رونق سرمایهگذاری در بورس
![رونق سرمایهگذاری در بورس](/files/fa/news/1402/2/16/116802_601.jpg)
مجید عشقی، رییس سازمان بورس از روز چهارشنبه درحال بازدید از شرکت ملی صنایع مس ایران در استان کرمان است. وی در این بازدید گفت: با توجه به اقبال و شرایطی که امسال در بازار سرمایه حاکم است میتواند نقش پررنگی را در تامین مالی شرکتها داشته باشید.
در تلاش هستیم تا بهطور حتم شرکت سهامی عام پروژه که در وزارت اقتصاد و سازمان بورس مورد بحث قرار گرفته بود را به سمت عرضه عمومی برسانیم تا تامین مالی انجام دهیم.
رییس سازمان بورس ادامه داد: نباید به این بسنده کنیم که اگر جریان نقدینگی شرکتها قوی است به دنبال انتشار اوراق نباشند، بلکه اوراق به سرعت اجرای پروژهها کمک میکند؛ به همین دلیل انتشار اوراق باید جزو برنامه قرار داشته باشد. بازار سرمایه از سالهای گذشته کمککننده به سایر شرکتها بوده است و به هیچ عنوان نگاه ما به بورس کالا یک طرفه نیست. وی گفت: باید اقدامی صورت بگیرد تا قیمتگذاری کالاهایی که در بورس کالا عرضه میشود، به صورت منصفانه باشد و بهطور حتم از رانت جلوگیری شود. قطعاً در بورسهای کالایی موضع سازمان این است که محصولات عرضه شده به نحو منصفانهای قیمتگذاری شود تا از توزیع رانت بیهدف جلوگیری شود. عشقی بیان کرد: متأسفانه بعضاً اتخاذ برخی سیاستها سبب میشود قیمت کالایی که یک بازار رسمی و شفاف دارد، کنترل شود در حالی که در این سیاست زنجیرههای بعدی و قیمتی که مصرفکننده، کالا را دریافت میکند، مغفول میماند و مورد توجه قرار نمیگیرند.
کاتد مس در بورس کالا به صورت رسمی و در فرآیندی شفاف کشف قیمت میشود و همه رفتارهای عرضهکنندگان و خریداران نیز به دلیل ماهیت شفاف بورس کالا به صورت دقیق رصد و کنترل میشود، این در حالی است که زنجیرههای بعدی پس از معامله محصول در بورس، غیر شفاف بوده و هیچگونه نظارتی بر روی زنجیرههای بعدی فروش کالا انجام نمیشود. رییس سازمان بورس تاکید کرد: اگر نظارت تا انتهای زنجیره و رسیدن محصول به مصرفکننده وجود داشته باشد، به گونهای که کاهش نرخها به مصرفکننده نهایی رسیده و سبب کاهش تورم شود، هیچگونه اشکالی وجود ندارد، اما موضوع اصلی اینجاست که رانتی که با هدف حمایت از مصرفکننده در اول زنجیره توزیع میشود یا به مقاصد صادراتی میرود یا در بازارهای غیررسمی با قیمتهای بالاتر از قیمتهای رسمی به کالای نهایی تبدیل میشود تا به دست مصرفکننده برسد.
با ایجاد محدودیت در معاملات بورس کالا، عملاً به هدف خود یعنی کنترل قیمتهای نهایی نمیرسیم و باید با دیدگاهی منطقی و اقتصادی تصمیماتی اتخاذ شود که هم تولیدکننده و هم مصرفکننده از آن نفع ببرند. وی اضافه کرد: در تلاش هستیم تا جلوی اینگونه اتفاقها گرفته شود و تمامی محصولات در شرایط رقابتی و شفاف بورس، عرضه شوند نه اینکه خریداران محصور و محدود شده تا رقابتی شکل نگیرد. تابلوی رسمی مبادلات کالاها اگرچه قابل کنترل بوده، اما هنر اصلی آن است که کالا با قیمت مناسب به دست مصرفکننده نهایی برسد و در این مسیر توزیع رانت به یک بخش زنجیره قابل قبول نیست؛ با این دیدگاه پیش خواهیم رفت تا قیمتهای مناسبی در بازارهای کالایی برای تولیدکننده و مصرفکننده داشته باشیم. افتخار بزرگی است که مجموعههای صنعتی بزرگ در کشور کمککننده به ارزش افزود بالا در تولید هستند و این سرمایهها متعلق به کل مردم ایران است.
