غرق تدریجی در غبار

عضو شورای شهر: چرا حتی یک مسوول به دلیل عدم اجرای قانون کاهش آلودگی هوا از سمت خود کنار نرفته است؟

گروه راه و شهرسازی|

از بین ۱۱۳ کشور، ایران رتبه ۲۴ آلودگی هوا را دارد و از بین ۱۰۷ پایتخت دنیا نیز تهران رتبه ۲۱ آلایندگی را به خود اختصاص داده است. اما معنای این آمارها و بسیار دیگر از داده‌ها درباره تعداد کشته‌های سالانه، میزان خسارت‌های اقتصادی و حتی اثرگذاری آلودگی هوا روی هوش و استعداد کودکان چیست؟ چرا مسوولان به قانونی که در این کشور نوشته شده است، جامه عمل نمی‌پوشانند؟ یا به قول یکی از اعضای شورای شهر تهران چرا در چند دهه اخیر، یک مرد از میان مسوولان پیدا نشد تا برای آلودگی هوا استعفا کند؟ شاید آلودگی هوا برای مسوولان به درستی ترجمه نشده یا معنای دقیقی از آن در ذهن خود ندارند. شاید وقتی مرکز پژوهش‌های مجلس آمار فوت سالانه ناشی از آلودگی هوا را نزدیک به تلفات جاده‌ای (کمی کمتر از 20 هزار نفر در سال) اعلام می‌کند، تصور می‌کند، رسیدگی به آلودگی هوا الزامی «فوری» نیست اما واقعیت این است که آلودگی هوا در کشورهای در حال توسعه سومین دشمن جان انسان‌ها به شمار می‌رود و به صورت تدریجی جان شهروندان را می‌ستاند و مرگ تدریجی یک شهر را به ارمغان می‌آورد.

آنگونه که جعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر دیروز در جلسه علنی این شورا گفت، سالانه بیش از 6 میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به علت آلودگی هوا در دنیا دچار مرگ زودرس می‌شوند که 4.5 میلیون نفر به دلیل ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون جان خود را از دست می‌دهند. نکته قابل توجه این است که آلودگی هوا چهارمین عامل مرگ و میر در دنیا است اما در کشورهای در حال توسعه سومین عامل محسوب می‌شود و این در حالی است که آلودگی هوا آثار ظاهری ندارد اما در کودکان، سالمندان، مادران باردار و ... تاثیر زیادی می‌گذارد و آلاینده‌هایی همچون ازن، ذرات معلق، نیتروژن، دی اکسید کربن و ... از گازهای تهدید‌کننده سلامت هستند که در گرفتگی عروق، سرطان‌ها، عفونت‌های ریوی و مرگ و میر نوزادان اثر می‌گذارند.

   متهمان اصلی آلایندگی

وی با تاکید بر اینکه بررسی‌ها نشان داده که صنایع و سوخت خودروها از عوامل اصلی تولید آلاینده‌های کمتر از ۲.۵ میکرون هستند و کربن سیاه نیز برای سلامت بسیار مضر بوده و بر تغییرات آب و هوایی اثر می‌گذارد، گفت: به لحاظ روانی آلودگی هوا موجب خشونت، اضطراب و افسردگی افراد می‌شود و این در حالی است که از بین ۱۱۳ کشور، ایران در این خصوص رتبه ۲۴ آلودگی هوا را دارد و در بین ۱۰۷ پایتخت دنیا تهران رتبه ۲۱ آلایندگی را دارد که این مساله نشان می‌دهد که باید به‌طور جدی وارد حل این معضل شویم و این در حالی است که بیش از ۲۶ هزار نفر در سال به دلیل آلودگی هوا دچار مرگ زودرس شده و هزینه‌های ناشی از آلودگی هوا را نیز حدود ۳۰ میلیارد دلار برآورد کرده‌اند و هزینه‌های مربوط به درمان و مرگ و میر شهروندان در تهران را نیز بیش از سه میلیارد دلار در سال تخمین زده‌اند.  رییس کمیسیون حمل و نقل شورا با اشاره به خطرناک بودن ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون گفت: بهبود وضعیت گازوئیل در کشور موجب شده که اکسید گازوئیل در سال‌های اخیر کاهش پیدا کند؛ اما سایر آلاینده‌ها روند افزایشی داشته و با یک مقایسه آمار روزشمار آلودگی هوا باید اعلام کنم که حدود ۱۷ درصد از آلایندگی‌ها ناشی از منابع ثابت و مابقی به منابع متحرک یعنی موتورسیکلت و خودروها مربوط است و ۶۰ درصد از آلاینده‌ها در مورد ذرات معلق ناشی از منابع متحرک است و نکته جالب این است که در این مواقع تردد خودروهای سنگین در روز ممنوع است اما در شب حرکت می‌کنند و به همین دلیل آلایندگی‌های اینچنینی در ساعات شب تولید می‌شود و عدم امکان کنترل تردد کامیون‌ها در شب یکی از مشکلات در تولید آلاینده‌ها محسوب می‌شود.

