رنج بیماری؛ از واقعیت تا تکذیب

گلی ماندگار|

 نباید حتما کسی از عزیزانتان بیمار باشد تا بفهمید افزایش قیمت داروها و کمبود آن هر از چند گاهی چقدر برای آنها که تحت درمان هستند و برای خانواده‌هایشان که هزینه‌های درمان را پرداخت می‌کنند به امید بهبود، سخت و 

طاقت فرسا است. همین چند روز پیش بیماران هموفیلی در مورد عوارض داروهای ساخت ایران اعتراض کردند، عوارضی که فقط آنها می‌توانند میزان درد و عذابش را درک کنند نه مسوولانی که معتقدند وقتی دارویی در کشور تولید می‌شود واردات آن بیهوده است. این روزها دیگر بیمار شدن هم می‌شود یک معضل تازه، اگر عزیزانتان به جزو بیماران خاص باشند که این معضل دو چندان است. کمبود داروها افزایش قیمت‌هایی که معلوم نیست چرا و چگونه صورت می‌گیرد و چه کسانی باید بر آن نظارت داشته باشند. اینکه وقتی رسانه‌ها از کمبود دارو می‌نویسند، تنها کاری که از طرف مسوولان سازمان غذا و دارو صورت می‌گیرد، فرستاند جوابیه و تکذیب واقعیت‌هایی است که در جامعه جریان دارد، هیچ کدام از این مسوولان حاضر نیستند، با برخی از این بیماران بر سر یک میز بنشینند و به حرف‌های آنها گوش بدهند، مشکلات آنها را بشنوند و به آنچه خود در مورد این وضعیت می‌دانند که البته در بسیاری از مواقع با واقعیت فاصله زیادی دارد بسنده می‌کنند. مگر می‌شود بیماران سرطانی، بیماران هموفیلی، بیماران تالاسمی، آنها که مبتلا به دیابت هستند یا بیمارانی که‌ام اس دارند و کسانی که دچار بیماری صرع هستند همه و همه در مورد افزایش قیمت دارو، بی‌کیفیتی داروهای ایرانی و کمبود داروهای مورد نیاز دروغ بگویند و این فقط مسوولان باشند که در این زمینه اطلاعات درست به جامعه می‌دهند. اینکه رییس دولت سر زده به داروخانه هلال احمر برود و دستور بدهد که دارو به مردم داده شود، دردی را از دردمندان کم نمی‌کند. دارو اگر نباشد، دیگر کاری از پرسنل داروخانه هم بر نمی‌آید. قیمت دارو وقتی طی یک بازه زمانی چند ماه سه تا چهار برابر می‌شود، این دیگر دست پرسنل داروخانه نیست، این مساله را دولت نه از حضور ناگهانی و سرزده در داروخانه که از طریق تولید‌کنندگان و وارد‌کنندگان دارو باید پیگیری کند. این روزها که مردم حتی برای تهیه نان شب هم با مشکلات بسیاری مواجه‌اند، وای به احوال آنها که بیمار دارند و بیمارشان جزو دسته بیماران خاص قرار می‌گیرد و داروهای نایاب و کمیاب مصرف می‌کند. شرایط برای کسانی که از بیماری رنج می‌برند هر روز بدتر می‌شود. پرداخت هزینه‌های درمان خیلی از افراد بی‌بضاعت را از چرخه درمان خارج کرده است. خیلی‌ها دیگر ترجیح می‌دهند به جای اینکه هر روز به دنبال دارو از این داروخانه به آن داروخانه بروند و در نهایت هم با شنیدن قیمت داروها توان خرید نداشته باشند، بی‌خیال درمان شوند و خودشان را به دست تقدیر بسپارند. اما این راه‌حل هم دردناک است، بسیار دردناک، برای بیماران مبتلا به سرطان برای بیماران مبتلا به‌ام اس برای بیماران مبتلا به هموفیلی و تالاسمی نخوردن دارو یعنی تحمل دردهای وحشتناکی که بعضی وقت‌ها غیر قابل تحمل می‌شود. حالا اما نایب‌رییس اول سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز از احتمال کمبود دارو در ماه‌های آینده خبر می‌دهد. از افزایش هزینه‌های تولید که باز هم قرار است از جیب مردم پرداخت شود. 

