«رمز ریال»، دارایی دیجیتال با پشتوانه حاکمیت

رضا قربانی

«رمزریال» دارایی دیجیتالی است که بانک مرکزی و حاکمیت‌ آن را تایید می‌کند و پشتوانه آن بانک مرکزی کشور است که یکی از نقدهای جدی به آن، قرار ندادن طلا و فلزات گران‌بها به عنوان پشتوانه است، اگر این‌چنین بود، رمزریال ارزشمندتر می‌شد. اگر پشتوانه رمزریال طلا یا فلزات ارزشمند دیگر باشد، شاید با اقبال عمومی بیشتری مواجه شود. رمز ریال و رمزارز هر دو در قالب دارایی‌های دیجیتال قرار می‌گیرند و رمزریال تنها از این جهت که جزو دارایی‌های دیجیتال به حساب می‌آید با رمزارز مشابهت دارد. رمزارز که ترجمه‌ای از کلمه کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) و به معنای توکن‌های بدون پشتوانه‌ است که بر مبنای اجماع و شبکه‌ای که حول آن حرکت می‌کند شکل گرفته‌اند و به‌نوعی پول‌هایی هستند که صدور آنها توسط بانک مرکزی انجام نشده است. در مقابل اما «رمزریال» نوعی رمزپول یا ارز دیجیتال بانک مرکزی است که در دسته استیبل‌کوین‌ها (stablecoin) (ارزش ثابت) قرار می‌گیرند. این توکن پشتوانه دارد، قیمت آن‌ ثابت است، نوسان‌های معمول رمزارزها را ندارد و برخلاف رمزارزها، بانک‌های مرکزی و حاکمیت‌ها آن‌ را تایید می‌کند و پشتوانه آن‌ ارز رایج کشور است. 

«رمزریال» معادل پول و همان ریالی است که ما می‌شناسیم و روزانه از آن استفاده می‌کنیم. آن ریال در رمزریال به شکل دیجیتالی درآمده و مبادلات آن به واسطه‌گری بین بانک‌ها انجام نمی‌شود و افراد از طریق بانک مرکزی و کیف پول‌هایی که دارند، ریال‌ خود را نفر به نفر منتقل کرده و می‌توانند در پرداخت، خرید و فروش خرد و کلان از آن استفاده کنند. «رمزریال» برخلاف سکه‌ و اسکناسی که در بانک‌ها داریم و به پول الکترونیکی تبدیل شده، واسطه بین بانک‌ها را حذف می‌کند و بسیاری از مسائلی که در بحث پرداخت‌ و انتقال بین بانکی وجود دارد حل می‌شود. علت اینکه از چند سال قبل «ارز دیجیتال» بانک‌های مرکزی در تمام دنیا مطرح‌شده این است که بانک‌های مرکزی احساس کردند در مقابل رمزارزها عقب مانده‌اند. خصوصاً زمانی که استیبل کوین‌هایی مانند «تتر» وارد بازار معاملات شدند و مشکلاتی که در شبکه رمزارزهایی مانند «ترا» و استیبل‌کوین‌هایی مانند «لونا» به وجود آن، خیلی از نهادهای پولی و بانکی دنیا به این فکر ساخت ابزارهایی افتادند که از فناوری‌های مبتنی بر فضای دارایی‌های دیجیتال DLT (دفاتر کل توزیع‌شده) یا بلاک‌چین استفاده کنند. به همین علت بسیاری از نهادهای پولی و بانکی به دنبال راه‌اندازی ارز دیجیتال بومی خود هستند. موانعی که ممکن است بر سر راه رمزریال قرار بگیرد، این است که اجرایی شدن استفاده از رمزریال به استقبال مردم بستگی دارد، آنها باید بتوانند با این مفهوم ارتباط بگیرند. در مساله رمزارزها و ارزهای دیجیتال مساله پذیرش عمومی بسیار اهمیت دارد و نمی‌توان ساده از آن گذشت. یکی از موارد دیگر این است که رمزریال همانطور که از نامش پیداست، معادل ریال است و تمام مسائل مربوط به تورم در رمزریال نیز وجود دارد و این یکی از نقدهای جدی است که به این پول دیجیتال وارد است. شاید اگر طلا، الماس و فلزات گران‌بهای دیگر را به جای ریال قرار می‌دادند رمزریال ارزشمندتر می‌شد.