بازار سرمایه به کدام سو می‌رود؟
در روزی که شاخص کل بورس تهران محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را از دست داد، صف خرید زر ماکارون پرتراکم بود. شاخص بورس تهران شنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۱ پس از سه ماه بار دیگر به کانال یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی بازگشت. شاخص کل با افت ۴۰۹۵ واحدی محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را از دست داد. تابلوهای بورس تهران نیز رقم یک میلیون و ۴۹۸هزار واحدی را برای شاخص به ثبت رساندند. شاخص هم‌وزن نیز با افت ۲۶۸۹ واحدی در محدوده ۴۱۵ هزار واحدی تثبیت شد. ارزش معاملات نیز با افتی قابل توجه کماکان روند نزولی خود را ادامه می‌دهد.
در شرایطی که شاخص کل محدوده بسیار مهم و استراتژیکی را از دست داد، برخی از سهم‌ها وضعیت بسیار خوبی را پیش روی خود مشاهده کردند. از جمله این سهم‌ها می‌توان به صف خرید زر ماکارون اشاره کرد که به طرز عجیبی بسیار شلوغ بود. البته به باور تحلیلگران این صف خرید شلوغ به دلیل انتشار خبر ورود این شرکت به عرصه خودروسازی است. خبری که در نوع خود بسیار عجیب بود اما به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران بورسی را برای ورود به این سهم متقاعد ساخته است.
اما کلیت بازار با توجه به ارزش معاملات بسیار پایینی که روز شنبه به ثبت رسید وضعیت مساعدی را پشت سر نمی‌گذارد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد ریسک‌های پیرامون بازار سهام به اندازه‌ای قدرتمند هستند که بسیاری از سهامداران را برای پارک کردن پول خود متقاعد ساخته است.
در پایان معاملات روز شنبه، 176 نماد رشد قیمت داشتند و 434 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 29 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 71 درصد بازار افت قیمت داشتند. ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای هجدهمین روز متوالی منفی شد و 355 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.
در معاملات این روز بیشترین خروج پول حقیقی به سهام بپاس «شرکت بیمه پاسارگاد» اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 35 میلیارد تومان بود. پس از بپاس، نمادهای دی «بانک دی» و شستا «شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی» بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
در این روز نمادهای «فارس»، «فملی» و «میدکو» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند و نمادهای «فولاد»، «مبین» و «شبریز» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص کل داشتند. در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «غصینو» و «فغدیر» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «شاوان»، «دماوند» و «مارون» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنشترین نمادهای بورس سآبیک صدرنشین است و شستا و فمراد در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز دی، ددانا و فرابورس پرتراکنشترین نمادها هستند. در پایان معاملات اولین روزکاری هفته ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل افزایش یافت و 120 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 76 درصد افت کرد و در رقم 26 میلیارد تومان ایستاد.
بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد وساپا «شرکت سرمایه‌گذاری سایپا» تعلق داشت که ارزش آن 15 میلیارد تومان بود. پس از وساپا، نمادهای غنوش، فتوسا، غدشت و دانا بیشترین صف فروش داشتند. ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 16 هزار و 735 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 12 هزار و 252 میلیارد تومان بود که 73 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
بورس رشد می‌کند؟
چند هفته‌ای می‌شود که شاخص در پایین‌ترین سطح کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی نوسان می‌کند و شنبه ۱۸ تیر ماه وارد محدوده یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی شد. برخی از تحلیلگران علت این افت را اتفاقات بین‌المللی می‌دانند اما گروهی دیگر علت افت بازار سرمایه را ریسک سیستماتیک بیان می‌کنند.
اتفاقات بین‌المللی خصوصا اخبار منفی برجام باعث می‌شود که بورس روند اصلاحی به خود بگیرد. در حال حاضر مذاکرات برجام در وضعیت ابهام قرار دارد و توافق یا عدم توافق در آن مشخص نیست. اگر هدف نهایی مذاکرات برجام مشخص شود، بورس مسیر خود را پیدا می‌کند.
از سوی دیگر قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها نیز کاهش پیدا کرده است. برخی از تحلیلگران عقیده دارند که این کاهش قیمت می‌تواند اقبال سهامداران نسبت به خرید سهام این گروه کاهش دهد و به نوعی این صنایع را وارد چرخه نزولی کند.
به‌طور کلی معاملات بورس در ابهام به سر می‌برد و تا زمانی که تکلیف ابهامات مشخص نشود، سرمایه‌گذاری در بازار سهام و ورود نقدینگی به‌طور کامل انجام نخواهد شد.با وجود این ابهامات به نظر می‌رسد، بازار سرمایه روز دوشنبه روند متعادل روبه پایینی را تجربه کند.
مجتبی دیبا، کارشناس بازارهای مالی درخصوص روند بازار سرمایه می‌گوید: در حال حاضر، برخی از نگرانی‌ها و ابهامات کلی بر بازار سرمایه حاکم است. برای مثال، کامودیتی‌ها در دنیا (به غیر از نفت) قادر به حفظ سطوح حمایتی خود نیستند و در حال ریزش هستند که این موضوع برای بازار سرمایه‌ای که بخش عمده آن را شرکت‌های کامودیتی محور تشکیل می‌دهند، خبر خوبی نیست. از سوی دیگر، سایه برجام همچنان بر بازار حکمرانی می‌کند و نبود چشم‌انداز از آینده، بازار سرمایه را دچار ابهام و عدم تصمیم‌گیری کرده است. این کارشناس بازار سرمایه تشریح می‌کند: نکته مهم دیگر که در روزهای اخیر بسیار خبرساز شده، سیطره بیشتر وزارت صمت بر روی بورس کالای ایران است که بارقه‌های امید برای آزادسازی قیمت‌ها در بورس کالا را کم‌رنگ می‌کند. البته نگرش کلی دولتمردان نسبت به ایجاد سیاست‌های انقباضی و عدم گردش سرعت پول در جامعه که ریتم حرکتی پول را کند کرده است نیز، اثرگذاری منفی بر بازار سرمایه دارد و بورس را در یک خلأ تصمیم‌گیری فرو می‌برد. از دیدگاه تکنیکال، عدد یک میلیون و ۴٨٠هزار واحد برای شاخص کل مهم است و محدوده یک میلیون و ۴٨٠هزار واحد تا یک میلیون و ۵٠٠هزار واحد، همچنان فضا را حمایتی نگه می‌دارد.
وی در نهایت اظهار می‌کند: ارزش معاملات پایین این روزهای بازار سرمایه و میانگین سرانه خرید در روزهای اخیر که با کاهش همراه بوده است، به‌طور معمول و با ارجاع به دیگر تجربه‌های بازار، اگر مدتی تداوم یابد و تخلیه فروشندگان صورت گیرد، روزهای بهتری را می‌توان برای بورس تصور کرد. به صورت کلی، امکان رشد همچنان برای صنایعی مانند صنایع غذایی، قطعات‌سازی، دارویی‌ها و... قابل تصور بوده و پیشینه تاریخی بازار نیز، گویای این موضوع است.
