نشاط عجیب در بورس تهران

گروه بورس|

بنا به تصمیم اعضای شورای عالی بورس از روز گذشته یعنی شنبه ۲۵ بهمن‌ماه تا اطلاع ثانوی، دامنه نوسان قیمت در کلیه نمادهای معاملاتی سهام در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به‌صورت نامتقارن از منفی و مثبت ۵ درصد به مثبت ۶ و منفی ۲ درصد تغییر یافت.

تصمیم سازمان بورسی‌ها مبنی بر کاهش دامنه نوسان منفی سهم‌ها در بازار سهام کارساز شد و شروع معاملات هفته آخر بهمن ماه روند صعودی داشت، همچنین تقاضا در شاخص‌سازان به طرز چشم‌گیری افزایش پیدا کرد اما مهم‌ترین مساله پیش‌رو این است که بازار تا پایان سال مثبت و متعادل باقی بماند. بسیاری از کارشناسان بازار بر این عقیده‌اند که فعلا نمی‌توان از روند صعودی بازار سهام سخن گفت و زمانی که شاخص‌کل بالای یک میلیون و ۲۵۰ هزار واحد تثبیت شود روند نزولی بازار سهام تمام می‌شود و زمانی که به بالای یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد برسد می‌توان گفت روند بورس صعودی خواهد بود. البته اگر میانه را در نظر بگیریم شاخص یک میلیون و 300 الی 350 هزار واحد یک دامنه تعادل برای بورس محسوب می‌شود. کارشناسان عقیده دارند تغییر دامنه نوسان می‌تواند در کوتاه‌مدت روند بازار سهام را تغییر دهد و فشار فروش را کم کند اما این موضوع نمی‌تواند باعث پایدار بودن روند صعودی آغاز شده شود، اما اگر حجم و ارزش بازار سهام بالا برود و اعتماد سهامداران حقیقی به بورس بازگردد و سرمایه به بازار تزریق شود احتمالا روند صعودی ادامه‌دار خواهد شد. اغلب پیش بینی‌ها در بازار می‌گویند که در بلندمدت روند نزولی خواهیم داشت و این تغییر دامنه نوسان تنها برای چند روزی کار ساز است در نهایت بازار با یک نزول و اصلاح عمده روبه رو می‌شود چراکه؛ میزان عرضه‌ها در روز شنبه بالا بود و اگر این عرضه در روزهای آینده نیز ادامه‌دار باشد در نهایت با یک وضعیت اسفناک در بازار روبه رو خواهیم بود.

    احتمال تداوم تغییر دامنه نوسان

معاملات بورس تا پایان سال

محمدرضا معتمد، معاون سازمان بورس با اشاره به علت اجرای دامنه نوسان نامتقارن در بازار می‌گوید: هر زیرساختی که قرار باشد در بازار سرمایه اجرایی شود از زمان تصویب آن به مدت ۷۲ ساعت مهلت اجرا دارد. این تصمیم در شنبه هفته گذشته در شورای عالی بورس اتخاذ شد که دیروز اولین جلسه معاملاتی برای اجرای این تصمیم بود. به گفته معتمد، اگر روز چهارشنبه تعطیل نبود تغییر دامنه نوسان از روز چهارشنبه هفته گذشته اجرایی می‌شد.

معاون سازمان بورس خاطرنشان می‌کند: با توجه به قانون حاکم در بازار سرمایه، تغییر زیرساختی که در روز شنبه تصویب شد را نمی‌توانستیم از روز یکشنبه به مراحله اجرا برسانیم. اجرای این اقدام کوتاه‌مدت خواهد بود و به محض اینکه وضعیت بازار به شرایط عادی بازگردد اجرای آن منتفی خواهد شد. ممکن است اجرای این تصمیم یک ماه یا تا پایان امسال به طول بینجامد و حتی ممکن است تصمیم دیگری در این زمینه بسته به شرایط بازار اتخاذ شود.

