ساختمان‌هایی که امروزه در محدوده شهر‌ها و شهرک‌ها ساخته می‌شود، غالبا در فرم آپارتمان و با تعداد بالای واحدها ساخته و به متقاضیان آن، واگذار می‌شوند و دریافت سند مستقل برای هر یک از این واحدها، تابع تشریفات مقرر در قوانین شهرداری و مقررات ثبت املاک می‌باشد.
به گزارش میزان، یکی از ضرورت‌های دریافت سند مستقل برای هر یک از واحد‌های آپارتمانی یک ساختمان، صدور پلاک تفکیکی برای واحدها بوده که از طریق گرفتن صورت مجلس تفکیکی، امکان پذیر می‌باشد. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، این مساله بوده که پلاک تفکیکی، مفهومی متفاوت از پلاک ثبتی ساختمان داشته و دارای مراحل دریافت مخصوص به خود می‌باشد.
پلاک تفکیکی ساختمان چیست؟
اشخاصی که برای خرید و فروش زمین، خانه یا آپارتمان، اقدام کرده‌اند، به احتمال زیاد، با مشاهده سند ملکی آن زمین، خانه یا آپارتمان، با اصطلاحی تحت عنوان پلاک تفکیکی مواجه شده‌اند.
تفکیک ساختمان و ملک، یک مفهوم حقوقی بوده که در رابطه با تقسیم املاک، مطرح می‌گردد. مطابق قوانین ثبتی کشور ما، تقسیم یک ملک، به طور کلی، از طریق دو روش امکان پذیر می‌باشد:
- افراز
- تفکیک
منظور از افراز، آن است که یک ملک مشاع، بین مالکین آن ملک، تقسیم شود. به عنوان مثال، چنانچه شخصی فوت کرد و از خود، ساختمانی را بر جای بگذارد که دارای سه طبقه بوده و وراث این شخص نیز سه فرزند وی باشند، در این صورت، وراث در جزء جزء این ساختمان، شریک بوده و به اصطلاح مالکیت مشاعی دارند. نتیجه این مساله، آن است که هیچ یک از ورثه نمی‌تواند بدون اجازه دیگران، در یک بخش ساختمان ولو یک طبقه آن، تصرف کند.
برای حل این مشکل، هر یک از ورثه می‌توانند برای افراز ساختمان اقدام نمایند. به این ترتیب، در صورتی که مطابق نظر کارشناس اداره ثبت، ساختمان، قابل افراز باشد، ساختمان بر اساس تعداد طبقه‌ها، به ۳ ملک مفروز شده تقسیم می‌شود و هر یک از طبقات، ملک اختصاصی هر یک از ورثه می‌گردد. به این ترتیب، هر وارث، حق تصرف در طبقه اختصاصی خود و فروش آن را خواهد داشت.
نوع دیگر از تقسیم املاک، تفکیک می‌باشد. در تفکیک، بر خلاف افراز ضرورتی ندارد که حتما ملک یا ساختمان، دارای چند مالک باشد. بلکه تفکیک در املاک و ساختمان‌های دارای یک ملک نیز مطابق قوانین ثبتی، قابل انجام می‌باشد. در تفکیک، یک ملک یا ساختمان، اعم از اینکه یک مالک داشته یا چند مالک، به قطعات کوچک‌تر تقسیم شده که به هر یک از این قطعات، قطعه تفکیکی گفته می‌شود. به این ترتیب، مالک ملک اولیه، می‌تواند جهت اخذ سند، برای هر یک از این قطعات، اقدام کرده که به چنین سندی، سند تفکیکی گفته می‌شود.
اما برای اینکه مالک یا مالکین یک ملک یا ساختمان بتوانند برای دریافت سند تفکیکی، اقدام نمایند، باید مقدماتی را فراهم آورند که از مهم‌ترین شرایط و مقدمات گرفتن و دریافت سند تفکیکی، گرفتن صورت مجلس تفکیکی ملک می‌باشد.
صورت مجلس تفکیکی ساختمان یا ملک، یک گواهی یا سند بوده که از سوی اداره ثبت محل وقوع ملک، صادر شده و در آن، قطعات تفکیک شده ساختمان یا ملک و محل قرار گیری هر یک از این قطعات، مشخص گردیده و بر اساس آن، مالک یا مالکین می‌توانند برای دریافت سند تفکیکی از ثبت محل، اقدام نمایند.
در جریان تنظیم صورت مجلس تفکیکی، توسط مامور اداره ثبت، علاوه بر اینکه مکان قرارگیری قطعات تفکیکی ملک یا ساختمان، مشخص گردیده، یک شماره نیز به هر قطعه اختصاص پیدا می‌کند که به این شماره، پلاک تفکیکی ساختمان یا آپارتمان گفته می‌شود.
به عنوان مثال، چنانچه مالک یک ملک، اقدام به تخریب آن کرده و به جای ملک سابق، اقدام به ساخت یک آپارتمان شش واحدی در آن ملک کرده باشد، در هنگام تنظیم صورت مجلس تفکیکی، برای آن ساختمان و دریافت پلاک تفکیکی ساختمان، این ساختمان، به شش قطعه تفکیکی تقسیم شده که پلاک تفکیکی آن واحدها، از ۱ تا ۶ خواهد بود.