  آلودگی 25 برابری خودروهای فرسوده 

تشکری هاشمی با بیان اینکه متاسفانه احکام برنامه‌های دوم تا ششم روی زمین مانده و یکی از اتفاقات ناگوار در کشور افزایش استانداردها است، در حالی که باید به مسائل دیگر توجه شود، گفت: خودروهای فرسوده که استاندارد لازم را ندارند همچنان در شهر تردد می‌کنند و می‌بینیم که خودروهای فرسوده ۲۵ برابر خودروهای یورو۲ آلودگی تولید می‌کنند و خودروهای فرسوده ده‌ها برابر از استاندارد مورد نظر در شهرها آلایندگی تولید می‌کنند و دقت داشته باشید که اگر تمام خودروها و موتورسیکلت‌ها را برقی کنیم باز هم مشکل حل نمی‌شود چرا که یکی از دلایل تولید کربن سیاه فرسایش لاستیک روی آسفالت است. وی با اشاره به تجربیات سایر کشورها در حل مشکل آلودگی هوا گفت: یکی از راه‌های زودبازده نصب فیلتر جاذب دوده در اتوبوس‌های دیزلی و کامیون‌های شهری و جایگزینی موتورهای کاربراتوری، تعویض کاتالیست تاکسی‌ها و مدیریت تقاضای سفر از طریق خدمات دولت الکترونیک و مناسب‌سازی سوخت است. همچنین نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، توسعه مترو و جلوگیری از مازوت سوزی نیز از دیگر راهکارهای مکمل محسوب می‌شود.

   حتی یک مرد پیدا نشد!

حبیب کاشانی، عضو شورای شهر تهران نیز در واکنش به گزارش تشکری هاشمی گفت: گزارش خیلی خوبی بود اما برای من جای سوال است که در 43 سال گذشته، به اصطلاح ما، یک مرد پیدا نشد که در مورد مشکل آلودگی هوا صحبت کند یا از سمتش کناره‌گیری کند؟ چه کسی باید در مورد این ترک فعل‌ها پاسخگو باشد. یعنی در این ۴۳ سال هیچ کس مقصر نبوده؟ پس چرا هنوز آلودگی هوا داریم. وی با بیان اینکه گزارش تشکری هاشمی می‌تواند به عنوان یک سند توسط قوه قضاییه پیگیری شود، گفت: چرا در این ۴۳ سال حتی یک مسوول به دلیل عدم انجام تعهدات برنامه‌ای کاهش آلودگی هوا از سمت خود کنار نرفته است؟ پرویز سروری نیز در واکنش به سخنان حبیب کاشانی، گفت: معاون حقوقی رییس‌جمهور سامانه‌ای را راه‌اندازی کرده است که در رابطه با عدم اجرای قانون اساسی اگر موردی را مشاهده کرده‌اید اعلام کنید و کمیته‌ای در این راستا تشکیل شده است.