      بیماران هموفیلی از کیفیت پایین  داروهای ایرانی شکایت دارند

احمد قویدل، عضو هیات‌مدیره کانون هموفیلی در این باره به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه ما هر چه فریاد می‌زنیم صدایمان به جایی نمی‌رسد، بارها و بارها با مسوولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو صحبت کرده‌ایم، گفته‌ایم که داروهای ایرانی کیفیت مناسب را ندارند، بیماران هموفیلی وقتی داروی مورد نیازشان را دریافت نمی‌کنند و داروی بی‌کیفیت مصرف می‌کنند دچار عوارض می‌شوند، اولین عارضه دردهایی است که باید تحمل کنند، ورم مفاصل از عوارض دیگر این وضعیت است. حال در نظر بگیرید که این بیمار یک کودک باشد، چطور می‌تواند این دردها را تحمل کند. 

او در بخش دیگری از سخنانش در مورد احتمال کمبود دارو در ماه‌های آینده می‌افزاید: این خبر جدیدی نیست، ما طی دو سال گذشته با این مشکل دست و پنجه نرم کرده‌ایم و هر بار مسوولان این وضعیت را تکذیب کرده‌اند. اینکه می‌گویند اکثر داروها نمونه ایرانی دارد اما پزشکان داروی خارجی تجویز می‌کنند و همین باعث می‌شود که هرج و مرج در بازار دارو ایجاد شود، عذر بدتر از گناه است. اولا که قیمت داروهای تولید داخل به قدری افزایش پیدا کرده که مردم برای خرید آن هم با مشکل مواجه‌اند، از سوی دیگر کیفیت داروهای داخلی برای برخی از بیماری‌ها مناسب نیست و نمی‌تواند تاثیر داروهای خارجی را داشته باشد. در این شرایط مسوولان به جای اینکه به دنبال راه‌حلی برای این معضلات باشند، به دنبال تکذیب کردن و توجیه کردن اخباری هستند که مردم از وضعیت دارویی کشور عنوان می‌کنند.  این عضو هیات‌مدیره کانون هموفیلی اظهار می‌دارد: مساله فقط بیماران هموفیلی نیستند، بیماران مبتلا به سرطان خون، بیماران تالاسمی و... همه و همه این روزها هم باید رنج بیماری را تحمل کنند و هم رنج کمبود دارو و افزایش قیمت دارو و خیلی مشکلات دیگر. حالا اینکه یکی از مسوولان سندیکای صنایع دارویی از احتمال کمبود دارو طی ماه‌های آتی صحبت به میان آورده خود نشان‌دهنده وضعیت بحرانی دارو و درمان در کشور است. 

     از کمبود تا گرانی

البته ماجرا فقط کمبود داروهای خاص نیست، داروهای معمولی مثل فلوکستین، حتی قرص‌هایی که برای دردهای موضعی مصرف می‌شود، مثل ایبوبروفن و... هم به راحتی پیدا نمی‌شود، شما اگر دچار حساسیت باشید و به دکتر مراجعه کنید وقتی نسخه خود را به داروخانه می‌برید حتما از سه قلم دارویی که پزشک تجویز کرده یکی از آنها را ندارد. این نشان می‌دهد که کمبود دارو حتی در بخش‌های غیر خاص هم به صورت ملموس وجود دارد. از سوی دیگر بالا رفتن ناگهانی قیمت داروهای داخلی نیز مساله‌ای است که صدای اعتراض فراد زیادی را بلند کرده است. چرا قرصی که تا چند ماه پیش به قیمت 17 هزار تومان فروخته می‌شد ناگهان به بیش از 60 هزار تومان رسیده است. چرا خرید دو بسته قرص ایرانی باید برای یک فرد 100 هزار تومان تمام شود در حالی که این قرص‌ها را 8 ماه پیش با همین حجم به قیمت 48 هزار تومان می‌خرید. 

