عدم اعتماد به شاخص کل

فردین آقابزرگی

با توجه به بازدهی‌های قابل‌توجه بازار سرمایه در سال ۱۳۹۹، شاخص سال جاری نیز با شاخص سال قبل مقایسه می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازدهی برخی صنایع بیش از ۵۰ درصد مثبت و بازدهی برخی از صنایع بیش از ۵۰ درصد منفی بوده، اما بااین‌وجود شاخص کل حدود ۹.۷ درصد تا پایان مهرماه بازدهی ثبت کرده است که این موضوع نشان می‌دهد شاخص کل به‌تنهایی نماگر قابل اتکایی برای نشان دادن وضعیت طبیعی در بازار نیست.

از طرف دیگر نوسانات مداوم نرخ ارز، عدم قابلیت پیش‌بینی نرخ ارز، نرخ بهره‌ای که در حال حاضر به‌واسطه نرخ‌های ترجیحی روی اوراق معامله می‌شود که بیش از ۲۲ درصد است و باعث افزایش نرخ بازه بدون ریسک و کاهش جذابیت و انگیزه سرمایه‌گذاری شده است نیز روی شرایط بازار تأثیرگذار است. به‌خصوص که بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران در سال ۱۳۹۹ بدون آگاهی و چشم‌انداز میان‌مدت و بلندمدت وارد بازار سرمایه شدند و انتظار داشتند ظرف دوره شش ماه تا یک سال بازده خوبی کسب کنند اما چون حاصل نشده سرخورده شده‌اند و از بازار سرمایه قصد خروج دارند. همچنین باید به چالش‌هایی که قطعی برق در فصل تابستان برای بازار ایجاد کرد نیز توجه کنیم. احتمالاً در زمستان هم باید منتظر قطعی گاز باشیم که اثر مستقیمی روی عملکرد سود و زیان شرکت‌های پتروشیمی، فولاد و... خواهد گذاشت. ابهامات مکرر در فضای مراودات سیاسی و بین‌المللی و برجامی، وعده‌هایی که از گشایش حکایت داشت، انتظار و ابهام درمورد دسترسی ایران به منابع ارزی که مشخصاً درمورد کره جنوبی محقق نشد و... نیز بازار سرمایه را با ابهامات زیادی مواجه کرده است. باید گفت سال ۱۴۰۰ برای بازار سالی باثبات و نه رکودی است. در واقع نمی‌توان انتظار بازدهی قابل‌توجهی داشت اما با توجه به کسری بودجه ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی دولت که به‌نوعی تورم را در اقتصاد کشور نوید می‌دهد، برای حفظ ارزش نقدینگی و سرمایه، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را تا حدودی توجیه می‌کند. به نظر من بهترین میزان بازدهی قابل پیش‌بینی برای بازار سرمایه در سال جاری ۲۰ تا ۳۰ درصد است.  اغلب مسوولان دولت و مجلس و بازار سرمایه به‌شدت از بازار سرمایه حفظ و حراست و از نوسانات بازار سرمایه جلوگیری می‌کنند تا نارضایتی‌های سال ۱۳۹۹ به وجود نیاید. همانطور که ذکر کردم باوجود بازدهی منفی برخی صنایع بزرگ، شاخص کل بیش از ۹ درصد بازدهی داشته که نشان از مدیریت شاخص است. در این محدوده زمانی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بسیار مهم است و اصل اولیه سرمایه‌گذاری، مدیریت بازده و کاهش ریسک است. اگر شخصی وقت و یا دانش کافی برای معامله و سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را ندارد، یکی از... 

 بهترین راه‌ها برای کاهش ریسک و کسب بیشترین بازدهی، سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در همه بازارهای مالی دنیا رایج است و حتی در بورس شانگهای، به افراد با کمتر از یک سال سابقه، اجازه ورود و معامله مستقیم داده نمی‌شود. باتجربه اتفاقات سال 99، به نظر می‌رسد که رو آوردن مردم به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بهترین راهکار برای افرادی است که تجربه، وقت و سواد کافی برای انجام معامله را ندارند. قرار نیست که لزوماً متضرر شویم و بعد به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم برویم. سازمان بورس هم نباید اشتباه سال 99 را تکرار و برای ورود مستقیم مردم به بازار سرمایه تبلیغات گسترده انجام دهد. در این راستا، آموزش نحوه صحیح سرمایه‌گذاری باید در دستور کار قرار بگیرد.