نبض نفت در تهران و ریاض می‌زند
کارشناس ارشد حوزه انرژی گفت: زمانی در اجلاس‌های اوپک علیرغم اختلاف‌نظرهای دو کشور وزرای نفت ایران و عربستان عمدا در مقابل رسانه‌ها قدم می‌زدند و روابط دوستی‌شان را به نمایش می‌گذاشتند چون می‌دانستند همین نمایش از توافق در قیمت نفت اثر می‌گذارد.
سیدمهدی حسینی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره مناسبات نفتی ایران و عربستان و چشم‌انداز بازار نفت در پی توافق اخیر دو کشور اظهار داشت: مهم‌ترین بخش همکاری ایران و عربستان در گذشته و آینده همکاری در بازار نفت است که در اوپک شکل می‌گیرد، بازار نفت بازاری متلاطم بوده و هست و این سازمان بالاترین و بهترین نقش را در ایجاد آرامش و ثبات در بازار داشته است، ما بحران‌های مختلفی را در این چند دهه اخیر در نفت داشته‌ایم از جمله جنگ نفت، انقلاب اسلامی ایران، شوک اول نفتی، بحران اقتصادی آسیای شرقی و آمریکای جنوبی و حتی اروپا و در نهایت هم ماجرای کویید 19 و کاهش رشد اقتصادی و قیمت‌های منفی بوده است، در این شرایط بازار خصوصا بحران‌ها اوپک با کنترل قیمتی که انجام می‌داد؛ نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای داشته است.
وی تصریح کرد: اوایل انقلاب با دیدگاه‌های سیاسی که وجود داشت روابط دو کشور در اوپک خوب نبود و ضررها را هم می‌دیدیم کمااینکه در دوره‌ای که قیمت نفت خیلی بالا رفت ما مغرور شدیم و حواسمان نبود که آژانس بین‌المللی انرژی در مقابل اوپک تشکیل شد و دنیا بنا دارد کاهش مصرف نفت را اعمال کند، در نتیجه اینکه نیمه دهه 80 قیمت‌ها به‌شدت پایین رفت و از 40 دلار به 8 تا 10 دلار رسید.
این ناشی از این بود که اوپک عمل درست نکرده بود هرچند پس از آن شروع به اصلاح عملکرد داشت، آن زمان ما در اوپک با عربستان روابط خوبی را نداشتیم و از آن پس فهمیدیم که با همه اعضای اوپک منجمله عربستان باید همکاری کنیم، ما آن زمان جایگاه قوی در این سازمان داشتیم به‌طوری که قبل از انقلاب ما نفر اول اوپک بودیم و بعد از انقلاب هم تا سال‌های اخیر بعد از تحریم نفر دوم مانده بودیم. ایران و عربستان دو قدرت بزرگ اوپک بودند و البته رقبای زیادی هم مثل امروز که آمریکا و روسیه و حتی عراق سر برآورده‌اند، در دنیا وجود نداشت، آن زمان تفاهمات می‌توانست بسیار کمک کند و کاملا به بازار اعتبار ببخشد.
این کارشناس ارشد حوزه انرژی ادامه داد: زمانی در اجلاس‌های اوپک علیرغم اختلاف‌نظرهای دو کشور وزرای نفت ایران و عربستان عمدا در مقابل رسانه‌ها قدم می‌زدند و روابط دوستی‌شان را به نمایش می‌گذاشتند چون می‌دانستند همین نمایش از توافق در قیمت نفت اثر می‌گذارد، بنابراین مشخص است که روابط دو کشور چقدر اهمیت دارد، در نتیجه یکی از عرصه‌هایی که ما در آینده هم می‌توانیم کمک کنیم، تفاهم در اوپک برای کنترل بازار است. این روزها که رقابت شدید است، یکی از فاکتورهایی که باید در نظر بگیریم سهم بازار است خصوصا برای ما که تحریم باعث شده ما بازارهای زیادی را از دست دادیم به‌طوری که اخیرا بخش زیادی از بازارهای شرقی یعنی چین و هند را هم به دلیل آمدن روسیه و تخفیف‌هایی که اعمال می‌کند؛ از دست داده‌ایم.
اگر تحریم برداشته شود ما باید دوباره سهم‌مان را از بازار پس بگیریم و این در بازار رقابتی امروز دشوار است بنابراین این دوستی می‌تواند در به دست آوردن سهم اوپک برای ما اهمیت داشته باشد، هرچند در دوره‌های اخیر ما از سهمیه‌های کاهش تولید مستثنی بودیم اما با کمک و نفوذی که عربستان دارد می‌توانیم دوباره جای خود را در اوپک باز کنیم و سهمیه و جایگاه بهتری داشته باشیم و آهسته‌آهسته به بازار برگردیم، به نظر بنده یکی از اقدامات خوبی که می‌توانیم با عربستان همراه باشیم این بخش است.
