تقویت مناسبات با غول آسیایی برای کنار زدن تحریم‌ها
رییس‌جمهور با بیان اینکه ایران و چین دوستان روزهای سخت هستند و دوستی در روزهای سخت، تسریع و تسهیل‌کننده پیوندها در ایام دیگر است، اظهار داشت: تحکیم این پیوندها و دوستی‌ها در امنیت منطقه و جهان موثر است.
سید ابراهیم رییسی در دیدار با «شی جین پینگ» رییس‌جمهور چین با تاکید بر ضرورت گسترش مناسبات دو کشور در زمینه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، علمی، فناوری و فرهنگی، اجرای سند جامع مشارکت راهبردی میان ایران و چین را اقدامی مهم در جهت تثبیت صلح و ثبات در منطقه دانست.
رییس‌جمهور سفر هیات‌های اقتصادی و سیاسی دو کشور به پایتخت‌های یکدیگر و مذاکرات صورت گرفته بین طرفین را در گسترش مناسبات مهم و موثر توصیف کرد و افزود: با وجود مخالفت دشمنان جمهوری اسلامی ایران و چین با تحکیم و گسترش روابط دو کشور، این روابط با مدیریت مطلوب طرفین گام‌های بلندی را طی کرده است.
رییسی در این دیدار همچنین با بیان اینکه ایران و چین دوستان روزهای سخت هستند و دوستی در روزهای سخت، تسریع و تسهیل‌کننده پیوندها در ایام دیگر است، افزود: تحکیم این پیوندها و دوستی‌ها در امنیت منطقه و جهان موثر است.
رییس‌جمهور در ادامه با استقبال از تاکید رییس‌جمهور چین بر احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و همچنین مقابله با یکجانبه‌گرایی در نظام بین‌الملل، بر لزوم مقابله با دخالت بیگانگان در نقاط مختلف جهان تاکید کرد.
رییسی همچنین با قدردانی از نقش مثبت و سازنده چین در گفت‌وگوهای رفع تحریم، به پیمان‌شکنی امریکایی‌ها و بدعهدی کشورهای اروپایی در عمل به تعهدات اشاره کرد و گفت: غربی‌ها یک بار دیگر در مورد جمهوری اسلامی ایران گرفتار محاسبه غلط شدند غافل از اینکه ایران اسلامی و ملت رشید آن بالنده‌تر و مطمئن‌تر از هر زمان دیگری در مسیر توسعه و پیشرفت قرار دارند.
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران مصمم به گسترش روابط دو کشور با رویکرد احترام متقابل است، تصریح کرد: توسعه روابط ایران و چین رو به جلو بوده است، اما آنچه انجام شده با آنچه که باید انجام می‌پذیرفته فاصله دارد و برای جبران این عقب‌ماندگی باید گام‌های بلندتری برداشت.
رییسی همچنین ضمن استقبال از ابتکار رییس‌جمهور چین در ارایه طرح «کمربند-راه» آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای اجرایی شدن این طرح را اعلام کرد.
تاکید بر گسترش همکاری‌های دو کشور در حوزه کشاورزی، خودرو‌سازی، معدن، گردشگری و همچنین فعال‌تر شدن کمیسیون‌های مشترک اقتصادی، از دیگر محورهای سخنان رییس‌جمهور در دیدار با رییس‌جمهور چین بود.
رییسی در پایان ضمن تمجید از همکاری چین در مقابله با همه‌گیری کرونا پیش از تولید واکسن در ایران گفت: خوشبختانه امروز جمهوری اسلامی ایران با تولید ۶ واکسن کرونا نه تنها به خودکفایی در این زمینه رسیده بلکه به یکی از معدود صادرکنندگان آن نیز تبدیل شده است.
در این دیدار «شی جین پینگ» رییس‌جمهور چین نیز با اشاره به روند رو به توسعه روابط ایران چین، اجرای سند جامع مشارکت راهبردی میان دو کشور را در تعمیق و گسترش روابط دو کشور بسیار موثر دانست و گفت: چین قاطعانه معتقد به توسعه روابط با ایران است.
رییس‌جمهور چین در ادامه با انتقاد از اعمال یکجانبه‌گرایی و رفتارهای زورمدارانه کشورهای غربی در صحنه بین‌الملل افزود: متاسفانه این کشورها همچنان بر رویکرد غلط دوران جنگ سرد اصرار دارند و همین موجب آسیب دیدن هنجارهای بین‌المللی و صلح و امنیت جهانی شده است.
