اروپا و گاز ایران

حمیدرضا صالحی

ذخایر گاز گسترده، یکی از مواهبی است که به کشور ما داده شده و استفاده از بهترین گزینه‌های موجود برای بهره‌برداری از آن بیشترین اهمیت را دارد. ما در سال‌های گذشته در کنار تامین نیاز داخلی، گزینه صادرات گاز را نیز روی میز داشته‌ایم و قراردادهایی که اکثرا با کشورهای همسایه بسته شده نشان از ظرفیت بالای ایران برای صادرات گاز دارد. 

تحت تاثیر جنگ اخیر میان روسیه و اوکراین، اتحادیه اروپا تحریم‌های اقتصادی را علیه روسیه وضع کرده که به صادرات گاز این کشور به اروپا نیز سرایت می‌کند، از این رو کشورهای اروپایی برای فصل سرد سال و تامین نیازهایشان باید فکرهایی تازه داشته باشند.

برای پاسخ به این سوال که آیا در کوتاه‌مدت زیرساخت‌های موجود در کشور، امکان صادرات گاز به اروپا را فراهم می‌کند؟ باید گفت که در حال حاضر امکان صادرات ما از دو محور به اروپا وجود دارد. 

نخست از خط ترکیه و سپس خط انتقال گازی که در جمهوری آذربایجان وجود دارد. البته درباره ظرفیت موجود و اینکه تا چه سقفی امکان صادرات وجود دارد، باید گزارش‌هایی دقیق نهایی شود، اما در نهایت این امکان وجود دارد. اجرای طرح‌های صادرات گاز وابسته به نحوه تصمیم‌گیری مسوولان کشوری و دولتی است. 

وقتی ما در چارچوب برجام با اتحادیه اروپا مذاکره می‌کنیم امکان آن وجود دارد که به قرارداد انتقال گاز نیز بپردازیم. حتی این امکان وجود دارد که ایران در قالب فعالیت‌های بشردوستانه اعلام کند که حاضر است در شرایط سخت زمستان به مردم اروپا کمک کند. 

البته تمام این مسائل بسته به نوع تصمیم‌گیری‌ها در کشور خواهد بود. در حال حاضر امکان صادرات روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز به اروپا وجود دارد. 

هرچند این عدد فاصله زیادی با تامین نیازهای این اتحادیه دارد اما به هر حال گزینه گاز ایران را همچنان مطرح نگه می‌دارد. اینکه خبرهایی از توافق کشورهای اروپایی با برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس برای انتقال گاز مطرح می‌شود، این زنگ خطر را به صدا در می‌آورد که شاید ما بخشی از بازار بالقوه خود را از دست دهیم و از این رو باید دید که مسوولان کشور، بر اساس مصلحت و منافع ملی در نهایت چه تصمیمی در این زمینه خواهند گرفت.