فرصت اجرای مصوبات طلایی بورس را ندادند
فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصاد و دارایی در نشستی صمیمی با اصحاب رسانه بااینکه فرصت اجرای مصوبات طلایی برای بازگشت بازار سرمایه را ندادند، اظهار داشت: بعد از پایان دوره خدمتم به دانشگاه شهید بهشتی که در منطقه خوش آب‌وهوای اوین است، برمی‌گردم.
وی اظهار کرد: اواخر سال ۹۸ درست زمانی که مشخص شد میزان تقاضا به سمت بازار سرمایه افزایش‌یافته در شورای عالی بورس نکته‌ای مطرح شد تا بنگا‌ه‌هایی که تعهد خود را نسبت به شناوری عمل نکردند، تنبیه شوند، بعضی از اعضا معتقد بودند که این امر لازم است صورت گیرد، برخی از افراد هم خلاف این اظهارنظر را معتقد بود و می‌گفتند نباید چنین بحثی رخ دهد که سر همین موضوع هم با آقای شاپور محمدی رییس اسبق سازمان بورس کمی بحث شد که درنهایت جمع‌بندی آن جلسه این شد که فعلاً تنبیه شرکت‌ها به تعویق بیفتد. در هیات سازمان بورس تصمیم بر آن شده بود تا برای جلوگیری از شدت رشد شاخص کمی دامنه نوسان را محدود کنند، اما ازآنجایی‌که بنده با برخی از اعضای شورای عالی بورس مشورت کردم، دیدم اینکه بخواهیم دامنه را به منفی یا مثبت ۲ تغییر دهیم به صلاح بازار سرمایه نیست.
او بیان کرد: طی چند روز گذشته نمودار روند نرخ بهره بین‌بانکی با نمودار خروج نقدینگی از بورس منتشر شد که نشان می‌داد وقتی‌که نرخ سود بین‌بانکی یک‌دفعه از ۸ درصد یا ۱۰ درصد به ۱۸ می‌رسد سرمایه‌ها از بازار سرمایه به خاطر دلایل مشخص به سمت بانک‌ها روانه می‌شود. ما برای هدایت و کنترل بازار آمدیم از دولت، مجلس و شورای هماهنگی اقتصاد مصوبه‌ای را گرفتیم، اما بعدش شاهد بودیم که نرخ بهره بین‌بانکی به‌شدت افزایش یافت. به گفته این مقام مسوول، عده‌ای می‌گفتند دولت به‌درستی عرضه سهام را انجام داده درحالی که دولت تمام عرضه‌های خود را در چهار ماه نخست سال انجام داد، پالایش یکم هم به سبب بحث افزایش تقاضا در اوایل شهریور رخ داد.
وزیر اقتصاد گفت: شما که می‌گویید بازار سرمایه در سال ۹۹ عملکرد خوبی نداشته، چرا فقط شاخص را نگاه می‌کنید علت آنکه به مجموع عملکرد بازار توجهی ندارید چیست؟ شاخص کل از ابتدای فروردین ۹۹ تا آخر اسفند ۹۹ حدود ۱۵۵ درصد رشد داشته است. وقتی دل سهامدار خرد و حقیقی خالی شد مجبور شد که نقدینگی خود را از بازار سرمایه خارج کند، اینجا لازم بود که اقداماتی را انجام دهیم تا اعتماد بازگردد. وقتی تقاضا زیاد بود تمهیدات لازم را برای پوشش عرضه گرفتیم، وقتی از اواسط مردادماه شاهد ریزش بودیم به دنبال مصوباتی رفتیم تا کمک کنیم که ازجمله آن دریافت یک درصد از صندوق توسعه ملی بود.
او بیان کرد: در این خصوص بانک مرکزی موافقت نکرد که منابع یک درصد تبدیل به ریال شود و شاهد عدم واریز این‌یک درصد به صندوق تثبیت بازار سرمایه بودیم، اما طی رایزنی که با خود مسوولان صندوق توسعه ملی داشتیم، توانستیم هزار میلیارد تومان به صندوق تثبیت واریز کنیم. ما تنها به این مصوبه اتکا نکردیم بلکه مصوبات دیگری را هم گرفتیم به‌گونه‌ای که شرکت‌ها بیایند اوراق خزانه بخرند و اوراق تبعی اختیار منتشر کنند.
وزیر اقتصاد گفت: تورم در ایران عمدتاً ناشی از فشار اقتصادی است وقتی نرخ دلار می‌آید ناگهان جهش پیدا می‌کند درحالی که ما ۸۵ درصد از واردات و کالاهای صنعتی‌مان به‌صورت مواد اولیه و واسطه‌ای است اینها باید با چندین برابر افزایش در بازار به فروش می‌رسیدند. زمانی که من می‌گفتم شرکت‌های بورسی وضعیت بهتری دارند کسی قبول نمی‌کرد چراکه سودآوری بیشتر شرکت‌ها بر اساس قیمت دلار بود.
او بیان کرد: ما در شورای عالی بورس یک قانونی را تصویب کردیم مبنی بر اینکه سازمان بورس مکلف است، حدود ۸۰ درصد از کارمزد خود را به صندوق تثبیت بدهد، همین به‌تنهایی به ۲ هزار میلیارد تومان رسید، اینکه می‌آیند یک عده می‌گویند که سازمان بورس کاری انجام نداده است کذب است.
دژپسند گفت: شاخصی که رسیده بود زیر یک‌میلیون دویست دوباره با رشد مواجه شد و به یک‌میلیون و پانصد رسید، وقتی شاخص به این بازه رسید بازهم عده‌ای هول شدند و گفتند‌ای سهامداران کجایی که اسلام درخطر افتاد، به‌گونه‌ای که شروع کردند به تحقیق و تفحص و غیره و بازهم لطمه به بدنه زدند. شاخص بورس تحت تأثیر چند متغییر است به‌گونه‌ای که می‌توان به واکنش نشان دادن آن به متغیرهایی مثل قیمت‌گذاری دستوری و غیره اشاره کرد.
او بیان کرد: شاید یک مساله‌ای مثل قیمت‌گذاری دستوری فولاد رخ ندهد اما تأثیر خود را می‌گذارد یا بحثی که در مردادماه در خصوص پالایش یکم رخ داد، عده‌ای می‌خواستند این بحث را بر گردن وزارت اقتصاد و وزارت نفت بیاندازند درحالی که اینگونه نبود بلکه ریشه این مساله به عدم هماهنگی به نحوه تشکیل صندوق بین سازمان خصوصی و شرکت پالایش و پخش بازمی‌گردد. بحث بازار را ما کاملاً تا اسفند سال ۹۸ مراقب بودیم اما تأکید داشتیم، که نباید درگیر بازی‌های سیاسی شود. سوال این است که آیا ما در بازار سرمایه یک بازار ایده آل داریم یا خیر؟ که جواب بله است به سبب آنکه اگر تا قبل یک هفته طول می‌کشید تا کد بورسی صادر شود اما اکنون یک‌روزه این اتفاق رخ می‌دهد. ما هسته معاملاتمان مشکل داشت شما که بهتر می‌دانید که نمی‌شود بایک اشاره مشکل هسته را رفع کرد باید از یک جا وارد می‌کردیم که امکانش نبود به همین خاطر شرکت داخلی این کار را برایمان انجام داد.