وی گفت: ما مدتهاست که تحریم هستیم و به سرمایه‌های سنگینی نیاز داریم که نتوانسته‌ایم از داخل تامین کنیم، صحبت از ضرورت صدها میلیارد دلار نیاز برای ساختن مجدد و توسعه نفت و گاز است تا بتوانیم در مقابل رقبا عرض‌اندام کنیم، برای تامین مالی پروژه‌های نفت و گاز در یک فضای صمیمی بهتر می‌توان کار را پیش برد تا اینکه فضا جار و جنجال و دعوا باشد. اگر ما پول داشته باشیم و عربستان در تامین مالی پروژه‌های نفت به عنوان سیاست درازمدت به ما کمک کند؛ راحت‌تر در بازار حرکت می‌کنیم و در انتخاب شرکا و انتخاب تکنولوژی نیز دست‌مان بازتر خواهد بود.
حسینی تاکید کرد: در رقابت امروز بحث استراتژیک و امنیتی کشور مطرح است یکی از مباحثی که ما به لحاظ امنیت ملی باید مراقب باشیم کشوری مثل عراق است؛ درست است که امروز دو کشور با هم دوست هستند اما یک پیشینه صدام حسینی هم داریم که هر آن ممکن است دوباره تکرار شود عراق با نصف جمعیت کشور ما امروز به 5 میلیون بشکه تولید در روز رسیده است و صحبت از 6 تا 7 میلیون بشکه تولید دارد و به خوبی هم در این راستا حرکت می‌کند؛ در میدان مشترک با ما هم فعال و موفق عمل می‌کند، بنابراین اگر صدام حسین دیگری تکرار شد کشوری که به لحاظ اقتصادی هم جمعیت کمتری دارد می‌تواند درآمد نفتی را که دو، سه برابر ما است، صرف ادوات جنگی کند، بنابراین عراق هم به لحاظ اقتصادی و هم نظامی در جایگاه قوی‌تری قرار می‌گیرد. بنابراین در عالم رقابت باید ظرفیت تولید را بالا ببریم، هم اقتصاد کشور را توسعه دهیم و هم به مسائل امنیتی توجه کنیم ما در بازار گاز و GECF اثرگذار باشیم و باتوجه به ذخیره بالایی که داریم، جایگاه منطقی پیدا کنیم.
وی بیان داشت: باتوجه به این قضایا، ما باید میادین نفت و گازمان را توسعه دهیم و توسعه هم سرمایه هنگفتی نیاز دارد و این پول را به طرق مختلف می‌شود، تامین کرد. یکی از راه‌ها شراکت و همکاری و تامین مالی از طریق کشورهای همسایه است و یکی از این کشورها می‌تواند عربستان باشد. باید مسائل منطقه‌ای در منطقه‌ای که عربستان‌محور است و برخی کشورهای عربی نیز دنباله‌روی سیاست‌های ریاض هستند را حل کنیم.
این کارشناس حوزه انرژی درباره تاثیر توافق ایران و عربستان در مواجهه با روسیه به عنوان رقیب نفتی و گازی خاطرنشان کرد: وقتی در بازار نفت تصمیم‌گیری می‌شود همه اعضا دخیل هستند. بنابراین این توافق می‌تواند مثبت باشد زیرا فضا در مسیر همکاری است اما در مورد بازار رقابت، کسی رودربایستی ندارد. امروز روسیه در نفت و گاز رقیب ما است خصوصا در سهم بازار این رقابت شدید است.
احتمالا توافق تاثیراتی در همکاری و یا عدم همکاری داشته باشد اما در مجموع ما سازمان‌هایی عضو هستم که در کل دنیا سیاست‌گذاری می‌کنند، اگر بتوانیم عضو تاثیرگذار باشیم نباید نگران بود، چون این سازمان‌ها هستند که سهمیه و میزان تولید را تعیین می‌کنند و به این ترتیب قیمت بازار را کنترل می‌کنیم. وقتی می‌توانیم با سهمیه‌بندی سهم بازارها راتعیین کنیم چندان هم گرفتاری سیاسی با کشورهای عضو سازمان‌ها پیدا نمی‌کنیم ولی در هر حال هر کسی بازار خود را دارد، امروز روسیه از اروپایی که به 27 کشورش گاز و 5 میلیون بشکه صادرات نفت و فرآورده ارسال می‌کرد، امروز به سمت بازارهای شرقی مثل چین و هند تغییر مسیر داده، در کل هر کشور بازار خود را دارد فقط در اختلافات است که بازاریابی است.
