صندلی‌های خالی بلیت هواپیما را ارزان کرد
گروه حمل و نقل سارا جنگروی
بعد از اتمام سفرهای نوروزی و فروکش کردن تقاضا برای مسافرت با ناوگان هوایی، ایرلاین‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی روزهای خلوتی را تجربه می‌کنند. اما این خلوتی تبعات دیگری هم برای آنها داشته که مهم‌ترین آنها کاهش قابل‌توجه نرخ بلیت هواپیماست. نوروز همیشه با پیک سفرها در بخش‌های مختلف حمل‌ونقل همراه است و تمام زیرمجموعه‌های حوزه حمل‌ونقل در تعطیلات عید مشغول خدمات‌رسانی به مسافران هستند و میلیون‌ها مسافر را جابه‌جا می‌کنند اما مسافرت‌ها پس از پایان نوروز به‌شدت کاهش می‌یابد و تعداد صندلی‌های خالی در حمل‌ونقل عمومی افزایش پیدا می‌کند.
یکی از انواع حمل‌ونقل که در نوروز با هجوم تقاضاها روبه‌رو می‌شود، حمل‌ونقل هوایی است. درواقع به‌دلیل کمبود ناوگان در این صنعت و افزایش روزافزون تقاضا، در دوران پیک سفرها، نسبت عرضه و تقاضا فاصله زیادی پیدا می‌کند. به‌همین دلیل مشکلاتی برای مسافران به‌وجود می‌آید. کمبود ظرفیت در ناوگان هوایی از موضوعاتی است که در دو سال اخیر به اوج خود رسیده زیرا اغلب هواپیماها به‌دلیل نبود قطعه زمینگیر شده‌اند، بنابراین شرکتهای هواپیمایی نمی‌توانند در زمان‌های پیک سفر پاسخگویی مناسبی را به تمامی مسافران داشته باشند. در این میان، برخی دفاتر فروش بلیت و آژانس‌های مسافرتی در زمان‌های اوج تقاضا از این فرصت استفاده کرده و بلیت را گران به‌دست مسافران می‌رسانند و از آنجایی که انحصار فروش یک صندلی را دراختیار گرفته‌اند، مسافران هم در زمان‌هایی مجبور به پرداخت ارقامی بالاتر از نرخ واقعی بلیت می‌شوند. این موضوع به‌خصوص در سایت‌های فروش بلیت بیشتر مشاهده می‌شود؛ این سایت‌ها که با آژانس‌های فروش بلیت ارتباط دارند، برای برخی روزهای خاص که پیک تقاضاست، قیمت‌ها را به‌طور سلیقه‌یی تعیین می‌کنند و از آنجا که مجوز فروش بلیت را از سازمان
هواپیمایی دریافت نکرده‌اند، تحت‌نظارت هیچ سازمانی هم نیستند.
پروازهایی که از دست می‌روند
یکی از مدیران شرکتهای هواپیمایی مسافرتی در گفت‌وگو با «تعادل» درمورد کاهش شدید تقاضا در دوران بعد از پیک سفر اظهار کرد: کاهش شدید تقاضا بستگی به مسیر دارد که پرواز خارجی یا داخلی است. در پروازهای داخلی بعد از ایام نوروز با افتی مواجه می‌شویم که البته غیر از بازه‌های زمانی چهارشنبه تا جمعه است. وی ادامه داد: این افت تا نخستین تعطیلی که 10 تا 13اردیبهشت است، ادامه دارد و در این بازه زمانی تقاضای سفر بسیار بالا می‌رود تا جایی که چه از لحاظ قیمتی و چه از لحاظ حجم سفرها به دوران نوروز شبیه می‌شود.
وی درباره نقش واسطه‌ها و اشخاصی که بلیت پروازها را به‌صورت اینترنتی می‌فروشند، گفت: افرادی که بلیت‌ها را به‌صورت اینترنتی خریداری می‌کنند، شکل فروش‌شان با آژانس‌های مسافرتی کاملا متفاوت است چراکه این اشخاص از طریق اینترنت بلیت‌ها را به فروش می‌رسانند و در مراحل بعدی هیچ‌گونه مسوولیتی را برعهده نمی‌گیرند.
