چگونه با سطح نابرابر آگاهی در جامعه از تغییر اقلیم صحبت میکنیم؟
رییس موسسه سبک زندگی دانشگاه تهران گفت: برای گفتمان باید همگونی در زوایای مختلف وجود داشته باشد و به آگاهی برابر برسیم.
مهدی ضرابی در مورد نقش سبک زندگی در ایجاد مسائل اجتماعی و پیش بینی و پیشگیری از این مسائل و مشکلات به واسطه تغییر سبک زندگی توضیح داد: ابتدا باید تعریفی از سبک زندگی داشته باشیم؛ وقتی از سبک زندگی صحبت میکنیم بلافاصله موضوع سلامتی نیز با آن همراه است. سبک زندگی سلامت جسمی و روانی و اینکه آیا فرد میتواند از زندگی لذت ببرد یا خیر را تعیین میکند.
او تصریح کرد: زندگی امروز ما متاثر از جریان تحمیلی غلطی است که از طریق فناوریهایی که بشر وارد زندگیاش کرده، شاهد آثار مخرب آن هستیم.
اختراعات برای زندگی راحتتر بود اما نتیجه عکس گرفتهایم
ضرابی با بیان اینکه سادهترین موضوعی که باعث تداوم حیات برای همه موجودات زنده است هواست، گفت: اگر ۳ دقیقه هوا به ما نرسد میمیریم. چگونه انسان شرایط و سبکی از زندگی را برای خود انتخاب میکند که در محاصره چنین آلودگیهایی قرار بگیرد که اساس زندگیاش زیر سوال برود؟ این مسیر غلطی است که بشر طی کرده و دانشمندان برای راحتی زندگی ما تحقیقاتی کردهاند که نتیجهاش چنین نوآوریها و توسعههایی است که از دیدگاه تکنولوژیکی به زندگی ما وارد میشود. انواع اختراعات برای این بود که بشر راحتتر و طولانیتر زندگی کند و کیفیت بالا برود، اما عملا ما میبینیم که نتیجه عکس گرفتهایم.
اول باید زمینهای ایجاد کنیم تا مردم مشکل را بشناسند
رییس موسسه سبک زندگی دانشگاه تهران اظهار کرد: کسی که درد را میشناسد دنبال درمان میرود پس ما اول باید زمینهای ایجاد کنیم تا مردم مشکل را بشناسند. مثال ملموس اینکه وقتی هوا آلوده شده و همه به سرفه افتادند و بیماری و مشکلاتی ایجاد شد و دانشگاهها و مدارس تعطیل شد، تازه همه متوجه میشوند که اتفاق خیلی بدی افتاده است، ولی خیلی قبلتر علائمی وجود دارد که اگر نسبت به آن علائم آگاهی قبلی وجود داشت میتوانستیم از بروز روزهایی که دیگر علاجی وجود ندارد از قبل پیشگیری کنیم. این همان مرز آگاهیرسانی و افزایش دانش عمومی نسبت به زندگی است.
لزوم آگاهیبخشی بین افراد با سطوح مشترک در جامعه
او با تاکید به اینکه برای گفتمان باید همگونی در زوایای مختلف وجود داشته باشد، اضافه کرد: برای گفتمان باید به آگاهی برابر برسیم. فرض کنید من بخواهم در مورد آلودگی هوا و راههای بهبود آن از طریق نوع خودروها، بنزین، سلیقه انتخاب خودروی مردم، هزینهای که بابت خودرو میپردازند و… صحبت کنم. همه این موارد قابلیت دارد که مطالعات اجتماعی خیلی عمیقی روی آن انجام شود و انتخاب هر کدام شاید ناشی از نبود آگاهی در بین افراد با سطوح مشترک در جامعه باشد. اگر من خودرویی وارد خیایان میکنم که دو برابر سایر خودروها آلودگی ایجاد میکند، آیا به این فکر میکنم چه سهمی از نظر اجتماعی در بیمار کردن دیگران دارم؟ کجا اصلا در مورد این موضوع آگاهی بخشی صورت گرفته است؟
رابطه مستقیم تغییرات اقلیمی و پیامدهای اجتماعی
استاد دانشگاه تهران یادآور شد: بسیاری از مطالب اجتماعی که در حوزه تغییرات اقلیمی اتفاق افتاده است، هنوز مورد ابهام است و خیلی از افراد اطلاع دقیقی از آن ندارند و اگر بحث تغییر اقلیمی پیش بیاید، بحث خشکسالی، سیل و رانش و… رخ دهد، نتایج اجتماعی آن نیز مثلا مهاجرتهای سنگین، فقر، فساد و... میشود و خیلی موارد دیگر که نوعی عارضه اجتماعی است. درباره کمبود آب نیز بارها شنیدهایم که ممکن است به خاطر کمبود آب جنگهای جهانی رخ دهد. در کشور ما میبینیم که اعتراضات محلی به دلیل موضوع کمبود آب وجود دارد، اما نتیجه چنین اعتراضاتی چه میشود؟ نتیجه آن به شکل عارضهای اجتماعی خود را نشان خواهد داد یعنی دو روستا یا دو شهر با هم سر موضوع آب دچار چالش میشوند و این مساله حتما نیاز به مطالعه جدی دارد.
چگونگی تبدیل مطالعات علمی به زبان قابل درک برای اجتماع
او در مورد مطالبات روز دانشجویان و کارکرد موسسه سبک زندگی دانشگاه تهران در این رابطه توضیح داد: شرایطی که امروز در آن قرار گرفتیم و به عنوان مطالبه نسل جوان مطرح است، باز هم نشاندهنده عدم توجه به شرایط زندگی عموم مردم و خاصه جوانان و دانشجویان است. جوانی که باید پر از انگیزه و نشاط باشد و بتواند در تکاپو و جنب و جوش و انرژی کافی کارهای بزرگی انجام دهد، در حداقلهای مسائل زندگی خود میشود و قطعا اگر این قشر را
در نیابیم نتوانستهایم کاری کنیم. باید نسبت به شرایط حال و آینده این قشر فکری کنیم. این شرایط نیازمند مطالعات جدی در خصوص وضعیتی است که از آن عبور کردهایم و آیندهای که در انتظارش هستیم. ما در مورد این قضیه واقعا در زمینه علوم اجتماعی خیلی نیاز به کار داریم.
همیشه به بعد مخرب وسایل ارتباط جمعی فکر میکنیم
او گفت: وقتی دست به انتخاب میزنیم، اگر آگاهانه باشد انتخاب مطلوبی خواهد بود؛ برفرض میخواهیم یک مبل بخریم اگر بدانیم ابعاد و شکل خانه ما چطور است و چه مبلی با آن فضا تناسب دارد، قطعا انتخاب درستتری در خریدمان خواهیم داشت. مثلا در مورد رسانههای جمعی که ما آنها را درست نکردهایم، آیا وقتی وارد کشور ما شد از نتایج و پیامدهای آن خبر داشتیم؟ این در حالی است که وسایل ارتباط جمعی بسیار موثر است، ولی همیشه به نقش مخرب آن فکر شده است. وقتی رادیو آمد خیلی از افراد از تبعات آن نگران بودند، اما وقتی روی کار آمد افراد متوجه شدند چه کارهای مفیدی میتوان با آن انجام داد. داستان شبکههای اجتماعی نیز به همین ترتیب است.