تزریق منابع به‌تنهایی کارساز نیست!

محمدابراهیم سماوی

ماهیت بازارهای مالی، به‌ویژه بازار سرمایه مبتنی بر اصول اقتصادی و دموکراسی است. در حقیقت ماهیت اقتصاد بر اساس تعادل بوده و اگر این مهم به علت دخالت دولت و حاکمیت به هم بریزد، بازار از مسیر اصلی خود خارج‌شده و دچار ایراداتی اساسی می‌شود. دخالت دولت می‌تواند اشکال مختلفی ازجمله قیمت‌گذاری دستوری، حمایت‌های بی‌جا، وعده وعید بی‌اساسی که به آن عمل نمی‌شود و غیره داشته باشد. هرگونه دخالت دولت در بازار، فارغ از اثرات مثبت یا منفی آن در کوتاه‌مدت، آثار زیانبار و منفی را در بلندمدت به‌جای می‌گذارد و درواقع اقتصاد کلان و بازار آسیب بیشتری از این موضوع می‌بیند.

هرچند که در حال حاضر بازار سهام از منظر بنیادی ارزنده بوده اما بخشی از سبزپوشی آن به علت حمایت‌های دولت شکل‌گرفته است. اگر این روند صعودی تنها با تکیه‌بر دخالت‌های دولت تداوم پیدا کند و حجم نقدینگی افزایش محسوسی را نداشته باشد، نمی‌توانیم به آینده آن امیدوار باشیم. درواقع اگر نقدینگی جدیدی به بازار وارد نشود، این حمایت‌ها ثمری نخواهد داشت. تنها زمانی می‌توان گفت بازار شرایط خوبی را دارد که رشد آن دستوری نباشد و منابع جذب و به سوی آن هدایت شود. به‌عبارت‌دیگر رشد پایدار بازار سرمایه منوط به افزایش حجم نقدینگی واقعی در بازار سهام است. به‌طورکلی بازار سرمایه ارزنده است، هرچند امکان دارد برای مدتی درگیر حباب منفی باشد اما اینکه به‌طور دستوری منابع کمی به بازار تزریق شود و برای برهه زمانی کوتاهی بازار را سبز نگه‌دارند، مجدداً با شرایط پیشین روبرو می‌شویم، به‌طور حتم چنین اقداماتی باعث عدم اطمینان بیشتر سرمایه‌گذاران می‌شود و مسلماً نبود اطمینان خاطر نسبت به حباب‌های منفی زیان بیشتری را به بازار سهام تحمیل می‌کند. بزرگ‌ترین گامی که دولت می‌تواند در این راستا بردارد، عدم دخالت در سازوکارهای بازار (مستقیم و غیرمستقیم) است. دولت نباید به‌واسطه اقداماتی همچون عملیات بازار باز، چاپ اوراق بدهی و دیگر سیاست‌های تدوینی خود، نقدینگی را از بازار سهام خارج کند و برای تأمین کسری بودجه خود باید از راهکارهایی همچون واگذاری دارایی‌های خود بهره ببرد تا به این واسطه ضمن برطرف شدن نیاز آن، بازار سرمایه نیز آسیبی نبیند. اگر اعتماد کافی نسبت به بازار به وجود بیاید، شاهد پویایی دوباره بازار سهام خواهیم بود. بسیاری از نمادهای معاملاتی به سطح قیمتی ارزنده‌ای دست پیداکرده‌اند و گمان می‌کنم شرکت‌های کامودیتی‌محور به‌خصوص فلزاتی همانند سرب، روی و مس و پس‌ازآن فولاد و سنگ‌آهن با چشم‌انداز یک ساله، پیش‌روی خوبی را نسبت به مابقی بازار داشته باشند. همچنین سرمایه‌گذاری در پتروشیمی‌ها به‌خصوص نمادهای مربوط به محصولات متانول و اولفین را به  سهامداران پیشنهاد می‌کنم. نمادهای پالایشی نیز به علت سیاست‌های دستوری امکان مانور چندانی ندارند و اگر آزادسازی در قیمت‌ آنها شکل بگیرد، پتانسیل خوبی برای صعود در آینده رادارند. موضوع آزادسازی قیمت خودرویی‌ها نیز یکی از بحث‌های داغ این روزهاست که اگر اقدامات مثبتی در این جهت انجام شود، پتانسیل خوبی برای رشد در آینده را خواهند داشت و ما می‌توانیم محدوده یک‌میلیون و ۶۰۰ الی ۷۰۰ هزار واحد را در سال‌های آینده برای شاخص کل متصور باشیم.

به‌طورکلی به سهامداران پیشنهاد سرمایه‌گذاری بلندمدت به‌خصوص در نمادهای ارزنده و سهامی که P/E آینده‌نگر آنها کمتر از ۵.۵ است را پیشنهاد می‌کنم و گمان می‌کنم در آینده سهام و صنایع مسیر جداگانه‌ای از یکدیگر پیش بگیرند اما در برآیند آنها بازار مثبت و با شیب ملایمی را داشته باشیم.