وزیر باید پست‌های مدیریتی قبل از وزارت را طی کرده باشد
کسی که وزیر آموزش و پرورش می‌شود باید حداقل دو سه مورد از پست‌های مدیریت قبل از وزارت را طی کرده باشد. وزیر اسبق آموزش و پرورش در واکنش به معرفی مسعود فیاضی به مجلس شورای اسلامی به عنوان وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان مطلب فوق گفت: من چون ایشان را نمی‌شناسم نظری هم ندارم، زیرا به هر حال باید افراد را شناخت تا بتوان نسبت به آنها اظهارنظر کرد. آموزش و پرورش در هر جامعه‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد، ولی متاسفانه آموزش و پرورش در جامعه ما نزد مسوولان رده بالا از این جایگاه برخوردار نیست. علی اصغر فانی با بیان به اینکه زمانی دکتر حسابی در جایگاه وزیر آموزش و پرورش بوده‌اند، گفت: در این جایگاه افراد بزرگی همچون پروفسور حسابی، دکتر غلامحسین شکوهی و شهیدان باهنر و رجایی، مرحوم استاد پرورش و دکتر سید کاظم اکرمی بوده‌اند، بنابراین گزینه‌های پیشنهادی اگر بالاتر از این افراد نیست، حداقل پایین‌تر نباشد. او با اشاره به ویژگیهای مهمی که صاحب کرسی وزارتخانه اثرگذاری همچون آموزش و پرورش می‌تواند داشته باشد، گفت: وزیر آموزش و پرورش باید اول از همه سازمان و فرهنگ وزارتخانه را بشناسد؛ یعنی بداند این ۱۰۷ هزار مدرسه که در پراکندگی سرزمینی ما قرار دارند با چه چالش‌هایی مواجه هستند.
وزیر آموزش و پرورش باید نیروها را بشناسد
فانی گفت: وزیر آموزش و پرورش همچنین باید اولویت‌ها را بداند و نیروها را بشناسد؛ زیرا قرار است در آینده مدیرکل‌های آموزش و پرورش استان‌ها و معاونانش را انتخاب کند. بنابراین او باید نیروها را بشناسد وگرنه برخی‌ها نفوذ می‌کنند و هرکسی که بخواهند به ایشان تحمیل می‌کنند.
معلمان باید احساس کنند وزیر از جنس خودشان است
وزیر اسبق آموزش و پرورش با تاکید بر محبوبیت وزیر میان معلمان گفت: نکته دوم که بسیار مهم است؛ مقبولیت وزیر آموزش و پرورش نزد فرهنگیان است. بیش از یک میلیون فرهنگی در کشور داریم که وزیر آموزش و پرورش باید در میان آنها محبوبیت و مقبولیت داشته باشد. یعنی زمانی که به استانی سفر می‌کند و در جمع معلمان قرار می‌گیرد، معلمان با عزت با او برخورد کنند و احساس کنند که وزیر نیز یکی مانند خودشان است و از حقوق آنها دفاع می‌کند. او ادامه داد: شرط سوم این است که وزیر آموزش و پرورش باید از جامعه مکرم فرهنگیان باشد. وزیر آموزش و پرورش باید یک معلم باشد، گچ خورده باشد، کف مدرسه بوده باشد، مدارس چند شیفته را دیده باشد و بداند کلاس چند پایه یعنی چه؟ وقتی می‌گوییم کلاس پنج پایه یا شش پایه یعنی از پایه اول تا ششم در یک کلاس درس جمع شده‌اند.
وزیر آموزش و پرورش باید برنامه راهبردی داشته باشد
فانی با تاکید بر اینکه وزیر باید برنامه راهبردی داشته باشد، گفت: ویژگی چهارمی که وزیر آموزش و پرورش باید داشته باشد این است که در عین حالی که دیدگاه تربیتی دارد؛ از رویکرد راهبردی استفاده کند و راهبردی بیندیشد. با این تفاسیر هم بخش‌های جزئی و هم بخش کلان آموزش و پرورش مهم است و ما نمیتوانیم هیچ کدام را فدای آن یکی کنیم. وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: شرط پنجم این است که وزیر باید مدارج مدیریتی را در آموزش و پرورش طی کرده باشد. کسی که وزیر آموزش و پرورش می‌شود باید حداقل دو سه مورد از پست‌های مدیریت قبل از وزیر را طی کرده باشد. به‌طور مثال رییس منطقه، مدیر استان، معاون وزیر و… بوده باشد و یک ارتقا پلکانی داشته، وگرنه موفق نخواهد شد. او تاکید کرد: وزیر آموزش و پرورش باید یک شخصیت تحول‌گرا و ریسک‌پذیر باشد. او همچنین باید معتقد به سند تحول بنیادین بوده و خود را ملزم به اجرای آن سند بداند. فانی گفت: شرط هفتم این است شخص مسوول در این زمینه باید دارای قدرت نفوذ و رهبری بر سازمان را داشته و قابلیت برقراری ارتباط با فرهنگیان و عناصر خارج از آموزش و پرورش را نیز داشته باشد.
وزیر باید قدرت چانه‌زنی داشته باشد
وزیر اسبق آموزش و پرورش گفت: آخرین شرط نیز این است که قدرت چانه‌زنی با سازمان برنامه و بودجه و اداره استخدامی را داشته باشد و تلاش کند که سهم آموزش و پرورش از GDP و بودجه عمومی را حداقل تا میانگین جهانی ارتقا دهد. او در پاسخ به این سوال که در حال حاضر یکی از مشکلات آموزش و پرورش کمبود معلم است، وزیر آموزش و پرورش چطور باید این مساله را حل کند؟ گفت: مهم‌ترین رکن فرآیند تعلیم و تربیت معلم است. یعنی نسبت به کتاب، محتوای آموزشی، فضای آموزشی و حتی مقررات که همگی مهم هستند، معلم رکن اصلی است. فانی افزود: از این رو وزیر آموزش و پرورش بداند که باید در آینده بیشترین وقتش را روی نیروی انسانی اعم از بهسازی منابع انسانی موجود بگذارد، زیرا تعدادی نیروی انسانی ضعیف جذب آموزش و پرورش شدند که باید وضعیت آنها بررسی شده و آنهایی که صلاحیت معلمی ندارند حذف شوند. همچنین لازم است برخی از معلمین به روز شوند. فانی وزیر اسبق آموزش و پرورش در پایان اظهار داشت: بحث ارزیابی از کارایی معلمان و رتبه‌بندی باید مورد توجه وزیر آینده قرار بگیرد. هر کسی از هر جریان سیاسی دارای این ویژگی‌ها باشد، مناسب است ولی اگر این ویژگی‌ها را نداشته باشد یقینا نمیتواند وزارتخانه پهن پیکر آموزش و پرورش را مدیریت و رهبری کند.
