عدم‌کفایت بودجه جبرانی ارز ۴۲۰۰ برای حمایت از خانوارها
محمد حسین معماریان
بودجه ۶۰هزار میلیارد تومانی برای حمایت‌های ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰تومانی کافی نیست، درآمدهای ۹۵هزار میلیارد تومانی در سال ۱۴۰۱ ممکن است به صنایعی که ارزآوران اصلی اقتصاد ما هستند فشار وارد کند. ما از ابتدا موافق حذف ارز 4200تومانی بودیم و هستیم اما معتقدیم که دولت باید حمایت‌های خود را به‌صورت مستقیم از خانوارها انجام دهد.دولت در لایحه بودجه ارز 4200تومانی را به‌جز برای دارو و گندم حذف کرده است و حتی شیوه تخصیص ارز 4200تومانی گندم و دارو را نیز از دلاری به ریالی تغییر داده است. هزار میلیارد تومان را برای حمایت‌های ناشی از حذف این ارز در نظر گرفته است. از این رقم بخشی برای خرید تضمینی گندم و واردات دارو مورد استفاده قرار خواهد گرفت اما یکی از ابهامات اینجاست که سازوکار مشخصی برای این مساله در نظر گرفته نشده است.رقمی در حدود 60 هزار میلیارد تومان برای حمایت مستقیم از خانوارها در لایحه بودجه سال 1401 در نظر گرفته شده است، این بودجه برای حمایت‌های ناشی از حذف ارز 4200تومانی کافی نیست و مجلس باید با ایجاد یا اصلاح منابع درآمدی در بودجه کشور منابع بیشتری برای این مساله در نظر بگیرد.با توجه به تعیین هدف رشد هشت‌درصدی در بودجه سال آینده رویکرد دولت در این خصوص مناسب است اما نسبت به شیوه تحقق این هدف و سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌های استانی ابهام وجود دارد، باید تکلیف این ابهامات مشخص شود و ما به آن انتقاد داریم.در فرآیند رشد اقتصادی اجرای برخی طرح‌های ملی و بزرگ کمک‌کننده‌تر از پخش بودجه در پروژه‌های استانی است، اینکه دولت فروش اموال مازاد هر استان را به خودش واگذار کرده است تا درآمدها برای همان استان هزینه شود نکته مثبتی است اما دولت باید منابعی را که از مرکز توزیع می‌شود برای تأمین مالی پروژه‌های ملی در نظر بگیرد.فشار درآمد 95هزارمیلیارد تومانی بر پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها/ رانت پتروشیمی‌ها باید حذف شود اما تندی افزایش قیمت‌ها می‌تواند اصلاح شوددر تبصره 14 از محل افزایش قیمت سوخت پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها یک منابع قابل‌توجهی دیده شده است. ما همچنان جمع‌بندی نهایی در این مورد نداریم اما جمع‌بندی اولیه نشان می‌دهد فشار روی پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها زیاد شده است و تعدادی از آنها را زیان‌آور کرده است.
اگرچه ما معتقدیم که این صنایع رانت قابل‌توجهی دریافت می‌کردند و باید همسان‌سازی قیمت سوخت و خوراک انجام شود تا نتوانند قانون و دولت را دور بزنند اما در نظر گرفتن این درصد و درآمدهای 95هزار میلیارد تومانی در لایحه بودجه سال 1401 از این محل ممکن است به صنایعی که ارزآوران اصلی اقتصاد ما هستند فشار وارد کند.در نتیجه لازم است این موضوع مورد بررسی بیشتر قرار گیرد و کارگروهی در مجلس به‌روی آن تمرکز کند تا در صورتی که نیاز به اصلاح وجود داشته باشد انجام گیرد. اگر قرار باشد اصلاحی صورت بگیرد باید در این راستا باشد که تندی افزایش قیمت دولت را کمی کاهش دهد تا صنایع نیز آسیب نبینند.
