عقبگرد خودروسازان در تولید

تعادل |

آمارهای جدید وزارت صمت نشان می‌دهد که تولید انواع خودرو در اردیبهشت‌ماه 1400 از مرز 140 هزار دستگاه گذشته که در مقایسه با تولید 126 هزارتایی مدت مشابه سال 99، بیش از 11درصد افزایش داشته است. اما برپایه آمارهای منتشر شده، جمع تولید خودروسازان در اردیبهشت‌ماه امسال ۷۹ هزار و ۷۸۸ دستگاه بوده، که در هم‌سنجی با سال گذشته افت ۲۱.۴ درصدی را نشان می‌دهد. در عین حال، آمار تولید انواع خودروها در اردیبهشت ماه امسال و مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته نشان از افت ۲۹ درصدی تولید در گروه صنعتی ایران‌خودرو و ۱۵.۴ درصدی در گروه سایپا دارد. بررسی آمارهای دفتر صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صمت حاکی از تولید ۱۳۲ هزار و ۶۶۳ دستگاه خودرو توسط دو خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران‌خودرو و سایپا است. بنابراین این دو خودروساز در مجموع ۹۴.۲ درصد کل خودروهای تولیدی کشور را در دو ماهه ابتدایی امسال تولید کردند . 

در این بین سایپایی‌ها یا همان نارنجی‌پوشان جاده مخصوص با تولید ۶۶ هزار و ۶۹۴ دستگاه خودرو و ثبت رشد ۲۴.۳ درصدی نسبت به دو ماهه سال گذشته، عنوان بزرگ‌ترین خودروساز کشور را از آنِ خود کردند. اما تولید آبی‌پوشان جاده مخصوص در این مدت اندکی کمتر از رقیب دیرینه‌شان بود و توانستند ۶۵ هزار و ۹۶۹ دستگاه خودرو تولید کنند که در هم‌سنجی با پارسال ۱.۴ درصد کاهش نشان می‌دهد. 

     جزییات تولید خودروسازان در اردیبهشت

تولید خودرو در خودروسازان بزرگ (ایران‌خودرو و سایپا) در اردیبهشت ماه سال جاری باکاهش محسوسی مواجه شده که نشان از عقبگرد کاری این دو خودروساز دارد. تحلیل داده‌های آماری منتشر شده از سوی وزارت صمت نشان می‌دهد، گروه صنعتی ایران‌خودرو در اردیبهشت ماه سال جاری ۳۶ هزار و ۷۲۶ دستگاه از انواع خودروها تولید کرده است که نسبت به ۵۱ هزار و ۷۳۶ دستگاه تولید شده در دومین ماه از سال گذشته ۱۳۹۹ با افت ۲۹ درصدی روبرو شده است. آمارهای منتشر شده از تولید ایران خودرو در اردیبهشت‌ماه 1400 نشان‌دهنده کاهش تولید شرکت، در این دوره یکماهه است. درحالی که فروردین 1400 ایران خودرو حدود 33 هزار دستگاه را به تولید رسانده بوده اما در اردیبهشت‌ماه تنها 20 هزار دستگاه را تولید کرده است.

نکته جالب توجه دیگر در آمارهای تولید اردیبهشت، مربوط به میزان تولید انواع سمند است چراکه طبق اعداد منتشر شده، تولیدات گروه سمند حتی از گروه رانا هم کمتر شده‌اند. گروه پژوه با بیش از 12 هزار دستگاه، گروه دنا با بیش از 3 هزار دستگاه و گروه رانا با بیش از 2 هزار دستگاه، پرتیراژترین محصولات ایران خودرو در اردیبهشت‌ 1400 بوده‌اند. همچنین هایما به تعداد 184 دستگاه و تارا دستی نیز به تعداد 154 دستگاه، طی این مدت تولید شده‌اند.

