رویداد
سازمان جمع‌آوری اموال تملیکی عرضه‌کننده جدید بورس انرژی
سنا| علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی گفت: فرآورده‌های نفتی متعلق به سازمان جمع‌آوری و فروش املاک تملیکی برای نخستین‌بار در بورس انرژی ایران پذیرفته شد.وی افزود: در جلسه کمیته عرضه بورس انرژی ایران با درخواست سازمان جمع‌آوری و فروش املاک تملیکی مبنی‌بر پذیرش و عرضه فرآورده‌های نفتی متعلق به این سازمان در بازار فرعی بورس انرژی ایران موافقت شد.نقوی اظهار کرد: فرآورده‌های متعلق به این سازمان شامل «حلال ۴۰۲»، «بلندینگ نفتا»، «نفت سفید»، «رافینیت»، «برش هیدروکربن سنگین» و «میعانات گازی» هستند.به گفته مدیرعامل بورس انرژی بر اساس تبصره ماده ۵۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب سال ۱۴۰۱ در مجلس شورای اسلامی، ظرفیتی فراهم شد تا کالاهای سازمان اموال تملیکی در بورس انرژی و بورس کالا عرضه شوند و در همین راستا این فرآورده‌ها برای نخستین‌بار در بورس انرژی ایران پذیرفته شدند.به‌گفته نقوی؛ فرآورده‌های مذکور به‌صورت تک‌محموله‌ای عرضه خواهند شد و زمان عرضه آنها پس از ارسال اطلاعیه عرضه توسط کارگزار عرضه‌کننده سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی و تکمیل مستندات انجام می‌شود.مدیرعامل بورس انرژی ایران همچنین گفت: عرضه محصولات سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی در بورس‌های کالایی از برنامه‌های این دوره وزارت امور اقتصادی و دارایی است که در راستای شفافیت بیشتر و رقابت‌پذیری فروش کالاهای متعلق به این سازمان در دستور کار قرار گرفته است.
گندم به بورس کالا باز می‌گردد؟
باشگاه خبرنگاران| گندم، محصول استراتژیک کشاورزی و راهبردی در کل دنیا به شمار می‌رود که طی ماه‌های اخیر با جنگ اوکراین و روسیه شاهد کمبود این محصول و اهمیت تامین آن برای دولت‌ها هستیم.در کشور ما نیز همواره بازار گندم با وجود حساسیت بالای این محصول، با مشکلات دیرینه‌ای مواجه هست؛ به‌طوری که در امر خرید تضمینی گندم از سوی دولت، پرداخت به‌موقع مبالغ گندم از سوی دولت به کشاورزان، کیفیت محصول، وجود دلالان و واسطه‌ها و از همه مهم‌تر قیمت اعلامی از سوی دولت از جمله چالش‌های این بازار به شمار می‌رود؛ چالش‌هایی که برخی کارشناسان اقتصاد کشاورزی راهکار مناسب، آزمایش شده و شفاف را برای حل آنها پیشنهاد می‌دهند و آن، سازوکار بورس کالای ایران است.گندم محصولی است که در سال‌های گذشته در مواقع مختلف در بورس کالا عرضه شده و حتی در برهه‌ای حجم معاملات آن میلیون تنی شده، اما به دلیل سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری دولت، گندم فعلا روی تابلوی بورس کالا نمی‌رود.به منظور بررسی تاریخچه معاملات گندم در بورس کالا و امکان از سرگیری عرضه این محصول در راستای حمایت از کشاورزان و مدرن‌سازی معاملات و حذف واسطه‌ها با معین محمدی پور، سرپرست مدیریت مطالعات اقتصادی و امور بین‌الملل بورس کالا به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن در پی می‌آید.گندم از سال ۱۳۸۶ در بخش محصول‌های کشاورزی بازار فیزیکی پذیرش و معامله شده است. در سال‌های اخیر نیز در راستای اجرای ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی نیز شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی اقدام به عرضه گندم در سال ۱۳۹۶ کرد که عرضه گندم در قالب ماده ۳۳ قانون مذکور تنها در همین سال انجام شده و از ابتدای سال ۱۳۹۷ محموله‌ای تحت این عنوان عرضه نشده است. البته عرضه گندم در سال ۱۳۹۷ در خارج از چارچوب این ماده همچنان توسط شرکت بازرگانی دولتی ادامه داشت و نهایتا از ابتدای سال ۱۳۹۸ معامله گندم در بورس کالا متوقف شد.گندم در کدام بازار بورس کالا معامله می‌شد؟ گندم عرضه شده در بورس کالا چه بر مبنای موضوع ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و چه خارج از آن در بازار فیزیکی اصلی بورس کالا در قالب قراردادهای نقد معامله شده است. معاملات موضوع ماده ۳۳ به این صورت انجام می‌شد که کشاورزان از طریق مباشر فروش (شرکت بازرگانی دولتی) گندم خود را به بورس کالا عرضه کرده و پس از انجام معامله و کشف قیمت، ثمن معامله به حساب کشاورز واریز می‌شد. مابه‌التفاوت قیمت تضمینی تصویبی برای سال مربوطه و قیمت معامله از طریق وزارت جهاد کشاورزی به کشاورزان تعلق می‌گرفت.روند معاملات و استقبال از معاملات گندم چگونه بود؟ همانطور که قابل مشاهده است در سال‌های آخر معاملات گندم رونق گرفته که متاسفانه پس از آن متوقف شده است. در خصوص معاملات ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی در بازار فیزیکی هم قابل ذکر است که با وجود مزایایی که این طرح چه برای خریداران، چه برای کشاورزان و چه برای دولت داشت، نظیر تضمین کیفیت گندم، امکان دریافت ثمن معامله در بازار در بازه زمانی بسیار کوتاهی پس از انجام معامله توسط کشاورز و کاهش بار مالی دولت از اجرای سیاست قیمت تضمینی، اما معاملات این محصول در بورس کالا متوقف شد.دلیل توقف معاملات گندم چه بود؟ با بازگشت تحریم‌ها از نیمه دوم سال ۱۳۹۷ و افزایش نرخ ارز، شاهد جهش در قیمت بسیاری از اقلام بودیم. به منظور کنترل قیمت کالاهای اساسی کشاورزی نظیر گندم، دولت معاملات این محصول در بورس کالا را متوقف کرد و گندم مشمول قیمت‌گذاری‌های دستوری دولت (خرید تضمینی) شد. به عبارت ساده‌تر، کشف نرخ بالاتر از میزان مورد نظر سیاست‌گذار در یک تابلوی رسمی مورد قبول نبود و عملا عرضه‌ها متوقف شد و به این ترتیب در آن زمان به دلیل سیاست‌های جدید دولت امکان بازار محور شدن فرآیندهای تنظیم بازار از بین رفت.آیا برنامه‌ای برای برگشت گندم به بورس کالا وجود دارد؟ بورس کالا آمادگی از سرگیری همکاری‌های انجام شده، شروع مجدد معاملات گندم صنف و صنعت و به‌طور کلی مدرن‌سازی بازار محصول‌های کشاورزی را دارد. در صورت آمادگی وزارت جهاد کشاورزی، بورس کالا می‌تواند در قالب بازار فیزیکی یا گواهی سپرده کالایی اقدام به پذیرش گندم کند.