به‌عنوان مثال بارها پیش آمده که پروازی زودتر از ساعت مقرر حرکت کرده و این فروشندگان اینترنتی به مسافران اطلاع‌رسانی نکرده‌اند و مسافران نیز زمانی به فرودگاه رفته‌اند که هواپیما برخاسته و پرواز از دست رفته است.
کاهش شدید تقاضا و صندلی‌های خالی
هرچند که سازمان هواپیمایی کشوری سقف قیمت برای بلیت هواپیما را پیش از نوروز تعیین کرد اما بازهم برخی آژانس‌ها که حتی مجوز فروش بلیت هواپیما را از سازمان هواپیمایی کشوری ندارند، با قیمت‌های بالاتر از سقف تعیین شده، بلیت‌ها را فروختند. این روند با پایان تعطیلات سال نو تغییر می‌کند، به‌طوری که با کاهش شدید تقاضا در بخش هوایی صندلی‌های خالی افزایش پیدا می‌کند. به‌همین دلیل آژانس‌های فروش بلیت مجبورند با قیمت‌های کمتری بلیت‌ها را به فروش برسانند تا حداقل هواپیما با صندلی‌های خالی پرواز نکند که اغلب هم با مشارکت با سایت‌های اینترنتی بلیت‌ها را در فضای مجازی هم عرضه می‌کنند که البته این سایت‌ها ازسوی سازمان هواپیمایی کشوری مجوزی برای فروش بلیت ندارد. بنا بر گزارش مهر، آژانس‌های فروش بلیت از قبل، صندلی‌های یک هواپیما را خریداری می‌کنند و پس از آن بنا بر نیاز بازار، بلیت‌ها را به فروش می‌رسانند که در حال حاضر به‌دلیل کمبود تقاضا نرخ بلیت با کاهش مواجه شده، به‌طوری که نرخ بلیت تهران- کیش از حدود ۷۸هزار تومان شروع می‌شود و حداکثر تا نرخ ۱۳۵هزار تومان به فروش می‌رسد.
تداوم روند کاهشی تا تابستان
البته هرچه زمان خرید بلیت به زمان سفر نزدیک‌تر باشد یا زمان سفر با کمترین مسافر روبه‌رو باشد، بهای کمتری دریافت می‌شود اما در مجموع نرخ بلیت نسبت به نوروز با کاهش زیادی مواجه شده است که برخی مسافران هم به‌دلیل همین ویژگی‌ها این زمان را برای سفر انتخاب می‌کنند. براین اساس، کاهش بلیت هواپیما می‌تواند تا قبل از سفرهای تابستانی پابرجا باشد زیرا با شروع سفرها در فصل تابستان و اوج تقاضا برای مسافرت، بازهم قیمت‌ها دستخوش تغییراتی می‌شود که مافیای چارتری آن را کنترل می‌کند.
این درحالی است که رییس سازمان هواپیمایی کشوری درخصوص مشکلات پروازهای چارتری در نشست نوروزانه وزارت راه با خبرنگاران اظهار کرده بود: چارتر اجتناب‌ناپذیر است، زیرا در کشور مناطق خاصی داریم که مردم ترجیح می‌دهند با تور به آنجا سفر کنند که برای تورها هم از قبل فروش چارتری انجام می‌شود. وی با بیان اینکه علت ناهماهنگی و بی‌نظمی، نبود ضوابط برای چارتر است، گفت: در طول سال‌های قبل نیز اعلام شده بود که یا چارتر ممنوع است یا باید مجوز بگیرند که خوشبختانه آیین‌نامه جدید تاسیس شرکتهای هواپیمایی هم دو ماه پیش ابلاغ شد. در این آیین‌نامه پیش‌بینی شده که شرکتهای هواپیمایی 10 تا 15درصد پروازها را می‌توانند چارتر کنند و اگر بیش از این چارتر داشته باشند، ایرلاین چارتری به‌حساب می‌آیند.