شی جین پینگ ضمن حمایت از تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، بر لزوم مقابله با یکجانبه‌گرایی، دخالت بیگانگان و تهدید امنیت و ثبات در منطقه و جهان تاکید کرد. رییس‌جمهور چین در بخش دیگری از سخنان خود در این دیدار از اعلام آمادگی دولت چین برای حمایت از شرکت‌هایی که تمایل به سرمایه‌گذاری در ایران دارند، خبر داد و گفت: دولت چین همچنین برای توسعه همکاری‌ها در زمینه تجارت و ترانزیت و مناسبات فرهنگی با ایران آمادگی کامل دارد.
شی جین پینگ در ادامه با قدردانی از مواضع و اقدامات جمهوری اسلامی ایران در زمینه مبارزه با تروریسم، بر ضرورت اجرایی شدن هر چه سریع‌تر توافق هسته‌ای به عنوان یکی از دستاوردهای چند جانبه‌گرایی برای حل و فصل اختلافات تاکید کرد.
چرا سفر به چین مهم است؟
جمهوری اسلامی ایران و چین به عنوان دو کشور و قدرت مهم در منطقه آسیا از دیرباز مراودات بسیاری در زمینه‌های مختلف اعم از اقتصادی و سیاسی داشته و طی سال‌های اخیر نیز چین همواره حامی ایران در برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای بوده است. اکنون با سفر رییس‌جمهور کشورمان به پکن در این شرایط منطقهای و جهانی علی‌رغم عکس‌العمل غرب و حساسیت‌هایی که در این راستا دارند، تحکیم روابط راهبردی دو طرف در دستور کار قرار دارد و فرصتی برای تقویت امنیت و ثبات منطقهای به لحاظ سیاسی و اقتصادی است.
سید ابراهیم رییسی به دعوت همتای خود شی جین پینگ به چین سفر کرده است. گفته می‌شود بعد از ۲۰ سال رییس‌جمهور کشورمان در سفری رسمی به پکن رفته تا تعاملات دو کشور از لحاظ اقتصادی و سیاسی را مورد گفت‌وگو و مداقه قرار دهد.
قرار است در جریان این سفر اسناد و قراردادهایی میان دو کشور به امضا برسد تا روند اجرایی شدن سند ۲۵ ساله ایران و چین نیز تسریع شود. در همین راستا حسین امیرعبدالهیان وزیر خارجه، خاندوزی وزیر اقتصاد، بذرپاش وزیر راه، اوجی وزیر نفت، ساداتی‌نژاد وزیر کشاورزی، فاطمی‌امین وزیر صمت، فرزین رییس‌کل بانک مرکزی و علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در این سفر حضور دارند.
بنابراین حوزه‌های اقتصادی مهم‌ترین محور سفر رسمی رییس‌جمهور به چین است. در واقع دولت با تغییر ریل‌گذاری در سیاست خارجی از تقلیل گرایی به سوی توازن‌گرایی حرکت کرده تا به جای تمرکز صرف به امریکا و اروپا، مجموعه متنوعی از ظرفیت‌های دیپلماتیک را برای تامین منافع اقتصادی کشور فعال کند.
اهمیت سفر رییس‌جمهور به چین از آنجایی مشخص می‌شود که وی قبل از انجام سفر با مقام معظم رهبری دیدار و برنامه‌های کاری خود را تشریح کرد و مقام معظم رهبری نیز با ابراز خرسندی از برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته، برای رییس‌جمهور آرزوی موفقیت کردند.
اتخاذ سیاست همسایگی، اولویت دهی برای همکاری و تجارت با همسایگان و استفاده از ظرفیت نهادهای منطقهای همچون سازمان همکاری شانگهای و احیای ظرفیت ترانزیتی کریدورها (شمال به جنوب و غرب به شرق) از جمله اقدامات دولت برای گسترش دایره دیپلماسی اقتصادی و پیشبرد راهبرد ارتباط با منطقه بوده است.
باید در نظر داشت چین بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران است و روابط دو کشور علی‌رغم یک دهه تحریم ایران همچنان ادامه یافته است. علاءالدین بروجردی رییس انجمن دوستی ایران و چین در این زمینه به ایسنا گفت که چین از معدود کشورهایی است که سوء پیشینه تاریخی در رابطه با ایران ندارد و در رابطه تاریخی چند هزار ساله با چین هرچه می‌بینیم همکاری‌های اقتصادی، دریانوردی، جاده ابریشم و فناوری است، بدون اینکه نقطه منفی در روابط دو کشور وجود داشته باشد.
کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه هم درباره سفر رییس‌جمهور به چین در نشست خبری هفتگی خود اظهار داشت که این سفر در حوزه اقتصادی زمینه‌هایی را فراهم می‌کند که اولویت دو کشور است و ظرفیت خوبی برای این همکاری وجود دارد. برنامه جامع همکاری‌های بلندمدت دو کشور را پیش از این امضا کردیم و این سفر می‌تواند جهش مناسبی را در اجرایی کردن برنامه‌های پیش بینی شده در این برنامه جامع ایجاد کند. برنامه جامع همکاری‌های دو کشور تا این مرحله نتایج خوب و ملموسی در حوزه تجاری و اقتصادی با وجود تحریم‌های امریکا داشته است.
سفر رییس‌جمهور به چین، نقطه عطفی در روند رو به گسترش روابط دوجانبه ایران و چین به عنوان دو کشور مهم و دو بازیگر در سطوح منطقهای و بین‌المللی است، در عین حال فرصت خوبی برای توسعه مناسبات به ویژه تسریع در مسیر اجرای سند همکاری ۲۵ ساله دو کشور در زمینه‌های گوناگون است.
رییسی پیش از عزیمت به چین تاکید کرد که اجرایی شدن سند راهبردی ۲۵ ساله در سفر به چین دنبال خواهد شد و امضای ۲۰ تفاهم‌نامه در دستور کار قرار دارد و آن چه مهم است اینکه ما باید روابط راهبردی دوجانبه خود را با چین دنبال کنیم. از طرفی در منطقه، عضویت در سازمان همکاری شانگهای ارتباط ما را نزدیک‌تر کرده است. عضویت ما در شانگهای باعث شد تا ارتباط با زیرساخت‌های اقتصادی منطقهای قطعی شود و این ظرفیت خوبی در ارتباط با چین هم خواهد بود.
علی‌رغم فراز و نشیب‌های فراوان در تاریخ روابط ایران و چین، حفظ و توسعه روابط دوجانبه از اصول خدشه‌ناپذیر سیاست خارجی دو کشور بوده است. همچنین با توجه به اشتراکاتی که میان دو کشور وجود داشته موجب شده تا چین از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران برخوردار باشد. از جمله اینکه چین یک همکار اقتصادی و بازیگر مکمل اقتصادی مهم برای ایران به شمار می‌رود و یک کشور مستقل، بزرگ و قدرتی نوظهور است.
با توجه به سیاست تحریمی غرب علیه ایران، چین جایگاه خاصی در سیاست‌های اقتصادی و تجاری ایران داشته و حتی در دوره پسا تحریم نیز جایگاه خاص خود در مبادلات اقتصادی ایران را حفظ خواهد کرد. در واقع چین تنها قدرت بزرگی است که از توازن و تمایل به چالش کشیدن موقعیت مسلط امریکا در پهنه سیاست بین‌المللی برخوردار است. چین به مهم‌ترین بازیگر در دور زدن تحریم‌های امریکا علیه ایران به ویژه پس از پایان معافیت‌های نفتی بدل شده و از خریداران اصلی نفت ایران محسوب می‌شود.
از سوی دیگر ایران به لحاظ استراتژیک در غرب آسیا دارای مرزهای مشترکی با ۱۵ کشور و کانال دریایی در سواحل شمالی و جنوب غربی است. همچنین با توجه به دسترسی ایران به مسیرهای پهناور ارسال کالا که غرب آسیا را به اروپا متصل می‌کند. ایران از نظر چین کشوری است که می‌تواند نقش مهمی در جاده ابریشم جدید بازی کند. ضمن اینکه موقعیت ژئوپولتیکی ایران و تسلط بر تنگه هرمز برای حفظ امنیت صادرات انرژی از منطقه خلیج‌فارس در صورت هرگونه رویارویی بین امریکا و چین از اهمیت اساسی برخوردار است.
رییس‌جمهور در مقاله‌ای که در روزنامه مردم -ارگان رسمی حزب حاکم چین- منتشر شد تاکید کرد که دولت‌های ایران و چین که برنامه مشارکت جامع راهبردی را به عنوان الگوی تعاملات پایدار خود انتخاب کرده‌اند دارای اشتراکات و رویکردهای مشابهی به تحولات بین‌المللی هستند. دو کشور با سلطه‌طلبی و یکجانبه‌گرایی مخالفند و بر لزوم احترام به حقوق و منافع همه کشورها تأکید دارند.
وی تاکید کرد که سیاست جمهوری اسلامی ایران در تقویت روابط دوجانبه فارغ از تحولات منطقهای و بین‌المللی استمرار خواهد یافت و جمهوری اسلامی ایران از نقش چین در عبور از بحران کرونا، پیوستن ایران به سازمان شانگهای و الحاق به بریکس پلاس قدردانی کرده و در سایه برنامه مشارکت جامع راهبردی ۲۵ ساله آمادگی تقویت روابط دوجانبه با چین به ویژه در زمینه تولیدات صنعتی و فناوری‌های پیشرفته را دارد.
