راهکار دلارزدایی از زنجیره ارزش نفت و گاز
بومیسازی مبتنی بر ورود تکنولوژی به صنایع و ادغام آن با فرآیندهای تولیدی، به عنوان یکی از راهکارهای اصلی برای بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های صنایع محسوب می‌شود. یکی از ابزارهای مهم در دسترس دولت‌ها برای ورود تکنولوژی به سمت تولید؛ پیاده‌سازی یک مدل موفق یا به نوعی مطالعه تطبیقی یک روش و اجرای آن در صنایع است.
در این روش، شرکت‌های دانش‌بنیان با به کارگیری از علم و فناوری و حرکت بر روی لبه تکنولوژی‌های پیشرفته مانند انواع ابزارهای موجود در سطح آزمایشگاهی به تولید بار اول تجهیزات راهبردی صنایع بزرگ می‌پردازند. به گزارش «تعادل» با توجه به رشد روز افزون صنعت و رقابت شدید در بازار، بومیسازی مبتنی بر ورود تکنولوژی به صنایع و استفاده از سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی به عنوان یک راهکار آزموده شده در طی سالیان اخیر به خصوص در صنعت نفت و گاز کشور، برای افزایش کارآیی فرآیندهای تولیدی و همچنین کاهش هزینه‌های تولید، اهمیت بسیاری دارد. بومیسازی مبتنی بر ورود تکنولوژی به صنایع به کمک سیاست تولید بار اول علاوه بر اینکه باعث کاهش هزینه‌های تولید و افزایش کیفیت محصولات می‌شود؛ ارزبری صنایع را نیز کاهش خواهد داد و به کمک دلارزدایی از صنعت کشور نیز خواهد آمد؛ موضوعی که در وضعیت فعلی اقتصاد ایران اهمیت بسیاری دارد ولی برخی به دنبال گره زدن غلط این موضوع به قیمت‌گذاری دستوری هستند که منجر به نابودی بهره‌وری خواهد شد.
همچنین اگر صنایع بزرگ بیشتری متمایل به استفاده از بومیسازی مبتنی بر ورود تکنولوژی به صنایع و استفاده از سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی بشوند، این مهم کمک بسیار جدی در زمینه تحول صنعتی کشور و گذار به سمت اقتصاد مبتنی فناوری خواهد داشت. تامین مالی تولید بار اول اقلام راهبردی، از طریق سیاست اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه انجام خواهد گرفت و این دو سازوکار در کنار هم علاوه بر بازارسازی جدید برای نخبگان کشور و اقتصاد دانش‌بنیان و اکوسیستم فناوری کشور، موجبات کاهش خروج نخبگان را نیز فراهم خواهد کرد؛ زیرا در وضعیت فعلی و با عدم صرفه اقتصادی تحقیق و توسعه، بسیاری از کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به دلیل نبود تقاضا به سمت خروج از کشور متمایل می‌شوند که سیاست مهم تولید بار اول در جهت افزایش تقاضا کالاها و خدمات فناور خواهد رفت و در همین راستا، توسعه فناوری‌های نوین و افزایش آموزش‌های مرتبط با تکنولوژی و صنایع پیشرفته می‌تواند بهبود و توسعه صنعتی کشور را به کمک ورود تکنولوژی به این صنایع به همراه داشته باشد.
از همین رو نیز سیاست تولید بار اول و اعتبار مالیاتی دو سیاست مهم اجرایی برای عبور از وضعیت وخیم فعلی و ناترازی بالا انرژی در صنایع است. راهکار توسعه زنجیره ارزش و جلوگیری از خام فروشی منابع، از مسیر ورود تکنولوژی خواهد گذشت و مهم‌ترین سیاست در این زمینه نیز سیاست تجربه شده و موفق تولید بار اول اقلام راهبردی و فرآیندهای گلوگاهی بوده است.
دانش‌بنیان شدن صنعت نفت از مسیر تولید بار اول
حمیدرضا صالحی، نایب‌رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به اهمیت دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ در مقابله هدفمند با تحریم‌ها و بهره وری در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار کرد: رشد و توسعه اقتصادی از محل بهره وری است که این موضوع همان نکته‌ای است که به دانش‌بنیان شدن بر می‌گردد.
وی افزود: یکی از ماموریت‌های مهم اکوسیستم فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان آن است که صنایع بزرگ را به سمت رشد و نوآوری هدایت کند تا بهره وری افزایش یابد و به عبارت دیگر از طریق دانش‌بنیان و هوشمندسازی می‌توانیم بهره وری و ارزش افزوده را ارتقا دهیم. رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه دانش‌بنیان صنعت نفت و گاز در خنثی‌سازی تحریم‌ها تاثیر بسزایی داشت، بیان کرد: دانش‌بنیان شدن صنعت نفت و گاز موجب شد تا یک پالایشگاه برای تعمیر در ونزوئلا را بگیریم.
پالایشگاه فراسرزمینی ایران در ونزوئلا نتیجه تلاش و تجربه موفق تولید بار اول اقلام راهبردی صنعت پالایشگاهی کشور است که منجر به خودکفایی در ساخت تجهیزات راهبردی و فرآیندهای گلوگاهی در صنعت نفت، آغاز مسیر دانش‌بنیان شدن صنعت نفت و گاز است که باید ادامه پیدا کند ولی حتما باید مساله تامین مالی تولید بار اول نیز حل شود زیرا باید منابع موردنیاز بومیسازی تجهیزات تامین شود و در سریع‌ترین زمان ممکن این اتفاق بیافتد.
صالحی با اشاره به اینکه ارزش افزوده بالایی از قبل دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ می‌توان ایجاد کرد، بیان کرد: در بحث صنعت نفت باید خانه تکانی اساسی انجام داد چراکه به رغم قدمت دیرینه نفت، اما هنوز نتوانستیم شرکت‌های بزرگ‌نفتی ایجاد کنیم که همواره باید تلاش کرد تا به آنجا رسید. رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر ارتقای کیفیت صنعت نفت تصریح کرد: با افزایش استانداردها باید کاری کنیم تا کیفیت خدمات بالا رود چراکه بین‌المللی شدن به توسعه و رشد کمک می‌کند.
ورود دانش‌بنیان‌ها به صنعت نفت و گاز در کنار رفع تحریم‌ها
همچنین آرش نجفی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اهمیت دانش‌بنیان شدن صنایع بر مقابله هدفمند با تحریم‌های اعمالی غرب در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار کرد: اکنون باید دید تمرکز دانش‌بنیان‌ها به کدام سمت و سو است، هرچند تمامی ما معتقدیم که ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به صنایع می‌تواند در بحث دور زدن تحریم یا پویایی اقتصاد نقش داشته باشد.