معاون سازمان بورس اظهار می‌کند: اکنون سرمایه‌گذار براساس وجود صف‌های خرید و فروش تصمیم به معامله در بازار می‌گیرد، در حالی که این موضوع اشتباه است و اکنون شرایطی در بازار حاکم نیست که سرمایه‌گذاران بخواهند براساس آن در بازار تصمیم‌گیری کنند. اجرای تغییر در دامنه نوسان به این دلیل بود که سرمایه‌گذار فرصت بیشتری برای تصمیم‌گیری در روند منفی بازار داشته باشد و نباید در شرایط هیجانی اقدام به خرید و فروش سهام در بازار کند. زیرساخت اجرای دامنه نوسان نامتقارن در بازار فراهم شده بود و برای ایجاد آرامش در بازار آن را به مرحله اجرا رساندیم.

    اصلاح بازار دور از ذهن نیست

فردین آقا بزرگی، تحلیلگر بازارسرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» درخصوص این تغییر دامنه نوسان می‌گوید: زیرساخت‌های پیشین نیاز به بازنگری داشت و درنهایت راهکار مناسبی پیدا شد هرچند دامنه نوسان کاهش پیدا کرده این دامنه در هفته‌های گذشته 10 درصد و این روزها با مصوبه جدید سازمان بورس به 8 درصد رسیده است اما سمت و سوی افزایشی دادن به روند قیمت‌ها این نگرانی را به وجود می‌آورد برخی از افراد اعم ازحقیقی‌ها و حقوقی‌ها از این محدوده خاص در کوتاه‌مدت استفاده کنند. در نتیجه عرضه‌های بیشتری را در بازار شاهد باشیم. به همین جهت دامنه نوسان منفی 2 درصد کف را به این منظور محدود کرده‌اند که اگر احیانا به نقطه بازگشت رسید بایک شیب ملایم‌تری روند اصلاح انجام شود اما در کل یک طراوت و شادابی با یک بازنگری شاید بازار داشت هرچند راهگشای اصلی و حرکت اساسی را در پی این تغییر شکلی نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم به هرحال بازهم تغییر دامنه نوسان ابزار بدی نبود به نسبت اینکه بازار در این مدت دچار افسردگی شده بود و به هر حالتی واکنش منفی نشان می‌داد ولی این خطر و نگرانی به واسطه اینکه این افزایش پرشتاب و پیاپی صورت بگیرد این زمینه را برای عرضه‌های بیشتر ایجاد می‌کند. هرچند القای این نکته که مثبت 6 درصد سقف نوسان است لزوما به این معنی نیست که سقف قیمت به عنوان تارگت در نظر گرفته شود بلکه؛ محدود مذکور با 6 درصد است که حرف اصلی را می‌زند. برای مثال در سال 1384 که آقای عبده در بورس حضور داشتند اتفاقی در بازار رخ داد که یک الی دو روز حرکت شتابی در بورس وجود داشت اما پس از آن روند اصلاحی با شدت بسیار بالا شروع شد. امیدوارم روند اصلاحی بدین شکل صورت نگیرد ولی این اتفاق دور از ذهن نیست. به نظر بنده تا پایان سال بازار تعادل خود را به دست می‌آورد چراکه این محدوده 6 درصد مثبت، تقریبا یک درصد با حالت گذشته تفاوت داشته بنابراین اتفاق خاصی رخ داده مگر اینکه به صورت سوری و ظاهری یک طراوت و نفس جدیدی در بازار دمیده شود.