     احتمال کمبود دارو در ماه‌های آینده  به ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم

در این شرایط نایب‌رییس اول سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، درباره کمبود دارو می‌گوید: متاسفانه کمبودهایی که برای آینده پیش‌بینی می‌شود زیاد خواهد بود و این یعنی هم صنعت دارو مردم از این شرایط متضرر خواهند شد. مهدی پیرصالحی می‌افزاید: قطعاً بزرگ‌ترین مشکل برای تهیه و تولید دارو تحریم است، اگر تحریم‌ها نبود مشکلات ارز این مقدار سخت‌گیرانه نمی‌شد، الان هم در تامین ارز و هم در ارسال ارز مشکل داریم، در تحریم‌ها شاید مواد اولیه دارو شامل تحریم نشود اما در نقل و انتقال و تامین ارز مشکل داریم، تا زمانی‌که تحریم وجود دارد متاسفانه تامین دارو هم مشکلات خود را دارد، همه این موارد سبب کمبود دارویی و مشکلات تهیه مواد اولیه شده است. البته در کنار مشکلات تحریم ما توقع داریم دولت چابک‌تر عمل کند و ایرادات داخلی را کمتر کند تا حداقل عوارض تحریم‌ها برای تولید دارو کمتر شود.

     کمبود احتمالی ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو  در ماه‌های آینده

او می‌افزاید: همین امروز برخی از خطوط دارویی شرکت‌های تولید‌کننده نیمه فعال هستند و اگر به تعطیلی کامل برسند قابلیت جبران دارو از روش‌های دیگر مانند واردات را هم نخواهیم داشت و این وضعیت خیلی بد است. براساس آمارها و گزارش‌های موجود در سازمان غذا و دارو ما پیش‌بینی می‌کنیم اگر برخی اصلاحات صورت نگیرد کمبودهای دارویی در تیرماه و ماه‌های آینده به حد نگران‌کننده خواهد رسید. البته کمبود دارو به‌شدت متغیر است، شاید امروز ۳۰ قلم دارو کم باشد اما فردا افزایش پیدا کند، اما اگر شرایط با وضعیت موجود ادامه پیدا کند، متاسفانه طبق پیش‌بینی‌ها در ماه‌های آینده به کمبودهای سابق یعنی ۳۰۰ تا ۴۰۰ قلم دارو می‌رسد، ولی امیدواریم با تصمیم‌گیری سریع از این کمبودها جلوگیری شود. 

     پرداخت افزایش هزینه‌های تولید دارو  از جیب مردم 

اگرچه یکی از مطالبات شرکت‌های تولید‌کننده دارو افزایش قیمت‌ داروها متناسب با تورم است تا چرخ تولید همچنان بچرخد، اما این مساله سبب نگرانی بیشتری شده است، طوری‌که اگر قرار باشد افزایش هزینه‌ها برای تولید دارو از جیب مردم پرداخت شود قطعاً در شرایط بد اقتصادی فشار مضاعفی بر دوش مردم خواهد بود. با این وجود عضو هیات‌مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارو می‌گوید: صنعت دارو هم در این شرایط نگران افزایش پرداختی مردم است، ما خودمان هم جزو مردم هستیم و تمایل نداریم افزایش قیمت‌ها سبب افزایش پرداختی از جیب مردم شود، اما این مساله جزو وظایف دولت است، فکر می‌کنم مجلس بودجه‌ای برای این مساله پیش‌بینی کرده است و باید بودجه پیش‌بینی شده به شرکت‌های بیمه پرداخت شود تا با حمایت بیمه‌ای پرداختی مردم افزایش پیدا نکند. دولت قول داده این کار در همین هفته انجام شود چراکه هرچه دیر شود عوارض آن بیشتر خواهد بود.