قراردادهای خرید هواپیما احیا می‌شوند؟
گروه راه و شهرسازی|
با افزایش امیدواری به توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+4، احتمال بازشدن قفل نوسازی ناوگان هوایی نیز فزونی گرفته است. اگر چه تحت تحریم‌های امریکا طی 40 سال گذشته فروش هواپیما و قطعات آن به ایران ممنوع بوده است، اما در سال‌های اجرایی شدن «برجام»، ایران موفق شد برای نخستین‌بار پس از انقلاب اسلامی، قرارداد خرید هواپیمای پرشماری را با «بوئینگ»، «ایرباس» و «ای، تی آر» به امضا برساند. بر اساس این قراردادها، کمتر از 20 فروند هواپیما نیز به ناوگان هوایی کشور نیز اضافه شد، اما عملیاتی شدن قراردادهای خرید هواپیما با خروج دونالد ترامپ، رییس‌جمهور سابق امریکا از «برجام» در تاریخ 18 اردیبهشت سال 1397 متوقف ماند. حالا اما دوباره امیدواری به اجرای توافقت‌های پیشین بالا گرفته است. به گونه‌ای که محمد محمدی‌بخش، رییس سازمان هواپیمایی کشور اعلام کرده است، در مذاکرات برجام همچنان دنبال نوسازی هواپیماها هستیم، قراردادهای قبلی پابرجاست و اگر خبر جدیدی داده شود، وارد مذاکرات می‌شویم. آنگونه که «مهر» گزارش کرده است، محمدی بخش اعلام کرده است، در حال حاضر هم به صورت هفتگی هواپیمای جدید وارد کشور می‌شود.
همچنین محدودیت‌هایی برای سن هواپیما و تجهیزات جدید اعمال کرده‌ایم تا هواپیماهای با مدل قدیمی وارد ناوگان هوایی کشور نشود. بخشی از هواپیماهای جدید هم در حال نوسازی است. به گزارش «تعادل»، در نیمه بهمن سال گذشته، 15 روز پس از روی کار آمدن جوبایدن به عنوان رییس‌جمهور جدید امریکا، مسوولان صنعت هوایی کشور با اعلام خبر مکاتبه با شرکت‌های سازنده هواپیمای طرف قرارداد با ایران، احتمال رفع تعلیق قراردادهای خرید هواپیما از ایرباس و «ای.تی.آر» در صورت لغو تحریم‌ها را «زیاد» ارزیابی کردند.
در همان روز، کاپیتان تورج دهقانی زنگنه، رییس وقت سازمان هواپیمایی کشوری اظهار کرده بود: برای تعیین تکلیف قرارداد با شرکت هواپیمایی بویینگ، مکاتباتی انجام و اعلام شد که باید زودتر تکلیف این قرارداد روشن شود. به گفته دهقانی زنگنه، این احتمال وجود دارد که با رفع تحریم‌ها، تعلیق قرارداد خرید هواپیماها نیز رفع شود.
پرواز 16 هواپیمای برجامی به ایران
به گزارش «تعادل»، بلافاصله پس دستیابی ایران و کشورهای 1+5 به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، شرکت هواپیمایی ایران ایر (هما) در سه قرارداد جداگانه با سه شرکت هواپیمایی ایرباس، بویینگ و «ای.تی.آر» سفارش خرید 200 فروند هواپیما را امضا کرد. نکته مهم درباره خرید این هواپیماها این بود که قرارداد خرید به‌صورت اجاره به‌شرط تملیک بود و ایران بنا داشت ۸۵درصد منابع مالی آن را از طریق فایناس خارجی و ۱۵ درصد آن را از منابع داخلی خود تامین کند.
از مجموع ۲۰ فروند هواپیمای «ای.تی.آر» ۱۳ فروند را به هما تحویل داده است. تحویل مابقی هواپیماها نیز از سوی این شرکت پس از خروج امریکا از برجام فعلا به حالت تعلیق درآمده است. از ۱۰۰ فروند هواپیمای خریداری شده از شرکت ایرباس فقط ۳ فروند تحویل ایران شد. این قرارداد نیز به حالت تعلیق درآمد. در قرارداد ایران ایر با شرکت بویینگ نیز خریداری و تحویل ۸۰ فروند هواپیما تعیین شده بود که این قرارداد نیز به‌صورت یک‌طرفه از سوی امریکا لغو شد. ایران‌ایر و بویینگ ۲۱ آذرماه سال ۹۵ قرارداد خرید ۸۰ فروند هواپیما را امضا کردند و قرار شد این تعداد هواپیما طی بازه زمانی ۱۰ ساله به ایران تحویل داده شود. ارزش این قرارداد ۱۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بود
زمینگیری 132 فروند هواپیما
در حالی که قراردادهای خرید انبوه هواپیما بنا به دلایل سیاسی معطل مانده‌اند، دیروز محمدی بخش در یک نشست خبری اعلام کرد که در صنعت هواپیمایی ایران 132 فروند هواپیما زمینگیر شده‌اند. این تعداد هواپیما قابلیت پرواز ندارند و شماره سریال آنها مشخص و اعلام شده است، به گزارش «ایلنا» رییس سازمان هواپیمایی کشور اظهار کرد: تعاریف تخصصی از هواپیمای زمینگیر با اصطلاحاتی که از ادبیات عامدانه از آن استفاده می‌کنند متفاوت است و هواپیماهایی که منتظر قطعه هستند و با تامین قطعات می‌توانند به خط پروازی برگردند، زمینگیر محسوب نمی‌شوند. وی توضیح داد: هواپیماهایی که در نوبت تعمیر هستند، زمینگیر نیستند و تمام هواپیماها مرحله تعمیر و چک دارند و نمی‌توان گفت این هواپیماهایی که در مرحله چک هواپیمایی قرار دارند، زمینگیر محسوب نمی‌شوند اما قطعا شرکت
ای تی آر به تعهدات پشتیبانی خود عمل نکرده است و در این باره لایحه دفاعیه تنظیم کرده‌ایم و به دنبال مسائل حقوقی در این رابطه هستیم. محمدی بخش با اشاره به پرداخت اقساط هواپیماهای برجامی یادآور شد: به دلیل شرایط کرونا، با کاهش تعداد مسافر و کاهش پرواز مواجه بودیم و از این رو به دلیل شرایط اقتصادی درخواست مهلت داده شد اما بخشی از اقساط را هم شرکت هواپیمایی هما پرداخت کرده است و بخش دیگری از آن هم با توافقات انجام شده پرداخت خواهد شد.
