کلان‌شهر تهران نیازمند بازطراحی مدیریتی است
آینده‌پژوه و پژوهشگر حکمروایی و مطالعات نهادی گفت: کلان‌شهر تهران نیازمند بازاندیشی معرفتی، بازآفرینی شهری و بازطراحی مدیریتی برای پاسخگویی به نیازهای شهروندی است.
سید تقی کمالی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: در این بازآرایی نقش شهروندان، اجتماعات محلی و نهادهای مدنی با همراهی سیاست‌گذاران و مجریان برجسته است.تمرکز صرف بر توسعه کالبدی در برنامه‌ریزی شهری بی‌اعتنا به جنبه‌های انسانی، اجتماعات را با مخاطره و ناامنی مواجه می‌کند.برای این منظور باید به ابعاد کلان فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، محیطی و قانونی توامان توجه شود. مدیر شبکه تحلیلگران روندهای جهانی گفت: غالب شدن نگرش کالبدی به شهر به‌گونه‌ای است که پروژه‌های زیرساختی به معیار اصلی سنجش کارآمدی و عملکرد مدیران تبدیل‌شده است و بهزیست شهروندی در پروژه‌های توسعه شهری کمترین دخالت را دارد. زندگی در شهر تهران بر پایه رضایت و امنیت مستلزم به‌کارگیری شیوه‌های مدیریتی نو و به‌روز است که حکمروایی شهری با مولفه‌های کلیدی توسعه بخش و بر پایه مشارکت و وفاق جمعی می‌تواند تامین‌کننده نیازهای جامعه محلی باشد. کمالی با بیان اینکه آنچه که باید مورد توجه واقع شود، اهمیت فضای عمومی در شهر است، گفت: دسترسی، سهولت، اطمینان و اعتماد در بهره‌گیری از خدمات و امکانات و توسعه ارتباطات و مراودات اجتماعی در این فضا به رشد و بالندگی کمک می‌کند. آینده‌پژوه و پژوهشگر حکمروایی و مطالعات نهادی اضافه کرد: شیوع بیماری کرونا، عرصه عمومی را محدود کرد و پیامدهای کاهش ارتباطات اجتماعی در درازمدت آسیب‌زا است و برای بهبود این موقعیت توجه به مزیت‌ها و امکانات محلی و در دسترس قرار دادن توسعه و ارتقای آن از سوی مدیریت شهری مفید و سازنده است.
وی با تاکید بر اینکه طراحی شهری باید سازگار با اقلیم و محیط‌زیست باشد، افزود: امروز مدیریت سبز یک مزیت رقابتی در رقابت‌پذیری شهری است و ما علاوه بر رقابت‌پذیری بین شهرهای کشور باید با گسترش تعاملات بین‌المللی به ابعاد جهانی توسعه شهری بیاندیشیم و شاخص‌های مدیریت و توسعه شهری را ارتقا بدهیم.
کمالی با بیان اینکه محله‌ها و بافت‌های فرسوده و ناکارآمد که خود معلول مشکلات متعدد به شمار می‌آید در بازآفرینی شهری موردتوجه است، اظهار داشت: ازدحام و گسیل انبوه جمعیت از شهرهای اطراف برای سکونت یا اشتغال یا رسیدگی به امور اداری و مانند آن از جمله ورود روزانه ۵۰۰ هزار خودرو به شهر و به همین میزان خروج از شهر، آلودگی هوا که در روال عادی زندگی شهری خلل وارد می‌کند، نشست زمین که موارد آن رو به فزونی است و دفع بهداشتی زباله و چالش‌های مرتبط با آن از مسائل مطرح در کلان‌شهر تهران است.
او افزود: طراحی و اجرای راهبردهای توسعه شهری یکی از الزام‌های مدیریتی برای اداره شهر است و ما هنوز نتوانسته‌ایم به دولت محلی برسیم و نظام مدیریتی موجود یک سطحی (تمرکزگرایی بر مبنای دولت ملی) است؛ برای اینکه دولت محلی شکل بگیرد باید بسترهای تبدیل وابستگی مدیریت شهری از سطح ملی به سطح محلی فراهم شود. یکی از وجوه شکل‌گیری دولت محلی استقلال مالی نهاد شهرداری است؛ راهبردهای توسعه شهری در راستای پاسخگویی به نیازها با بهره‌گیری از داده‌های جمع‌آوری‌شده می‌کوشد تا اهداف مهمی را به ثمر بنشاند. کمالی اظهارداشت: در این چارچوب کاهش فقر شهری، بهبود کیفیت و کمیت زیرساخت‌های اجتماعی، بهره‌وری و رقابت شهری، مسکن و شهرسازی، خدمات شهری، محیط‌زیست، حمل‌ونقل شهری و مدیریت و اداره شهری از مولفه‌های مهم به شمار می‌روند. برای این منظور لازم است تمام فعالیت‌ها بر اساس حکمروایی خوب پیش برود که اثربخشی مدیریتی، کیفیت قوانین و مقررات، کنترل فساد و حاکمیت قانون، ثبات و پایداری، شفافیت و پاسخگویی ملزومات آن است.
وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی‌پذیری و مشارکت در فعالیت‌های شهری، شفافیت در معاملات بخش خصوصی و دولتی، افزایش مشارکت اجتماعی و بهبود ارایه خدمات، تمرکززدایی و نقش‌آفرینی و مشارکت ذی نفعان و تعریف نقش‌ها و وظایف واضح و روشن برای بخش‌های دولتی و خصوصی، تامین بودجه و ارایه خدمات به‌ویژه با در نظر گرفتن مسوولیت‌های جدید چندبخشی و حمایت از آموزش مهارت‌ها و فعالیت‌های موردنیاز برای ایجاد قابلیت و ظرفیت برای شکل دادن و بسترسازی حکمروایی شهری ضروری است. در حال حاضر شهر تهران از لحاظ معیاری تا اندازه‌ای واجد حکومت شهری است و هنوز با معیارهای حکمروایی شهری و به‌کارگیری مدل مشخص و تعریف‌شده فاصله دارد. حکمروایی شهری تحت تاثیر شرایط اقتصادی، فضایی، اجتماعی و سیاسی شکل می‌گیرد.
به گفته وی رفتار بازیگران همکار، وجود ساختارهای انگیزشی کافی و رهبری سیاسی در قلمرو شهری (متخصصان زبده) در ایجاد ظرفیت‌های حکمروایی اهمیت بارزی دارند.