  ماجرای واگن‌های استیجاری مترو

توسعه حمل و نقل عمومی یکی از پاتک‌های بسیار موثر  به آلودگی هوا در تهران و سایر کلان‌شهرهای کشور به شمار می‌رود. این مساله اما طی سال‌های اخیر نه‌تنها پیشرفتی نداشته بلکه وضعیت آن در پایتخت وخیم‌تر نیز شده است. به دلیل افت میزان ساخت و ساز در تهران طی دهه 1390 و در پی آن افت درآمدهای شهرداری، و از سوی دیگر، نوسان نرخ تورم و نرخ دلار که منجر به افزایش هزینه‌های مدیریت شهری شد، توان مالی این نهاد شهری را به‌شدت دچار نقصان کرد، به گونه‌ای که تامین هزینه تعمیر و نگهداری ناوگان اتوبوسرانی و مترو نیز از عهده شهرداری خارج بوده است و هم اینک بیش از 3 هزار دستگاه اتوبوس شهری از دور خدمت‌رسانی خارج شده‌اند و ناوگان مترو نیز به مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شده است. در چنین شرایطی هفته گذشته برخی منابع اعلام کردند که شهرداری درصدد اجاره واگن مترو است. در همین رابطه، پرویز سروری، نایب‌رییس شورای اسلامی شهر تهران دیروز در واکنش به موضوع واگن‌های استیجاری متروی تهران گفت: این موضوع اخیرا از سوی شهرداری مطرح شده و من اطلاعات کاملی از این موضوع ندارم. سروری پیش از آغاز یکصد و سیزدهمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی در خصوص موضوع مطرح شده واگن‌های اجاره‌ای و استیجاری در شهرداری تهران گفت: با توجه به اهمیت جابه‌جایی مسافران و توسعه حمل و نقل عمومی باید بستر لازم جهت جابه‌جایی شهروندان فراهم شود. با توجه به اینکه زیرساخت‌های لازم برای جابه‌جایی مسافرین با مشکلاتی مواجه است و به علت کمبود واگن نمی‌توانیم از این ظرفیت به نحو مطلوب استفاده کنیم، بر همین اساس موضوع واگن‌های اجاره‌ای و استیجاری مطرح شده است. سروری با بیان اینکه متاسفانه از دوره گذشته نسبت به تامین واگن‌های مترو کم کاری صورت گرفته است، تاکید کرد: در دوره جدید قراردادهایی با کشورهای سازنده و همچنین تولید‌کننده داخلی انجام شده اما به هر ترتیب ورود واگن‌های جدید زمان بر است. بر همین اساس موضوع واگن‌های استیجاری و اجاره‌ای مطرح شده است. وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه واگن‌های استیجاری در کدام کشور و چه زمانی وارد حمل و نقل عمومی خواهد شد، گفت: با توجه به اینکه این موضوع اخیرا از سوی شهرداری مطرح شده بنده اطلاعات کاملی ندارم، ولی به هر ترتیب واگن‌های مناسب و استاندارد با شرایط متروی تهران وارد خواهند شد.

تشکیل کارگروه مشترک با شورای نگهبان

پرویز سروری، نایب‌رییس شورای شهر تهران از تشکیل کارگروه ویژه مشترکی فیمابین مدیریت شهری و شورای نگهبان خبر داد.

سروری دیروز پس از پایان جلسه علنی شورای شهر با حضور در جمع خبرنگاران گفت: شورا میزبان سخنگوی شورای نگهبان بود و قرار شد کارگروه مشترکی فیمابین مدیریت شهری و شورای نگهبان تشکیل شود که یکی از این موضوعات آموزش قانون اساسی به مردم است که موضوع مهمی است و ما از ظرفیت‌های شهر برای آموزش شهروندان استفاده می‌کنیم.

نایب‌رییس شورای شهر تهران در مورد بررسی اساسنامه فاوا نیز اظهار کرد: بعد از آنکه در راستای هوشمندسازی شهر سازمان نوآوری تشکیل شد اساسنامه فاوا که دارای اشکالاتی نیز بود را نیز باید اصلاح می‌کردیم که این مهم به صحن شورای شهر آمده است.