بورس درگیر مشکلات

سهیلا نقی‌پور

عواملی که بر بورس تأثیر می‌گذارند به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می‌شوند. به روز نبودن سیستم‌ها و زیرساخت‌ها، نبود نظارت دقیق بر برخی نمادها و تصمیمات سلیقه‌ای گرفته شده توسط ناظر بازار، عدم اطمینان در میان اشخاص حقیقی بازار سرمایه، کم‌عمق بودن بورس، تصمیمات خلق‌الساعه توسط شورای عالی بورس و سازمان مانند دامنه نامتقارن و... را می‌توان از عوامل داخلی دانست.

از سوی دیگر نبود ثبات سیاسی و اقتصادی، گره خوردن بازار به عواملی چون رشد نقدینگی، نرخ ارز و طلا و عدم تأثیرپذیری از قیمت کامودیتی‌ها یا تأثیرپذیری اندک از عوامل خارجی تاثیرگذار بر بازارسرمایه از جمله عوامل خارجی موثر بر بازار است. کف قیمتی دلار ۲۸ هزار تومان است چرا که کمتر شدن نرخ دلار ازاین عدد موجب ارزانتر شدن واردات لوازم و خودروهای لوکس شده که در آینده در صورت به مشکل خوردن برجام هزینه‌های فراوانی را به دولت تحمیل خواهد کرد. یکی دیگر از عواقب ارزان‌تر شدن قیمت دلار آسانی مهاجرت برای قشر بیشتری از افراد جامعه علی‌الخصوص بسیاری از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و عدم بازگشت آنها است. ذخایر ارز در سال‌های اخیر به دلیل کمبود با افزایش نرخ ریالی آنها موجب تراز شدن ترازنامه بانک‌مرکزی شده این در حالی است که در عمل ناتراز بوده و مهم‌ترین دلیل آن‌هم کمبود منابع پایه پولی است. آزادشدن منابع دلاری ایران در سایر کشورها به دلیل چاپ بدون پشتوانه پول در سال‌های اخیر پیشخور شده است، بنابراین با توجه به موارد ذکر شده نمی‌توان انتظار دلاری زیر۲۸ هزار تومان را داشت. دیدگاه اکثر کارشناسان در مورد اثرگذاری برجام بر بازار سرمایه بدین‌گونه است که به دلیل افت نرخ ارز از طریق عرضه ارز در بازار و کاهش انتظارات تورمی ناشی از این امر، شرکت‌های تولیدی موجود در بازارسرمایه به واسطه کاهش بهای تمام شده از طریق کاهش هزینه تأمین مواد اولیه و نیز به روزرسانی ماشین‌آلات و تجهیزات و افزایش کیفیت محصولات تولیدی و نیز افزایش فروش و صادرات خود منفعت بالاتری از این قضیه را خواهند برد و ممکن است با شناسایی سودهای خوب از این مسیر مورد استقبال قرار گیرند. باید به این نکته نیز توجه داشت که به واسطه کاهش نرخ ارز و نیز کمبود نقدینگی حاکم بر بازار سرمایه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر ارزش کل معاملات، تنها برخی از گروه‌های غیر دلاری مورد توجه قرار گیرند و حصول توافق بر بازارسرمایه اثر منفی بر جای گذارد. در صورت تحقق این موضوع ممکن است بورس را با رکودی دیگر مواجه سازد که این مساله که کدام دیدگاه می‌تواند به عنوان جدی‌ترین دیدگاه مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند از کیفیت توافق حاصل شده و امتیازات اخذ شده در این زمینه تاثیر پذیرد. شاخص کل بورس تحت تاثیر اخبار برجامی قرار گرفته و  بنا به گفته وزیر امور خارجه ایران آخرین جمع‌بندی خود را امشب به طرف اروپایی ارسال می‌کنند و این اولین جمع‌بندی مکتوب هست که ارسال می‌شود. در صورت حصول توافق و احیای برجام دولت با ارزپاشی در بازار ارز، سعی در کنترل نرخ دلار خواهد داشت. احتمال سقوط قیمت دلار به زیر 28 هزار تومان تا 24 هزار تومان خواهد بود.