حذف کامل بنگاه‌داری امکان‌پذیر نیست
غلامحسن تقی نتاج
ناترازی بانک‌ها در پی ده‌ها سال راهبرد، تاکتیک و عملیات گذشته بانک‌ها ایجاد شده، طبیعتا یک بخش از این بنگاه‌داری در چارچوب مورد تایید بانک مرکزی است که این روند ضرورت بانکداری و منطبق با معیارهای جهانی است. لذا حذف کامل بانک‌ها از بنگاه‌داری و بازار سرمایه، یک اشتباه بزرگ و در اقتصاد فعلی ایران نادرست است. به عنوان نمونه بنگاه‌هایی هستند که وقتی نمی‌توانند تسهیلات خود را بازپرداخت کنند، بانک مورد نظر چاره‌ای جز تملک آن بنگاه را برای وصول مطالبات خود ندارد. البته طبیعی است که بعد از مدتی، اگر آن بنگاه قابل احیا بود، باید در جهت حمایت از آن اقدام کند و اگر هم قابلیت احیا نداشت، باید به سمت انحلال آن برود زیرا چاره دیگری نیست و بانک مکلف به وصول مطالبات خود است. بنگاه‌داری به عنوان بخشی از نظام بانکی در چارچوب ضوابط و استانداردهای بانک مرکزی مجاز است. قبلا ۴۰ درصد سرمایه بانک‌ها برای بنگاه‌داری، مجاز بود ولی با فشارهای مختلف به نظام بانکی، این رقم به ۲۰ درصد کاهش یافته است. ولی نکته مهم این است که نباید توقع داشت که در یک دوره کوتاه‌مدت این کاهش بنگاه‌داری اتفاق بیفتد. مثلا در اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری که بازار سرمایه با مشکل مواجه شد، دوباره در مراجع مقررات‌گذاری اضطراری، مجوز ادامه بنگاه‌داری بانک‌ها اخذ شد تا بانک‌ها در بازار سرمایه حضور داشته باشند. نتیجه اینکه نفی کامل بنگاه‌داری، صحیح نیست. بنگاه‌داری در حد استانداردها و تحت نظارت بانک مرکزی باید وجود داشته باشد. بنابراین اگر بیش از حد مجاز بانک مرکزی باشد، باید با محوریت بانک مرکزی با آن بانک برخورد قانونی شود. صراحتا عرض می‌کنم حذف کامل بانک‌ها از بنگاه‌داری و بازار سرمایه، یک اشتباه بزرگ و در اقتصاد فعلی ایران نادرست است؛ همان‌گونه که ورود بیش از حد بانک‌ها به بنگاه‌داری نیز اشتباه است. یعنی نباید نگاه صفر و یک داشت و باید در حد مجاز و مورد نظر بانک مرکزی اجازه داد تا بانک‌ها در بازار سرمایه حضور داشته باشند. به هر حال اقتصاد ایران از دیرباز، یک اقتصاد بانک محور بود و هست و نمی‌شود بانک‌ها را به یک‌باره از این مسیر حذف کرد.
