تدریس معلم مرد برای دانش‌آموزان دختر از نظر شرعی ایراد ندارد
چرا آموزش و پرورش تدریس معلمان مرد را در مدارس دخترانه منع کرد
گلی ماندگار|
آموزش و پرورش سال‌هاست که با مسائل ریز و درشت دست و پنجه نرم می‌کند، از تغییر نحوه آموزش طی سال‌های گذشته گرفته تا بحث‌هایی بر سر نارضایتی معلمان از حقوق و مزایا تا بی‌توجهی وزارت آموزش و پرورش به ایمنی مدارس و... اینها مسائلی است که اگر قرار باشد هر کدام به تنهایی مورد بحث و بررسی قرار بگیرد تبدیل به کتابی قطور خواهد شد. مسائلی که در تمام این سال‌ها زیر سایه بی‌تدبیری‌های رایج در آموزش و پرورش نه تنها رفع نشده که هر کدام به گره کوری تازه تبدیل شده است. اما در شرایطی که بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل عدم توانایی مالی از تحصیل با کیفیت مناسب محروم مانده‌اند به این دلیل که اصل 37 قانون اساسی که در آن بر آموزش رایگان برای همه تاکید شده است سال‌هاست که به واسطه مدارس غیر انتفاعی و نمونه دولتی و هیات امنایی و... به دست فراموشی سپرده شده است، سنگ اندازی‌های تازه وزارتخانه برای تدریس معلمان مرد در مدارس دخترانه نیز مشکل تازه‌ای است که هم دانش‌آموزان و هم مدیران مدارس باید با آن دست و پنجه نرم کنند. این که تنها با یک بخشنامه امری را ممنوع اعلام کنیم به تنهایی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی تازه شود که البته گویا مسوولان وزارت آموزش و پرورش به این مشکلات تازه چندان واقف نیستند. ممنوعیت تدریس معلمان مرد در مدارس دخترانه زمانی می‌تواند به مرحله اجرا برسد که قبل از بخشنامه برای اجرایی شدن آن فکری به حال جای خالی این معلمان در مدارس شده باشد. نه اینکه تنها یک بخشنامه صادر بشود و حل مشکلات به وجود آمده به واسطه این بخشنامه را به عهده دیگران بیندازد.
ممنوعیت حضور معلم مرد در مدارس دخترانه
چندی پیش، محمد مهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش از ممنوعیت تدریس دبیران مرد در تمام مدارس متوسطه دخترانه خبر داد. او اعلام کرد بخشنامه‌ای به استان‌ها ابلاغ شده و طبق آن تخصیص دبیر غیرهمجنس در مدارس دوره اول و دوم متوسطه شامل همه مدارس عادی دولتی، استعدادهای درخشان، نمونه دولتی، شاهد و حتی مدارس غیردولتی فاقد وجاهت قانونی است. البته غیرقانونی بودن تدریس مردان در دبیرستان دخترانه جدید نیست و از سال‌ها پیش این ممنوعیت وجود داشته است. با این اوصاف بعضی از مدارس غیرانتفاعی و مدارس فرزانگان از دبیران مرد برای دروس تخصصی استفاده می‌کردند که از این به بعد و با این بخشنامه جدید این مدارس هم نمی‌توانند با نیروی غیر همجنس همکاری کنند.
درجست‌وجوی معلم بیرون از مدرسه
اکثر معلمان مرد که در دوره متوسطه مدارس دخترانه مشغول به تدریس بوده‌اند، آموزگارانی با سابقه هستند که اکثر آنها این بچه‌ها را برای امتحانات کنکور نیز آماده می‌کنند، وقتی تدریس این معلمان در مدرسه ممنوع می‌شود، یک امتیاز به نفع موسساتی است که این سال‌ها از کنار کنکور پول‌های هنگفتی به جیب زده‌اند و حالا با این بخشنامه تازه باز هم می‌توانند تعداد بیشتری از دانش‌آموزان را به خود جذب کنند. بسیاری از دانش‌آموزان مدارسی که اجازه استفاده از دبیران مرد را داشته‌اند که البته باز هم شامل مدارس پولی می‌شود، حالا این اجازه را ندارند و این دبیران جذب آموزشگاه‌ها می‌شوند و با دریافت مبلغی بالا آنچه را که در مدرسه می‌توانستند به دانش‌آموزان آموزش بدهند، در این آموزشگاه‌ها آموزش می‌دهند، در حالی که نظارت کافی بر این آموزشگاه‌ها و اتفاقاتی که در درون آن رخ می‌دهد نیز وجود ندارد. علی سروری، دبیر شیمی، در این باره به «تعادل» می‌گوید: در تمام این سال‌هایی که تدریس کرده‌ام، بیشتر مواقع در مدارس فرزانگان حضور داشته‌ام و هر کلاس بیش از 30 دانش‌آموز دختر داشته و هیچ اتفاق خاصی هم در این زمینه رخ نداده و حتی یک مورد شکایت یا رفتار ناپسند هم دیده نشده، اینکه حالا تدریس ما در این مدارس ممنوع شده است، می‌تواند باعث بروز اتفاقات دیگری باشد. در واقع این یک تبعیض آموزشی برای دختران به حساب می‌آید. او می‌افزاید: در تمام این سال‌ها تلاش کردم که از همان سال اول جوری برنامه‌ریزی کنم که بچه‌ها برای کنکور آماده شوند، اما حالا وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، قطعا معلم زن که دارای تجربه بالا باشد، در مدارس دیگر مشغول به آموزش است و ممکن است از معلم‌هایی با تجربه کمتر در این زمینه استفاده شود که این باعث می‌شود تا بچه‌ها برای اینکه بتوانند خود را برای کنکور آماده کنند به آموزشگاه‌ها بروند.