عشقی با تاکید بر اینکه به واسطه سهام عدالت دارای بیش از ۵۰ میلیون سهامدار هستیم، اظهار داشت: با توجه به اولویتهایی که امسال داریم توصیه ما این است تا بهطور حتم تقسیم سود به نحوی انجام شود که طرحهای توسعهای شرکتها آسیب نبینند و این اقدام متناسب با سیاست نقدینگی حاکم در شرکت باشد. تاکید ما این است تا سودهایی که در مجامع تقسیم میشود بهطور حتم در زمان مقرر پرداخت شوند که اکنون موعد پرداخت سود به ۴ ماه کاهش پیدا کرد. بسیاری از شرکتها مسوولیت پذیر هستند و در کمتر از بازه زمانی چهار ماه سود نقدی را تقسیم و واریز میکنند. با توجه به اینکه سیاستگذاری مسائل مربوط به سهام عدالت در وزارت امور اقتصادی و دارایی و شورای عالی بورس انجام میشود برنامه ما این است تا سیاست پرداخت سود حداکثری نداشته باشیم تا از این طریق به توسعه شرکتها کمک کنیم.
انتشار اوراق ارزی در یک سال آینده
رییس سازمان بورس افزود: عدم آشنایی فعالان اقتصادی با شرایط بازار و ابزارهای موجود در بازار سرمایه از جمله مشکلاتی است که با آن روبرو هستیم، این امر باعث شده تا شرکتهای بسیار کمی وارد بورس شوند و از امکانات حاضر در این بازار منتفع شوند در اواخر سال گذشته برنامهریزیهایی صورت گرفت تا به جای مراجعه فعالان اقتصادی به بورس برای تامین مالی، ما به سازمانها مراجعه و از نزدیک با فعالان اقتصادی برای رفع موانع مذاکره کنیم تا از این طریق زمینه گسترش تامین مالی این شرکتها از طریق بورس فراهم شود.
عشقی با تاکید بر اینکه شبکه بانکی بخش گستردهای از تامین مالی را به دوش میکشد، گفت: شبکه بانکی سهم بالایی را در این زمینه دارد، سهم بازار سرمایه از تامین مالی بنا بر دلایلی پایین است که بر اساس محاسبات صورت گرفته بازار سرمایه از نظر ریالی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد سهم در تامین مالی دارد. توجه به شرایط حاکم در شبکه بانکی و اختلاف موجود بین سود بانکی دیگر تمایلی برای دریافت تسهیلات از طریق بانک جهت انجام فعالیتهای اقتصادی وجود ندارد. وی ادامه داد: در بازار سرمایه امکانات متعددی از نظر ابزارهای بدهی، ابزارهای سرمایهگذاری و ابزارهای نوین مانند صندوق سرمایهگذاری وجود دارد که میتوان برای برنامههای مختلف فعالان اقتصادی با کمک شرکتهای تامین سرمایه نسخه مختص هر شرکت را پیشنهاد داد و آن را عملیاتی کرد. امیدواریم تامین مالی شرکتهای کوچک را رفع کنیم و از این طریق نقش پررنگتری را در تامین مالی فعالیتهای اقتصادی در کشور داشته باشیم.
افزایش سهم تامین مالی بخش خصوصی از بازار سرمایه
وی افزایش سهم تامین مالی بخش خصوصی از بازار سرمایه را جزو برنامههای این سازمان در سال جاری عنوان کرد و گفت: در چند سال گذشته بیشتر دولت از طریق بازار سرمایه تامین مالی کرد، دولت در سال ۹۹ بیش از ۲۸۰ هزار میلیارد تومان را از طریق ابزارهای مختلف مانند انتشار اوراق، فروش سهام تامین کرد. در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان انتشار اوراق دولتی صورت گرفت که میزان آن نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش یافت.
