قتل ایمن الظواهری چند پرسش و ابهام

سیدعماد حسینی|بامداد سه‌شنبه، خبر هدف قرار گرفتن ایمن الظواهری رهبر گروه القاعده و طراح حملات 11 سپتامبر توسط جو بایدن رییس‌جمهور امریکا رسانه‌ای شد. بایدن اعلام کرد: الظواهری روز شنبه از طریق یک پهپاد در پایتخت افغانستان کابل مورد هدف قرار گرفته است. صرف‌نظر از اصل ماجرای هدف قرار گرفتن مرد شماره یک القاعده و طراح حملات 11 سپتامبر در بالکن محلی که در آن برای دیدن همسرش آمده بود، ابهامات و پرسش‌های دیگری نیز در رابطه با این حادثه پیش زمینه‌ها و تبعات آن و جود دارد که به شکلی کلی آن را مطرح می‌کنیم، شاید مرور زمان بتواند به آنها پاسخ دهد. حضور رهبر گروه القاعده در منزل یکی از مسوولان عالیرتبه دولت طالبان از یک‌سو و تاکید بر وجود ارتباط بین گروه القاعده گروه داعش حداقل در افغانستان، نتیجه‌ای جز وجود همسویی یا حداقل همکاری بین این گروه‌ها نمی‌تواند داشته باشد و با توجه به جنایات اثبات شده گروه‌های تروریستی القاعده و داعش، مساله طالبان خوب و طالبان بد را هم که چند صباحی در مورد آن مانور رسانه‌ای بزرگی صورت می‌گرفت، به کلی نفی می‌کند. در این بین هنوز مشخص نیست، چرا رهبر گروه القاعده به منزلی در محله دیلپماتیک شهر کابل نقل مکان کرده و در آنجا سکونت کرده است، (یا آنکه اصلا او مدت‌های مدیدی است که در این مکان سکونت داشت) ! اگر اطلاعات منتشر شده در رابطه با اینکه این منزل متعلق به وزیر کشور دولت طالبان است را بپذیریم، رسیدن امریکا به الظواهری یا از طریق همکاری بخش‌هایی از بدنه طالبان با سیا انجام گرفته یا در یک قدم جلوتر احتمال همکاری سازمان یافته دولت طالبان با دولت امریکا و بده بستان‌های پشت پرده بین دو طرف در کار بوده است. صحت این احتمال هم می‌تواند ادعاهایی که در دوره‌ای که جو بایدن دستور خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را داده بود، در رابطه با امریکا ستیزی گروه طالبان را هم زیر سوال ببرد. 

برخی دیگر از تحلیل‌گران هم با توجه به اینکه محل مورد هدف قرار گرفته، در نزدیکی سفارت امریکا در کابل است، احتمال سوم را هم دور از ذهن ندانسته و ادعا می‌کنند حضور الظواهری اصولا در چارچوب توافق سه جانبه امریکا، طالبان و القاعده در این منطقه حضور و به نوعی تحت الحمایه بوده و روز شنبه گذشته با موشک پهپاد سیا تاریخ اعتبارش به پایان رسید. هواداران این نظریه معتقدند امروز در راستای تحولات منطقه‌ای و نیاز به شکل‌گیری موج جدیدی از رعب و وحشت در منطقه، از دیدگاه امریکا تاریخ مصرف الظواهری به پایان رسیده ونیاز به فرد خشن‌تر و مهاجم‌تری برای موج سواری برجریان تروریسم در منطقه احساس شده است و این‌بار قرعه به نام نسخه احیا شده گروه القاعده افتاده است. شرایط گروه القاعده و دلایلی که منجر به پایان حیات ایمن الظواهری شد هر چه باشد، خود جای بحث و تحلیل عمیق‌تر و گسترده‌تری را می‌طلبد اما این حقیقت هرگز پنهان نیست که بعد از الظواهری که جان خود را در این ماجرا از دست داده، گروه طالبان بزرگ‌ترین بازنده این حادثه حداقل در بعد رسانه‌ای و در میان افکار عمومی خواهد بود و هر نوع بهانه دولت طالبان نمی‌تواند حضور رهبر یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های تروریستی جهان در منزل یکی از مهم‌ترین ارکان ساختار امنیتی طالبان را توجیه کند.