تحلیل داده‌های آماری نیز بیانگر این است که از این میزان خودرو تولید شده در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ حدود ۳۶ هزار و ۳۱۰ دستگاه متعلق به سواری‌های تولیدی است که نسبت به ۵۰ هزار و ۶۷۶ دستگاه تولید شده درمدت مشابه سال گذشته ۲۸.۳ درصد کاهش تولید را نشان می‌دهد.  تولید وانت که در اردیبهشت ماه سال گذشته ۸۲۲ دستگاه بوده، امسال در همین ماه به یک دستگاه رسیده و ۹۹.۹ درصد کاهش تولید را ثبت کرده است. این در حالی است که در اردیبهشت ماه امسال هیچ وانتی تولید نشده و نسبت به ۴۷ ون تولید شده در مدت مشابه سال گذشته، ۱۰۰ درصد کاهشی است. در مقابل اما در گروه صنعتی ایران‌خودرو در دومین ماه سال جاری آمار تولید خودروهای سنگین افزایشی ثبت شده است. اردیبهشت ماه امسال با رشد ۱۵۹.۱ درصدی ۵۷ دستگاه مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوس تولید شده است. در مدت مشابه سال ۱۳۹۹، تنها ۲۲ دستگاه از خودروهای مذکور به مرحله تولید رسیده بود.

در نهایت نیز تولید کامیونت، کامیون و کشنده نیز از ۱۶۹ دستگاه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ به ۳۵۸ دستگاه در اردیبهشت ۱۴۰۰ رسیده که رشد ۱۱۱.۸ درصدی تولید را نشان می‌دهد. آمار تجمعی تولید انواع خودروها از ابتدای سال جاری تا پایان اردیبهشت ماه

 نشان می‌دهد که تولید در ایران‌خودرو از ۶۶ هزار و ۸۷۵ دستگاه تولیدی در دو ماه نخست سال گذشته ۱.۴ درصد کمتر شده و به ۶۵ هزار و ۹۶۹ دستگاه رسیده است.

در همین حال، داده‌های منتشر شده نشان می‌دهد، تولید در سایپا در اردیبهشت ماه کاهشی اما در مجموع دوماه افزایشی بوده است. جزییات آماری بیانگر این است که در دیگر خودروساز بزرگ کشور نیز گزارش وضعیت تولید نشان می‌دهد که این خودروساز از ۴۴ هزار و ۵۵۳ دستگاه انواع خودرو تولید شده اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ به ۳۷ هزار و ۶۹۶ دستگاه در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ رسیده و ۱۵.۴ درصد افت تولید را رقم زده است. از این تعداد خودرو تولیدی در اردیبهشت ماه امسال، ۳۲ هزار و ۹۷۷ دستگاه آمار تولید سواری‌های سایپا است که با افت ۱۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته که ۳۹ هزار و ۳۲۵۱ بوده، مواجه شده است. تولید ون در سایپا نیز افت ۱۰۰ درصدی داشته و همان یک دستگاهی که در اردیبهشت ماه سال گذشته تولید شد هم به تولید در اردیبهشت ۱۴۰۰ نرسید. علاوه‌براین همچون سال گذشته در اردیبهشت ماه امسال هیچ مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوسی در سایپا تولید نشد. در مدت مشابه سال ۱۳۹۹، تنها ۲۲ دستگاه از خودروهای مذکور به مرحله تولید رسیده بود. تولید وانت و انواع کامیونت، کامیون و کشنده اما افزایشی بوده است. تعداد وانت‌های تولیدی سایپا در اردیبهشت سال جاری ۴۶۶۶ دستگاه است که نسبت به ۵۲۵۱ دستگاه تولید شده در اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ رشد ۱۱.۱ درصدی داشته است. همچنین بنابر آمارها، ۵۳ کامیونت، کامیون و کشنده تولید شده در اردیبهشت ماه امسال نیز سه دستگاه بیشتر از سال گذشته بوده و شش درصد رشد را ثبت کرده است. برخلاف ایران‌خودرو آمار تجمعی تولید انواع خودروها در سایپا طی دو ماه نخست سال جاری نشان از افزایش ۲۴.۳ درصدی تولید نسبت به دو ماه نخست سال گذشته دارد که از مجموع ۵۳ هزار و ۶۷۲ دستگاه به ۶۶ هزار و ۶۹۴ دستگاه رسیده است.

