورد دو خودروساز بزرگ اینکه در شرایط کنونی خودرو معطل قطعاتی باشد که به کشور وارد شده، اما کد رهگیری اخذ نکرده‌اند موضوعیت ندارد.
ترسیم آماری خودروهای دپویی
و ترخیصی
البته معاون فنی گمرک، در مورد وضعیت خودروهای دپو شده در گمرکات نیز به ارایه توضیحاتی پرداخته است. بنابرآماری که ارونقی اعلام کرده است، از ۱۲ هزار و ۲۶۱ دستگاه خودروی سواری وارد شده به گمرکات کشور، تعداد ۷هزار و ۱۵۳ دستگاه خودرو به استناد مصوبه ۱۶ دی‌ماه ۱۳۹۷ هیات وزیران و اصلاحیه‌های بعدی آن ترخیص و نزدیک به ۵ هزار و ۱۰۸ دستگاه خودروی سواری در گمرکات کشور دپو شده بود. طبق اعلام معاون گمرک ایران بر اساس بررسی‌ها و آمار اخذ شده از گمرکات اجرایی آخرین وضعیت خودروهای دپو شده در پایان مهلت مصوبه به شرح زیر است؛ ۱- از تعداد ۱۰۰۰ و ۴۸ دستگاه خودروی سواری پروانه شده و ترخیص نشده، نسبت به ترخیص ۱۰۰۰ دستگاه خودرو اقدام و ۴۸ دستگاه از این خودروها بدلیل وجود پرونده و لزوم رسیدگی بیشتر توسط مراجع رسیدگی‌کننده، موفق به خروج از گمرک نشدند؛ ۲- از تعداد ۳۴۰ دستگاه خودروی سواری اظهار شده لیکن پروانه نشده تا پایان مصوبه مربوطه، ۳۴۰ دستگاه با رعایت مقررات مربوطه ترخیص شده؛ همچنین نسبت به ترخیص ۱۷۰ دستگاه خودروی سواری دیگر حائز شرایط که دارای ثبت سفارش معتبر و تأیید منشأ ارز می‌باشند توسط گمرکات اقدام شده است؛ ۳- از تعداد ۲۲۷ دستگاه خودروی موجود در گمرک خرمشهر (منطقه آزاد اروند) که با توجه به آمار قبلی، ۷۳ دستگاه سفارش امریکا و ۱۵۴ دستگاه بالای ۲۵۰۰ سی سی بوده‌اند، نسبت به ترخیص ۱۴۴ دستگاه خودرو جهت تردد در منطقه مزبور و با رعایت مقررات مربوطه اقدام شده و خودروی دیگری از این گروه ترخیص نشده است؛ ۴- درباره خودروهای موجود در گمرکات قبل از تاریخ ۲۳ شهریورماه ۱۳۹۳ به تعداد ۱۰۴ دستگاه، صرفا ۳ دستگاه ترخیص و در خصوص مابقی، صاحبان کالا جهت انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا، به گمرک مراجعه ننمودند؛ ۵- از تعداد ۲ هزار و ۲۸۹ دستگاه خودروی مطرح رسیدگی در مرجع قضایی، با توجه به صدور رای برای ترخیص ۶۶۸ دستگاه خودروی سواری، نسبت به ترخیص این تعداد خودرو اقدام گردید؛ ۶- درخصوص مابقی خودروهای فاقد ثبت سفارش یا ثبت سفارش ابطال شده نیز امکان اظهار به گمرکات اجرایی مقدور نبوده و لذا اظهاری صورت نپذیرفته است. با توجه به موارد اعلام شده تا پایان آخرین روز از مصوبه و تمدیدیه آن، تعداد ۲۳۲۵ دستگاه خودروی سواری از مجموع ۵۱۰۸ دستگاه خودروی سواری دپو شده در گمرکات کشور ترخیص قطعی و ۲۷۸۳ دستگاه خودرو امکان ترخیص پیدا نکردند که تعدادی از خودروهای باقیمانده دارای پرونده قضایی می‌باشند. بدیهی است انجام تشریفات گمرکی و ترخیص خودروهای دارای پرونده قضایی که رأی قطعی برائت آنها از سوی مراجع رسیدگی‌کننده صادر می‌گردد، مشمول قید زمانی برای ترخیص نبوده و ترخیص این خودروها با رعایت سایر مقررات بلامانع است. از همین رو، معاون فنی گمرک با عنایت به بخشنامه اخیر دفتر واردات درباره اعمال مقررات متروکه درباره خودروهای باقیمانده که پرونده آنها در مراجع رسیدگی‌کننده مطرح نیست، تأکید کرد لازم است صاحبان خودروهای مزبور در اسرع وقت جهت تعیین تکلیف خودروهای اشاره شده (مرجوعی) با رعایت مقررات مربوطه اقدام کنند؛ چرا که گمرکات موظفند وفق مقررات در خصوص مورد اقدامات قانونی لازم را معمول نمایند.
