هیچ راهی جز بازگشایی مدارس نداریم
چند روز دیگر به آغاز سال جدید تحصیلی مانده است. واکسیناسیون سرعت گرفته و معلمان نیز یکی از اولویت‌های اصلی واکسیناسیون از مردادماه بودند. حالا دیگر کمتر کسی است که نداند یک سال و نیم آموزش آنلاین و بسته بودن درب مدارس چه آسیب‌هایی را برای کودکان و نوجوانان در پی داشته است. هر چند در این ایام ماه‌هایی بوده که شرایط کرونا آنقدر سخت گرفته که تجمع دانش‌آموزان در عموم مدارس کشور که رعایت حداقلی پروتکل‌ها در آنها نه عملی است و نه جدی گرفته می‌شود، دور از شرط کنترل کرونا بود اما شاید یکی از بزرگ‌ترین سوال‌ها از سیستم آموزشی و تربیتی کشور بعد این ماه‌های کرونایی این باشد که آیا همان قدر که تلاش شد به واسطه شبکه شاد و مدرسه تلویزیونی و آموزش‌های مجازی مدرسه به مدرسه تا حدی عقب افتادن از آموزش جبران شود، تلاشی برای جبران خسارت‌های روحی و روانی که دوری از مدرسه در این ایام بر سر کودکان، نوجوانان آورده، شده است؟ آیا به همان اندازه به صورت جدی برای راه‌حل عملی باز کردن مدارس در یک سال و نیم گذشته تلاش شد؟
واقعیت این است که آنچه نمود بیرونی دارد عقب ماندن شدید بخش پرورشی آموزش و پرورش و خصوصاً بخش مراقبت از آسیب‌های اجتماعی این بخش از واقعیت‌های آسیب‌های دانش‌آموزی است. کمتر شاهد هشدارهای جدی بسته بودن مدارس و پیگیری آسیب‌ها یا تعلیم خانواده‌ها و فعال کردن جدی مشاوران برای مقابله با این پدیده بودیم و امروز شاهد رشد چشم گیر آسیب‌های روحی روانی در میان قشر کودکان و نوجوانان هستیم. این در حالی است که در ستاد ملی مقابله با کرونا نیز متخصصان صاحب صلاحیت در حوزه سلامت روان حضور و رأی جدی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند. اینکه جامعه چقدر برای پسا کرونا و مشکلات آن آماده است؟ سوالی است که هیچ کس نمی‌تواند به آن پاسخ دقیقی بدهد و مساله زمانی بغرنج‌تر می‌شود که شواهد حاکی از بی‌برنامگی مسوولان در این زمینه هم هست.
پسا کرونا و مشکلات روانی مردم
محمد حاتمی رییس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران با گلایه از این مساله که نماینده این انجمن در ستاد ملی مقابله با کرونا جایی ندارد در حالی که در پساکرونا مشکل اصلی جامعه برخاسته از مشکلات روانی مردمی است که با سوگ، ترس‌های متعدد و… رو به رو بوده‌اند، در خصوص اینکه آیا می‌شود باز هم به خاطر کرونا در سال تحصیلی جدید در مدارس را بسته نگه داشت، به خبرنگار مهر گفت: قطعاً دیگر آسیب‌های عدم بازگشایی مدارس غیرقابل جبران خواهد بود. من در مقام یک روان شناس می‌گویم که بزرگ‌ترین دغدغه مسوولان کشور امروز باید کودکان و نوجوانانی باشد که مدارسشان این‌همه وقت بسته بوده است.
او ادامه داد: دوران کودکی و نوجوانی دوران تحول رشدی است. تحول فکری، تحول شناختی، تحول اجتماعی و… در این سنین رخ می‌دهد. در نوجوانی هویت افراد شکل می‌گیرد و آماده می‌شوند تا به سمت مستقل شدن بروند. این امر میسر نمی‌شود مگر در بستر فعالیت‌های اجتماعی و نقش‌پذیری‌های اجتماعی.
روبرویی با جامعه‌ای بیمار
اگر کسی ادعا کند در درون خانواده می‌شود دوره تحول رشدی به خوبی طی شود هرگز از او قبول نکنید. در مدرسه ارتباط با دوستان، نقش‌پذیری‌ها، قوانین مدرسه، تنبیه و تشویق‌ها، ارتباط با معلم و… سبب ایجاد شخصیت فرد می‌شود. رییس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره ایران اظهارداشت: این روزها شاید والدین خوشحال باشند فرزندشان در اتاق است و دارد درس می‌خواند اما کسی نمی‌داند آنها در دنیای مجازی در چه فضایی سیر می‌کنند. متأسفانه فضای مجازی به اضافه قرنطینه باعث شده در یک سال و نیم گذشته رشد اجتماعی خوبی از سوی بچه‌ها شکل نگیرد و شاید ما در آینده با جامعه بیماری رو‌به‌رو باشیم.
او درباره اینکه اگر در ستاد ملی مقابله با کرونا بودید چه راهکاری را پیشنهاد می‌دادید، گفت: اگر در ستاد ملی مقابله با کرونا بودم می‌گفتم که از ابتدای ۱۴۰۰ باید بیشترین فشار گذاشته می‌شد تا واکسیناسیون این قشر خیلی زودتر در اولویت باشد تا مدارس و دانشگاه‌ها در اولویت بازگشایی باشند. هیچ راهی جز بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نداریم. حتی علم آموزی در فضای آنلاین هم با تردید رو به روست چه برسد به بحث‌های تربیتی. اگر قرار است بودجه اضافه‌تری هزینه کنیم باید این کار را بکنیم تا مدارس باز شود چون فردا باید هزینه بیشتری برای درست کردن شرایط روحی و روانی این کودکان و نوجوانان بدهیم.
حاتمی تاکید کرد: در حال حاضر در خانه ماندن زیاد و فضای مجازی سبب بروز اختلال‌ها در کودکان و نوجوانان شده است. پر واضح است که نوجوانی سن هویت یابی است. نوجوان پرسشگر است. وقتی او معلم و همکلاسی‌هایش در دسترسش نباشند که به پرسش‌هایش پاسخ دهند معلوم نیست کجا و نزد چه کسی در فضای مجازی دنبال جوابش می‌گردد. الان دیگر حتی باید یک مرحله جلوتر بود و مشاور
و روان شناس در تک تک مدارس گذاشت.