وی با اشاره به نوسازی ناوگان هوایی کشور تاکید کرد: از نظر ما قراردادهای برجامی هنوز پابرجاست و لغو نشده‌اند و اگر طرف قرارداد به تعهدات خود عمل کند، به مذاکرات در قالب قراردادهای برجامی برمی‌گردیم اما بر روی مدل‌های قراردادی آن بحث‌هایی داریم. رییس سازمان هواپیمایی کشور افزود: البته بحث نوسازی ناوگان هوایی کشور متوقف نمانده است و نوسازی را انجام می‌دهیم اما محدودیت‌هایی برای ورود پرنده قائل شده‌ایم و سن و توانمندی‌های هواپیماهای وارداتی برای ما اهمیت دارد. در کنار آن، هواپیماهای موجود در ناوگان هم روزآمد می‌کنیم به این معنا که آنها را با استانداردهای جهانی منطبق می‌کنیم.
نگرانی از مسافران امیکرونی
محمدی بخش درباره نگرانی‌ها از ورود مسافر امیکرونی از ناوگان هوایی کشور گفت: با توجه به میزان واکسیناسیون‌ها در سطح جهانی و در کشورمان، شرایط کرونا و کنترل شیوع این ویروس بهتر شده و به کمترین میزان آسیب رسیده‌ایم. وی ادامه داد: البته باید توجه داشته باشیم که کمترین میزان ورود مسافر از طریق بخش هوایی است و باید سایر بخش‌های ورود مسافر هم به این سطح از استانداردها برسند. این مقام مسوول اضافه کرد: البته باید توجه داشته باشیم که سازمان هواپیمایی کشور پروازهای کانکشن پروازها از سایر مقاصد را هم محدود کرده و همکاران من در سازمان هواپیمایی کشوری و فرودگاه‌ها در خط مقدم جلوگیری از ورود ویروس جهش یافته کرونا به کشور قرار دارند.
فرودگاه‌های تعطیل
وی با بیان اینکه امروز تعداد زیادی از فرودگاه‌های کشور فاقد پرواز هستند، توضیح داد: این مدل‌های اقتصادی مناسب اقتصاد حمل و نقل نیست و زمانی می‌توانیم شعار توسعه و عدالت پایدار را بدهیم که تمام مناطق از تعدد پروازها برخوردار باشند و نقل و انتقال استادان، گروه درمان بیماران از تمام مناطق کشور به آسانی رخ دهد. در حال حاضر سبد خانوار 80 میلیون نفر از بخش هوایی کامل نیست و این باید در اولویت ما قرار بگیرد. رییس سازمان هواپیمایی کشوری که همزمان سرپرست شرکت هواپیمایی هما است، درباره مدیریت این مجموعه اظهار کرد: طبق قانون، هر مجموعه‌ای که فاقد مدیر باشد، رییس دستگاه تا 3 ماه می‌تواند سرپرست آن مجموعه باشد که تا 6 ماه هم قابل تمدید است. از آنجایی که ماموریت مدیرعامل هواپیمایی هما پایان یافته بود، باید به سرعت سرپرست انتخاب می‌شد و در این موضوع تعارض منافع مطرح نیست. وی افزود: به ۱۱ مقصد از کشورهای هواپیمایی پروازهای اروپایی ایرلاین‌های داخلی (مسافری، باری و VIP) در حال انجام است. محمدی بخش تصریح کرد: برای افزایش پروازهای خارجی توسط ایرلاین‌ها با ایرلاین‌های اروپایی و چین توافق‌نامه‌ای به امضا رسانده‌ایم و مذاکره کرده‌ایم که با ۱۱ کشور پروازهای دوجانبه داشته باشید و همچنین طبق مذاکره‌ای که انجام داده‌ایم امکان سفر به سوریه را بزودی فراهم می‌شود و با توجه به لغو ویزای عتبات پیش‌بینی می‌کنیم که میزان پروازهای ما به عتبات دوبرابر شود. وی تاکید کرد: 8 فروند هواپیمای پهن‌پیکر را آماده عملیات برای جابه‌جایی بار کرده‌ایم و طبق اجازه‌ای که ایکائو هم به ما داده ما از ظرفیت تغییر هواپیماهای مسافری به هواپیماهای باری هم استفاده خواهیم کرد.