     رشد تولید خودروهای تجاری 

با این حال، بررسی آمار عملکرد خودروسازان در 

دو ماهه ابتدایی امسال در مجموع حاکی از رشد تولید خودوهای تجاری است. در این آمار هرچند تولید اتوبوس با افت ۲۵.۲ درصدی در مقایسه با دو ماهه پارسال مواجه شده، اما در گروه مینی‌بوس و میدل‌باس رشد ۱۱.۲ درصدی و در تولید کامیونت، کامیون و کشنده رشد ۶۰.۵ درصدی داشته است. در میان خودروسازان، اما ایران‌خودرویی‌ها از سال گذشته تحرک خوبی در این بخش آغاز کردند که امسال نیز تداوم یافته است. تولیدات تجاری این گروه در دو ماهه امسال با رشد ۳۴۰.۹ درصدی در بخش مینی‌بوس، میدل‌باس و اتوبوس و رشد ۲۳۷.۹ درصدی در بخش کامیون، کامیونت و کشنده همراه بوده است. نکته جالب درخصوص این خودروساز، احیای خط تولید اتوبوس پس از ۹ سال خاک خوردن بود که از سال گذشته این خط مجدد راه‌اندازی شد و اکنون روزانه سه تا چهار دستگاه اتوبوس تولید می‌کند. به گفته مسوولان ایران‌خودرو، تولید اتوبوس با ۵۸ هزار یورو ارزبری شروع شد که در پایان پارسال به ۴۴ هزار یورو کاهش یافت، برنامه امسال نیز کاهش ارزبری به ۳۳ هزار یورو برای تولید هر دستگاه اتوبوس است. در همین زمینه، دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور امروز به «ایرنا» گفته است: توسعه تجاری‌سازی در کشور پیش از هر چیز یک بحث اقتصادی است و سرمایه‌ها به‌طور معمول جذب جایی می‌شود که رونق و سودآوری در آن وجود داشته باشد. آرش محبی‌نژاد یادآور شد: فعالیت شرکتی نظیر ایران‌خودرو دیزل در سال‌های گذشته با ضرر و زیان زیادی همراه بود، اما پارسال توانست تولیداتش را افزایش داده، با بانک‌ها توافق‌نامه امضا کند، سرمایه در گردش ایجاد کند و برای فروش محصولاتی نظیر اتوبوس و آمبولانس با ارگان‌های مختلف به توافق برسد. وی خاطرنشان‌کرد: حرکت خودروساز، به‌طور قطع قطعه‌سازان را نیز به تحرک وا خواهد داشت و به‌ویژه برنامه‌های ارتقای داخلی‌سازی در این راستا انگیزه کافی برای حضور پر رنگ‌تر قطعه‌سازان فراهم خواهد کرد. به گفته این مقام صنفی، دسترسی به داخلی‌سازی ۹۰ درصدی در تولید خودروهای تجاری را دور از دسترس ندانست و بیان‌داشت: در سال‌های گذشته قطعه‌سازان تجربه و توان خوبی در تولید خودروهای سواری و سبک به منصه ظهور رساندند، در حوزه خودروهای تجاری نیز با بازار بکری روبرو هستیم که باید برای آن برنامه‌ریزی دقیقی داشت. بنابرگفته او، در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ کشور، تولید سالانه سه میلیون دستگاه خودروی سواری و ۱۲۰‌هزار دستگاه انواع خودروهای تجاری برنامه‌ریزی شده است که اکنون انحراف بزرگی به‌ویژه در بخش تجاری‌ها در آن وجود دارد. این در حالی است که سال گذشته فقط پنج‌هزار و ۸۴۰ دستگاه کامیونت، کامیون و کشنده، ۹۴۴ دستگاه اتوبوس و ۷۸۹ دستگاه مینی‌بوس و میدل‌باس (در مجموع هفت‌هزار و ۵۷۳ دستگاه خودروی تجاری) در کشور تولید شده بود.البته دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور تاکید کرده که گشایش‌های احتمالی سیاسی و اجرایی شدن برجام نیز می‌تواند فرصتی برای صادرات تولیدات تجاری خودروسازان داخلی به‌ویژه به کشورهای همسایه و منطقه ایجاد کند.