تامین مالی از بازار سرمایه نیازمند ضمانت بانکی نیست
عشقی با تاکید بر اینکه برای تامین مالی از بازار سرمایه نیازمند ضمانت بانکی نیستیم، گفت: شرکتهایی که شامل رتبهبندی شوند، بدون نیاز به ضامن میتوانند اقدام به انتشار اوراق منتشر و تامین مالی از بازار سرمایه کنند. این فرآیند در سازمان بورس کمتر از ۱۰ روز انجام خواهد شد که مختص به شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
برای شرکتهای پذیرفته شده در بازار سرمایه معافیت مالیاتی ۲۰ درصدی تعلق میگیرد. رییس سازمان بورس از برنامه ویژه سازمان بورس برای صندوقهای املاک و مستغلات خبر داد و گفت: مشکلات موجود برای تشکیل صندوق زمین و ساختمان منجر به پیچیدگی آن شده است. اکنون دستورالعمل برای تشکیل صندوق زمین و ساختمان وجود دارد اما به ایدهها برای رونق صندوقهای زمین و ساختمان توجه میکنیم و اقدام به اصلاحات مدنظر خواهیم کرد.
انتشار نخستین اوراق ارزی تا یک سال آینده
عشقی اعلام کرد که با راهاندازی بورس بینالملل نخستین اوراق ارزی را در یک سال آینده منتشر خواهیم کرد. طبق وعدههای داده شده به وزیر اقتصاد قرار است تا تصمیمات مربوط به راهاندازی اتاق مانیتورینگ اتخاذ و جزییات مجوزهای تامین مالی در سازمان را نظارت خواهم کرد تا دیگر طرح تامین مالی در سازمان بورس روی زمین نماند.
امکان تامین مالی بنگاههای اقتصادی از بازار سرمایه بدون نیاز به ضامن
وی اظهار داشت: یکی از راهبردهای اصلی بازار سرمایه تامین مالی بنگاههای اقتصادی است. تمام امکانات بازار سرمایه را در این جهت بسیج کردهایم تا بتوانیم سرمایهها را به سمت بنگاههای مولد اقتصادی هدایت کنیم تا به رشد و توسعه اقتصادی منجر شود. یکی از کارهای تعریف شده برای تحقق این راهبرد این بود که به جای آنکه در تهران بنشینیم و منتظر باشیم تا پروژهها درخواست تامین مالی خود را ارایه کنند، خودمان در پروژههایی که نیازمند تامین مالی جدی هستند حضور پیدا کنیم.
بورس را به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی هدایت خواهیم کرد
عشقی همچنین گفت: بازار سرمایه فراز و فرود زیادی داشته است، مخصوصاً در چند سال گذشته هجوم نقدینگی به سمت بازار سرمایه را شاهد بودیم که از این نقدینگی استفاده مناسبی نشد و هدفمند به سمت تولید نرفت. در سال ۹۹ بعد از یک رشد غیرمنطقی، شاهد کاهش شاخصها و رکود تقریباً ٢.٥ ساله بازار بودیم. سیاست ما این است که وقتی نقدینگی به سمت بازار سرمایه میآید و مردم به این بازار اعتماد کردهاند، بتوانیم این بازار را به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی هدایت کنیم. وی ادامه داد: ابزارهای مختلفی برای این کار تعریف شده که بحث عرضه اولیه سهام یکی از این ابزارها است و در این سفر هم پیگیر آن هستیم. همچنین شرکتهایی که امکان پذیرش آن در بازار سرمایه وجود دارد، پذیرش شوند. شرکتهای خوبی هم شناسایی شده که مراحل پذیرش را طی کرده و بخشی از سهام آنها در بازار پذیرش میشود.
