توقف صادرات هند به ایران
خبرگزاری رویترز در یک گزارش اختصاصی و با استناد به سخنان چند مقام تجارت خارجی هند خبر داده که به دلیل کاهش اندوخته روپیه ایران، شرکت‌ها و بازرگانان هندی حاضر نیستند برای صادرات مواد غذایی مثل «شکر، برنج و چای» با ایران قراردادهای جدید امضا کنند. این خبرگزاری در ادامه نوشته است که حجم روپیه ایران در دو بانک هندی که از سوی دولت برای انجام این معاملات تعیین شده‌اند به‌شدت کاهش یافته و صادرکنندگان هندی اطمینان ندارند که مبلغ قراردادهای جدید به موقع پرداخت شود.
با ممنوع شدن معاملات نفتی ایران با دلار به دلیل تحریم‌های امریکا، دهلی‌نو و تهران توافق کردند که صادرات نفت ایران به هند به صورت روپیه محاسبه شود و ایران در ازای صادرات نفت، اقلام کشاورزی و موادغذایی از این کشور وارد کند. ولی دولت هند در ماه مه ۲۰۱۹ و پس از پایان دوره معافیت از تحریم‌های امریکا خرید نفت از ایران را متوقف کرد. منابع مطلع از تجارت خارجی هند می‌گویند پس از ۲۲ ماه توقف صادرات نفت ایران به هند، ذخیره روپیه ایران در بانک‌های آن کشور به‌شدت کاهش یافته است. همچنین به گزارش دویچه وله، مدیر یک شرکت تجاری بین‌المللی در شهر بمبئی گفت: «بازرگانان هندی به دلیل تاخیر چند ماهه در پرداخت‌ها، از معامله با ایران امتناع می‌کنند.» او افزود: حجم روپیه ایران در دو بانک هندی که از سوی دولت برای انجام این معاملات تعیین شده‌اند به‌شدت کاهش یافته و صادرکنندگان هندی اطمینان ندارند که مبلغ قراردادهای جدید به موقع پرداخت شود.
در عین حال، مدیر ارشد بانک توسعه صنعتی هند، یکی از بانک‌های مجاز برای معامله با ایران، به خبرگزاری رویترز گفت: به دلیل توقف معاملات نفتی، ذخیره روپیه ایران به‌شدت کاهش یافته و به زودی تمام خواهد شد. «ویجای ستیا» تاجر برنج و رییس سابق اتحادیه صادرکنندگان برنج هند نیز گفت: صادرکنندگان برنج در مورد وضعیت فعلی پرداخت‌ها نگرانند. سال گذشته دریافت پول معاملات با ایران تاخیر زیادی داشت و تجار برنج شش ماه پس از انتقال محموله پول خود را دریافت کردند. خبرگزاری رویترز می‌افزاید که در سال‌های اخیر اقلام اصلی واردات ایران از هند برنج، شکر، چای، دانه سویا و دارو بوده است. در سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ ایران حدود ۷۰۰ هزار تن برنج باسماتی از هند وارد کرد ولی به گفته ویجای ستیا، این رقم در سال جاری میلادی به‌شدت کاهش یافته است. آمارهای تجارت خارجی هند نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰ ایران بزرگ‌ترین خریدار برنج باسماتی و شکر هند بوده است. کارشناسان تجارت بین‌المللی تخمین می‌زنند ایران بیش از یک سوم برنج و شکر مورد نیاز خود را وارد می‌کند.
بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایران حاضر نشدند در مورد این موضوع اظهارنظر کنند. یک مقام ایرانی که حاضر نشد نامش در گزارش قید شود به خبرگزاری رویترز گفت: ما برای حل مشکل پرداخت‌ها با دولت هند و تجاری آن کشور در حال مذاکره هستیم و معتقدیم که این مساله به زودی حل خواهد شد. دلیل اصلی تاخیر در پرداخت‌ها، تحریم‌های امریکاست. «راحیل شیخ» مدیر یک شرکت بازرگانی مواد غذایی در هند، گفت با توجه به ممنوعیت معامله با دلار و کاهش ذخیره روپیه ایران، تجار شکر در حال بررسی این معاملات با یورو هستند. به گفته او، در پی کاهش میزان خرید شکر از سوی ایران، صادرکنندگان هندی روی کشورهای دیگر مثل اندونزی و سریلانکا تمرکز کرده‌اند.
یک مقام وزارت بازرگانی هند گفت: صادرات این کشور به ایران در سال ۲۰۲۰ به نسبت سال قبل حدود ۴۲ درصد کاهش یافته و در مجموع ۲.۲ میلیارد دلار بوده که نازل‌ترین رقم طی یک دهه اخیر است. به گفته این مقام، روند کاهش صادرات هند به ایران ادامه دارد و در ماه ژانویه امسال به حدود ۱۰۰ میلیون دلار تنزل پیدا کرده که نصف رقم مشابه در ژانویه ۲۰۲۰ است. تجار و شرکت‌های بازرگانی هند امیدوارند که دولت جدید امریکا بخشی از تحریم‌های آن کشور علیه ایران را کاهش دهد. مدیر یک شرکت بازرگانی در بمبئی گفت: اگر دولت جو بایدن فقط بخشی از محدودیت‌ها را لغو کند و به ایران اجازه دهد که نفت خود را به روپیه بفروشد معاملات تجاری بین ایران و هند دوباره رونق خواهد گرفت.
