متادون؛ عرضه داروخانه‌ای یا نشت در بازار سیاه!

عرضه داروخانه‌ای متادون؛ موضوعی چالش‌برانگیز که موافقان و مخالفان خود را دارد، اما قانون مصر است که دارو چه مخدر چه غیرمخدر باید از طریق داروخانه عرضه شود. از ابتدای دهه ۸۰ بود که بحث نگهداری از معتادان و سوق دادن آنها از مواد مخدر به سمت داروهای مخدر که عوارض کمتری دارند، آغاز شد. بر همین اساس مراکزی با عنوان مراکز ترک اعتیاد یا MMT شکل گرفت تا در حوزه ترک اعتیاد معتادانی که به مواد مخدر سنتی اعتیاد دارند، کمک کند. به تدریج اما مراکز MMT توسعه یافتند. به‌طوری که در حال حاضر بیش از ۸۰۰۰ مرکز ترک اعتیاد در کشور وجود دارد که علاوه بر درمان، ارایه داروی بیماران را هم انجام می‌دهند؛ در حالی که بارها و بارها از سوی سازمان غذا و دارو اعلام شده که طبق قوانین تنها محل عرضه دارو، داروخانه است. دکتر سید حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو گفت: وظیفه مراکز درمان ترک اعتیاد اصلا توزیع دارو نیست، بلکه درمان اعتیاد است. درمان با توزیع دارو تفاوت بسیاری دارد. اصولا جایی که دارو را تجویز می‌کند با جایی که آن را تامین و عرضه می‌کند، نباید در یک جا باشند. محمدی تاکید کرد: در عین حال متاسفانه موارد تخلف زیادی مبنی بر نشت داروها از مراکز ترک اعتیاد شنیدیم و بهترین راه پیشگیری از این تخلفات این است که داروهای ترک اعتیاد هم مانند همه داروها در داروخانه عرضه شود. البته برای این اقدام دستورالعملی تهیه کردیم و به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ کردیم که مطابق آن دستورالعمل و با بسترسازی و حفظ شرایط لازم و امینت کافی داروخانه این اتفاق افتد. پیش از این یک بخش از داروهای ترک اعتیاد را مراکز ترک اعتیاد عرضه می‌کردند و بخشی هم در معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی توزیع می‌شد که در حال حاضر قرار شد تمام این داروها در داروخانه‌هایی توزیع شود که بسترسازی لازم را از نظر امنیت انجام داده‌اند که این اقدام را به صورت پایلوت در استان قم اجرا کردیم که خوشبختانه موفقیت آمیز بود. در این داروخانه‌هایی که داروی ترک اعتیاد عرضه می‌شود، با نسخه پزشک و یا نسخه پزشک مرکز ترک اعتیاد، افراد می‌توانند داروهایشان را دریافت کنند. چندی پیش دکتر محمدرضا شانه ساز، رییس سازمان غذا و دارو در یک نشست خبری در این باره، گفت: از نظر قانونی محل عرضه دارو داروخانه است و نمی‌توان گفت چون در یک محلی دارویی چند سال ارایه شده و هنوز هم آن را دریافت می‌کند و قرار هم نیست قطع شود، حال در جایی که قانون مشخص کرده که دارو را عرضه کند، به لحاظ اینکه عده‌ای خوششان نمی‌آید، این کار را انجام ندهیم. فکر می‌کنم اقدامی که در این زمینه در حال انجام است، کار درستی است و افراد باید بتوانند در زمینه درمان اعتیادشان انتخاب‌گر باشند. همچنین نایب رییس انجمن داروسازان ایران گفت: در حال حاضر طبق آمار بین هشت تا ۱۰ هزار مرکز MMT در کشور وجود دارد. در حالی که در ایران بیش از ۱۱ هزار داروخانه داریم، اما نزدیک ۱۰ هزار مرکز فروش داروی مخدر هم داریم که این اصلا درست نیست و در هیچ کجای دنیا چنین چیزی سابقه ندارد.