شرکتهای سهامی عام پروژه
عشقی با اشاره به مزایای شرکتهای سهامی عام پروژه گفت: بحث دیگر، بحث تاسیس شرکتهای سهامی عام پروژه است. پروژههای متعددی در کشور داریم که به دلایل مختلف متوقف شدهاند. این پروژهها قابلیت تبدیل به شرکت سهامی عام پروژه را دارند. با توجه بهاندازه پروژه، میتوان ۱۰ الی ۳۰ درصد از این پروژهها را در بازار سرمایه عرضه کرد و منابع که در بازار سرمایه وجود دارد به سمت آن پروژه هدایت شود. امروز بازدیدهای خوبی داشتیم و امیدواریم بزودی به نتیجه رسیده و بتوان آنها را عرضه عمومی کرد. پروژههای بسیار سودآوری که مردم هم از سود آنها بهرهمند شوند. وی خاطرنشان کرد: به این شکل پروژهها شفاف شده و اطلاعات آنها ارایه میشود.
با این کار، نظارت همگانی ایجاد شده و یک مطالبه هم از سمت رسانهها ایجاد میشود. تحلیلگران امکان تحلیل دارند سهامداران امکان مطالبهگری دارند و این اقدامات موجب میشود مجری پروژه احساس کند چشمهای زیادی پیشبرد پروژه را نگاه میکنند و در پیشبرد پروژه دقت بیشتری میکند. یکی از صنایعی که در استان کرمان بسیار پررنگ بوده و نقش ویژهای در توسعه اقتصادی کل کشور بازی میکند، بخش معادن است. شاید بتوان گفت کرمان بهشت معادن است.
راهاندازی صندوق سرمایهگذاری
رییس سازمان بورس کرمان گفت: از سال گذشته تاکید جدی بر راهاندازی انواع صندوقهای سرمایهگذاری داشتیم که بتواند با انواع ذائقه سرمایهگذاران مطابقت داشته باشد. عملکرد این صندوقها توسط سازمان بورس نظارت شده و کاملاً تحت نظارت سازمان هستند، حتی هیاتمدیره آنها تحت نظارت سازمان بورس انتخاب میشود. وی اظهار کرد: سرمایهگذاران، این صندوقها را میتوانند انتخاب کنند و تا سالها مطمئن باشند که سرمایهشان به درستی مدیریت شده است. برای افراد ریسکپذیر صندوقهای پر ریسک طراحی کردهایم. صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت نیز برای طیفی که تمایل به پذیرش ریسک ندارند، طراحی شده است. شاید انتخاب این صندوقها نیاز به مشاوره کوچکی داشته باشد.
گسترش سرمایهگذاری غیرمستقیم
عشقی افزود: فرهنگ سرمایهگذاری باید گسترش پیدا کند. یکی از اقدامات دولت در چند وقت اخیر در راستای فرهنگسازی، بحث اعطای واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری به نوزادان بوده است.بررسیها نشان میدهد صندوقهایی که از دهه ٩٠ راهاندازی شدهاند بازدهی بسیار بالاتری نسبت به سرمایهگذاری مستقیم داشتهاند. امیدواریم فرهنگ سرمایهگذاری غیرمستقیم جا بیفتد، کما اینکه در همه جای دنیا، عمده سرمایهگذاریهای افراد، به صورت غیر مستقیم است.
توسعه تامین مالی
رییس سازمان بورس گفت: هدف از این سفر، پذیرش شرکتهای جدید در بورس و کسب نتیجه مطلوب است. همچنین تبدیل استان کرمان به بورس منطقهای یکی دیگر از اهداف ما بوده تا به این واسطه به فعالان اقتصادی کمک بشود. یکی از انتقاداتی که مطرح میشود این است که نهادهای مالی در تهران مستقر هستند.
ما به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه حاضر هستیم تا به متقاضیان تاسیس نهادهای مالی در این مسیر کمک کرده و مجوز بدهیم تا در بخش تامین مالی به ما کمک کنند. ادامه داد: ابزارهای مختلفی برای این کار تعریف شده که بحث عرضه اولیه سهام یکی از این ابزارها است و در این سفر هم پیگیر آن هستیم.