وقتی رسانه ملی برای اینستاگرام تبلیغ می‌کند
در حالی که مصوبه شورای عالی فضای مجازی بر حمایت از شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانهای بومی تاکید ویژه‌‌‌‌ای دارد، رسانه ملی در اقدامی آشکار استفاده از پیام‌رسان خارجی را تبلیغ می‌کند. به گزارش مهر، شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۶ مصوبه ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی را در راستای حمایت از شبکه‌های داخلی و ضابطه‌مند کردن فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشور ابلاغ کرد. در این مصوبه سیاست‌هاو اقدام لازم نهادهای مرتبط در جهت حفظ و صیانت از هویت ملی و ساماندهی فعالیت پیامرسانهای اجتماعی در کشور با هدف فراگیری پیامرسانهای اجتماعی داخلی و ساماندهی فعالیت پیامرسانهای اجتماعی خارجی مدنظر قرار گرفته است. تهیه و تدوین شرایط و ضوابط اعطای مجوز فعالیت به پیامرسانهای اجتماعی داخلی و خارجی در کارگروهی با عضویت وزارتخانه‌های ارتباطات، ارشاد، اطلاعات، معاونت علمی ریاست‌جمهوری، دادستانی کل کشور، سازمان تبلیغات اسلامی، پلیس فتا، سپاه پاسداران و سازمان صداوسیما صورت گرفت. در این مصوبه سازمان صداوسیما موظف شد که به‌منظور ترویج و آموزش کاربری همگانی پیامرسانهای اجتماعی داخلی و ارتقای آگاهی و مهارت مردم در بهره‌برداری از ظرفیت‌‌‌ها و مـقابله با مخاطرات آنها در زندگی فردی و اجتماعی کاربران، اقدام به تولید و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی مناسب کند. حمایت و بسترسازی برای افزایش تولید محتوای مبتنی بر فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و تسهیل دسترسی کاربران به پیامرسانهای بومی در این مصوبه در حالی برعهده سازمان صداوسیما قرار داده شده که چندی است در اغلب برنامه‌های تلویزیونی این رسانه، شاهد تبلیغ شبکه‌های اجتماعی و پیامرسانهای خارجی به صورت علنی هستیم. اکثر برنامه‌های صداوسیما که به صورت شبانه روزی برای مردم پخش می‌شود دارای صفحه اینستاگرام بوده و این موضوع از سوی تهیه‌کنندگان این برنامه‌هابه وضوح به بینندگان اعلام می‌شود. تولیدکنندگان این برنامه‌ها، نشانی صفحات خود را یا به صورت زیرنویس یا به صورت اعلامی در اختیار بینندگان قرار می‌دهند و برای افزایش میزان بازدیدکنندگان از صفحات‌شان بارها در فواصل مختلف برنامه و روی آنتن رسانه ملی از کاربران می‌خواهند که صفحات فیک مشابه در اینستاگرام را به اشتباه فالو نکنند. این مثال‌‌‌ها چند نمونه از عدم التزام سازمان صداوسیما به مصوبه شورای عالی فضای مجازی در حمایت از پیامرسانهای داخلی و عدم رعایت ضوابط برای تبلیغ فعالیت شبکه‌های اجتماعی خارجی در کشور است. کارشناسان بسیاری این اقدام رسانه ملی را تناقض آشکار در عمل به مصوبات شورای عالی فضای مجازی و سیاست‌گذاری در حوزه حاکمیت فضای مجازی می‌دانند.