    دامنه نوسان نامتقارن

محرک موقت بازار سرمایه

علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازارسرمایه نیز درخصوص تغییر دامنه نوسان اظهار داشت: ما از یک سو، اصلاح شدیدی در بازار سرمایه داشتیم و از سویی دیگر پتانسیل‌های بازار بسیار تقویت شدند. بنابراین بازار سرمایه می‌تواند یک وضعیت بسیار خوب طی یکسال آینده را داشته باشد این رشد یک محرکی لازم دارد برای برگشت مردم عادی و پول‌هایی که از بازار خارج شده و یکی از محرک‌ها می‌تواند همین دامنه نوسان نامتقارن باشد اما روز شنبه شاهد بودیم که شرکت‌های حقوقی عرضه‌های بسیار بالایی داشتند و این عرضه‌ها می‌تواند به اعتماد و تصمیم سرمایه‌گذاران آسیب برساند، اگر این عرضه‌ها ادامه‌دار باشد تا پایان هفته بازار وضعیتی جدید (اصلاحی و نزولی) به خود می‌گیرد این هم یک کار کوتاه‌مدت و موقت خواهد بود. همچنین بازار در بلندمدت به علت تغییر دامنه نوسان نمی‌تواند مثبت باشد و به علت تغییر پارامتر‌های بنیادی می‌تواند مثبت باشد.

    هیجانات جدید در بازار سرمایه

حامد علی محمد، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: آخرین هفته‌های بازار سرمایه با یک تغییر در دامنه نوسان کار خود را امروز شروع کرد همین که این تغییرات از روز گذشته شنبه بیست و پنجم بهمن ماه انجام شد بازار به این حرکت عملکرد مثبتی نشان داد و رشد قابل توجهی را ثبت کرد و پیش بینی می‌شود چند روزی نیز سهامداران با هیجانات خود به این روند دامن بزنند و رشد بازار را شاهد باشیم. اما این تغییرات در دامنه نوسان که اعمال شده است آیا در دراز مدت برای بازار مناسب است به چه میزان این تغییرات کارشناسی شده است به چه قیمتی می‌خواهند بازار سرمایه را به سمت سبز بودن بکشانند مدیران جدید‌الورود چقدر زمان نیاز دارند تا این دامنه نوسانات را به شکل سابق خود بازگردانند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند این نوع دستورات برای بورس مناسب نیست و در زمان طولانی صدمات و آثار بدی را به بازار خواهد زد. مدیران چه شد که به این تصمیم رسیدند که با تغییرات دامنه نوسان جلوی ریزش‌های بیشتر بازار سرمایه را بگیرند اگر این کار مفید است چرا چند ماه قبل در اوج ریزش بازار چنین عملکردی از خود نشان ندادند برخی نیز بر این گمانند که این تغییر نوسان فقط برای مدتی کوتاه پاسخگو است و فقط برای دلگرمی برخی سهامداران و عدم اعتراضات سهامداران که حال میلیون‌ها سهامدار در کشور وجود دارد که با یک حرکت اشتباه منجر به اعتراضات گسترده و جبران‌ناپذیری برای مدیران و دولتمردان که با وعده‌های خود مردم عام را به بازار سرمایه کشاندند، است.

    قانون‌گذاری می‌تواند

شائبه دستکاری در معاملات بورس باشد

امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه درباره قوانین جدید اظهار داشت: در هفته‌ای که گذشت، معاملات بازار سهام براساس پیش‌بینی‌ها پیش رفت و با وضع قوانین جدید شاهد تزریق هیجانی تازه به بازار بودیم. نکته قابل توجه این است که هیجان وارد شده به بورس، محصول عوامل بنیادی اقتصادی نیست و فقط ناشی از آیین‌نامه اجرایی معاملات است، بنابراین شاید در کوتاه‌مدت محرکی بر بازار باشد اما رشد معاملات بازار نمی‌تواند در میان‌مدت و بلندمدت بر مدار دستورالعمل‌های اجرایی ادامه‌دار باشد. دامنه نوسان نامتقارن، دامنه‌ای است که روند منفی سهم‌ها را محدود و رشد آن را آزاد نگه می‌دارد، این موضوع نوعی قانون‌گذاری است که می‌تواند در بلندمدت شائبه ایجاد دستکاری در معاملات بازار را تقویت کند. دامنه نوسان ممکن است در کوتاه‌مدت پاسخگوی معاملات بازار باشد اما اجرای آن برای میان مدت و بلندمدت توصیه نمی‌شود، زیرا باعث به خطر افتادن سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود و سبب ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سهام خواهد شد.