مافیای کنکور اینجا هم حضور دارد
این دبیر شیمی می‌گوید: این بخشنامه هم به نوعی به نفع آموزشگاه‌ها تمام شده است، اینجا هم انگار مافیای کنکور اعمال نظر کرده و حالا قرار است از این مساله هم به نفع خود استفاده کند. در حالی که تلاش این بود تا کنکور به‌طور کلی برداشته شود و افراد بتوانند بر اساس توانایی‌های واقعی خود به دانشگاه راه پیدا کنند، حالا با این بخشنامه تازه خونی تازه در رگ‌های آموزشگاه‌های کنکور تزریق می‌شود.
تعداد کم دبیران خانم برای دروس تخصصی
مائده رعوفی، مدیر یکی از دبیرستان‌های دخترانه نیز با اشاره به کمبود دبیران زن برای دروس تخصصی به «تعادل» می‌گوید: آموزش و پرورش بدون اینکه به فکر حل مشکل فوق بوده و بعد بخشنامه صادر کند، حل این مشکل را به عهده مدیران مدارس گذاشته است، در حالی که ما نمی‌توانیم دبیرانی را که در مدارس دیگر مشغول به کار هستند، به مدارس خود بیاوریم، از سوی دیگر هم نمی‌توانیم از دبیران مردی که سال‌ها با آنها همکاری می‌کردیم استفاده کنیم، نتیجه این است که باید از دبیران غیر متخصص کمک بگیریم که این مساله هم آموزش بچه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
قانونی برای دور زدن
این مدیر مدرسه اما به نکته دیگری در این رابطه اشاره می‌کند و می‌گوید: در تمام سال‌هایی که استفاده از دبیران مرد در مدارس دولتی ممنوع بود برخی مدارس این قانون را به نحوهای مختلف دور می‌زدند، در واقع مدیران از دبیران مرد استفاده می‌کردند اما با احتیاط به این صورت که اگر بازرس به مدرسه آمد آن دبیر را به جای حسابرس جا می‌زدند و می‌گفتند برای حساب هزینه‌های مدرسه آمده است، یا اینکه اگر سر کلاس بود، طوری برنامه‌ریزی می‌کردند که بازرس به آن کلاس سر نزند. الان هم مطمئنا بسیاری از مدیران برای اینکه با مشکل مواجه نشوند، با این روش‌ها و ده‌ها روش دیگر این قانون را دور می‌زنند. اما چرا باید قانونی تصویب و ابلاغ شود که قابل دور زدن است.
سوق دادن بچه‌ها به بیرون از مدارس
هرمز لیاقتی، دبیر ادبیات نیز در این باره به «تعادل» می‌گوید: بسیاری از این معلم‌ها و دبیرهایی که دیگر اجازه ندارند در مدارس فرزانگان درس بدهند عمرشان را برای این کار گذاشتند. من نگران بچه‌ها هستم. خیلی از آموزشگاه‌ها مجوز ندارند. من معلم مرد از چند سال پیش از صد تا فیلتر رد شدم و سال‌هاست در فرزانگان و در محیط امن مدرسه درس می‌دهم ولی این مصوبه دانش‌آموز را سوق می‌دهد به جایی که ممکن است برای او خطرناک باشد. درست است شما نگران امنیت اخلاقی دانش‌آموز هستید ولی ناخواسته او را به جایی که خیلی امنیت ندارد سوق می‌دهید. یعنی مدارس را با محیط امنی که دارد برای دانش‌آموز خراب می‌کنید و بچه‌ها را می‌ریزید در خیابان و آموزشگاه‌های کنکور و بعد هم کلاس‌های خصوصی. این معلم ادامه می‌دهد: امنیت کلاس‌های خصوصی از کلاس‌های عمومی که در سایه امن مدرسه و زیرنظر چند نفر برگزار می‌شود، بیشتر است؟ کسی که این تصمیم را گرفته نه جای دانش‌آموز است و نه خانواده و بدون هیچ شناختی این قانون را می‌گذارند. من از همه مسوولان دعوت می‌کنم یک روز به صورت نامحسوس سر این کلاس‌ها بنشینند به جز فضای امنی که باید در هر مدرسه‌ای باشد هیچ چیز دیگری دیده نمی‌شود.
معلم غیرهمجنس برای دانش‌آموزان غیرشرعی نیست
زمانی که آموزش و پرورش این بخشنامه را به مدارس ابلاغ کرد بسیاری از افراد بر این باور بودند که به دلیل مسائل شرعی چنین تصمیمی گرفته شده است، اما مساله اینجاست که کارشناسان مذهبی بر این باورند که از لحاظ شرعی چنین مساله‌ای ایراد ندارد و از آنجایی که معلم‌های مرد همه تایید صلاحیت شده از سوی آموزش و پرورش هستند، می‌توانند به کار خود در مدارس دخترانه هم ادامه دهند. در این رابطه حجت‌الاسلام علی سرلک می‌گوید: از لحاظ شرعی تدریس معلم مرد برای دانش‌آموزان دختر و برعکس هیچ اشکالی ندارد اما ممکن است این تصمیم براساس مشکلات مدیریتی و نحوه توزیع نیرو و مسائلی از این دست گرفته شده باشد. در واقع این تصمیم آموزش و پرورش بر خلاف آنچه از ابتدا به آن اشاره شده بود، ربطی به مسائل شرعی ندارد و مساله این است که هنوز هیچ یک از مسوولان در وزارت آموزش و پرورش درباره چرایی این تصمیم اظهارنظری نکرده‌اند.