رسانه ملی بستری برای
تبلیغ رایگان اینستاگرام
رسول جلیلی، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به تبلیغ شبکه اجتماعی خارجی توسط برنامه‌های رسانه ملی، گفت: اگر بخواهیم عقلانی و ملی به این موضوع نگاه کنیم این واقعا باعث شرم است که صداوسیمای ما در عمده برنامه‌هایش چه در برنامه‌های تجاری و چه در برنامه‌های آموزشی و فرهنگی و مذهبی، ظرف ماه‌های اخیر، رسما تبلیغ پیام‌رسان‌‌‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی را تکرار می‌کند. وی گفت: این درحالی است که مطابق مصوبه سال ۹۶ شورای عالی فضای مجازی فعالیت پیام‌رسان خارجی که در کشور ما مجوز فعالیت نگرفته باشد مجاز نیست و مطابق با این مصوبه، هر پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی خارجی که می‌خواهد در ایران فعالیت کند باید مجوز بگیرد و سازمان صداوسیما حق تبلیغ شبکه اجتماعی بدون مجوز را ندارد. جلیلی تاکید کرد: صداوسیما به عنوان رسانه رسمی و ملی کشور با بی‌توجهی نه تنها به شکل مناسبی تبلیغ صنعت داخلی و محصول داخلی را نمی‌کند بلکه به شکل کاملا رایگان و بدون اینکه حداقل یک قرارداد تجاری داشته باشد، در حال تبلیغ پیام‌رسان و شبکه اجتماعی خارجی اینستاگرام است. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: اگر صداوسیما با این شبکه اجتماعی خارجی قراردادی دارد، باید آن را رسما اعلام کند و این دفاع را داشته باشد که از اینستاگرام بابت تبلیغات هزینه دریافت می‌کنم و چنانچه شبکه‌های داخلی نیز هزینه پرداخت کنند آنهارا نیز تبلیغ می‌کنم، چرا که هم‌اکنون اگر شبکه‌های اجتماعی داخلی بخواهند که صداوسیما به صورت مستقیم یا غیرمستقیم آنها را تبلیغ کند، قاعدتا باید در قالب قرارداد، هزینه پرداخت کنند. اما در مورد اینستاگرام به نظر نمی‌رسد که قراردادی منعقد شده باشد.
وی با انتقاد از اینکه محمل رسانه ملی برای تبلیغ رایگان در اختیار اینستاگرام قرار گرفته است، تاکید کرد: مسوولان صداوسیما باید پاسخگو باشند که چرا فردی که از رسانه ملی استفاده می‌کند در پایان برنامه باید به سمت اینستاگرام هدایت شود؟ در صورتی که اینستاگرام دشمنی خود را در مقاطع حساس با آرمان‌‌‌ها، ارزش‌ها و قهرمان‌‌‌های ما نشان داده است. برای مثال در دی ماه ۹۸ در اتفاق بزرگ، اینستاگرام بی‌شرمانه تمامی پست‌‌‌های مرتبط با شهید حاج قاسم سلیمانی و اکانت‌‌‌های ارایه‌دهنده اطلاعات و کلیپ‌‌‌هاو اخبار مربوط به ایشان را حذف کرد. این کارشناس فضای مجازی ادامه داد: صداوسیما حتما فراموش کرده که اینستاگرام چه موجودیتی دارد و مدیران این شبکه چه سیاست‌هایی را دنبال می‌کنند. اینها کاملا مشخص است.
صداوسیما خلاف مصالح ملی عمل می‌کند
جلیلی افزود: من به عنوان یک شهروند در این کشور و به عنوان عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی چندین بار به شکل خصوصی به مسوولان سازمان صداوسیما و دست‌اندرکاران امور فرهنگی در مجلس و در جاهای دیگر، این موضوع را اطلاع‌رسانی کردم اما پاسخی نشنیدم. به واسطه این موضوع هم معترض هستم و هم شاکی و اگر زمان داشتم به شخصه شکایت از صداوسیما در این خصوص را به دادستانی می‌بردم. وی اقدام صداوسیما در تبلیغ یک شبکه اجتماعی خارجی را اقدامی خلاف عقل و مصالح ملی عنوان کرد و گفت: این به معنای آن است که بستر خارجی را در اذهان مخاطبان اولی‌تر از بستر داخلی می‌دانیم. عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به این سوال که آیا قرار نیست این موضوع در این شورا به بحث و بررسی گذاشته شود، گفت: تنها روی مسائلی که در دستور کار شورا قرار می‌گیرد می‌توان در جلسات شورا بحث کرد. قاعدتا وقت شورا خیلی محدود است و با توجه به وجود مسائل متنوع نمی‌توان انتظار داشت این موضوع در شورای عالی فضای مجازی مطرح شود. جلیلی خاطرنشان کرد: اما در هر صورت لازم نیست موضوعی به این روشنی و واضحی در شورای عالی مطرح شود، چرا که خود مسوولان مربوطه به همه ابعاد آن اشراف دارند و به نظر می‌رسد بهتر است نمایندگان مجلس این سوال را از صداوسیما مطرح کنند که چرا این اتفاق می‌افتد؟ چرا که وقت مجلس مبسوط است و با وجود برگزاری چندین جلسه در هفته، خیلی راحت می‌توان این موضوع را بررسی کرد.
