اما و اگرهای سوآپ گازی روسیه

با توجه به اینکه وابستگی اروپا به گاز روسیه بسیار بیشتر از نفت این کشور است، تحریم‌های مربوط به گاز در مدت زمانی دورتر اعمال شده است. اما به هر حال پیش بینی می‌شود که مسکو طی دو الی سه سال آینده با مازاد گازی روبرو شود که باید برایش بازاری بیابد. دست بالایی که روسیه در زمستان امسال نسبت به اروپا داشت، باعث شده بود که انتهای جنگ بسیار نزدیک به نظر برسد اما خرابکاری امریکا در لوله نورد استریم 1 و 2 امکان صادرات گاز روسیه به اروپا را از بین برد. 

به گزارش خبرنگار«تعادل» شرایط فعلی که به توقف صادرات گاز روسیه به اروپا منجر شده است، وضعیت ایده آلی برای ایران در جهت تبدیل شدن به یک شریک تجاری مهم و بزرگ روسیه و همچنین منتفع شدن از سود چند میلیارد دلاری خرید یا سوآپ گاز این کشور به وجود آورده است.

بنابراین، لازم است تمهیدات لازم اندیشیده شود تا از این فرصت به دست آمده به نحو احسنت بهره ببریم. کارشناسان ضمن تأیید لزوم بهره‌برداری از این فرصت در مورد خطرات این سیاست نیز هشدار داده‌اند. آنان اعتقاد دارند که نباید اجازه دهیم همسایگان ایران به مشتریان گاز روسیه تبدیل شوند و بازارهای بالقوه کشور از دست برود. همچنین نباید استفاده از گاز روسیه در داخل کشور برایمان تبدیل به عادت شود و ما را از تولید گاز خودمان غافل کند. نظرات مرتضی بهروزی فر، کارشناس انرژی را در این خصوص در ادامه می‌خوانید.

بهروزی‌فر با اشاره به ناترازی گاز در کشور به خبرنگار «تعادل» اظهار کرد: متاسفانه ما شدت مصرف انرژی بالایی نسبت به دیگر کشورهای جهان داریم. به‌طوری که در برخی از ماه‌های سال مصرف از تولید پیشی می‌گیرد. از طرفی نتوانسته‌ایم آنقدر که لازم است در حوزه توسعه میادین گازی خود سرمایه‌گذاری داشته باشیم. با توجه به این شرایط ما در فصل زمستان با ناترازی گاز مواجه می‌شویم.

حتی در فصل تابستان هم گاهی این مشکل را داریم. از طریق واردات گاز از روسیه می‌توانیم این ناترازی را حل کنیم و از تعطیلی صنایع در فصول سرد سال جلوگیری کنیم.  وی افزود: سیاست خرید گاز روسیه از این لحاظ می‌تواند برای ما مزیت داشته باشد. اما باید مراقب باشیم که این سیاست فقط در کوتاه‌مدت مورد استفاده قرار بگیرد. نباید به عنوان یک طرح بلندمدت به آن نگاه کنیم. غفلت از توسعه میادین گازی خود و سرمایه‌گذاری در بخش‌های بالادستی می‌تواند برایمان مشکل ساز شود. 

وی عنوان کرد: باید همزمان که از روسیه گاز وارد و در کوتاه‌مدت مشکلات ناترازی را حل می‌کنیم، با جدیت توسعه میادین گازی خود را دنبال کنیم و طرح‌های بهینه‌سازی مصرف را پیش ببریم. به این طریق می‌توانیم از گاز روسیه نهایت استفاده را ببریم. در غیر این صورت وابستگی ما به گاز روسیه تا حدی پیش خواهد رفت که در آینده حتی توان مالی تأمین واردات را هم نخواهیم داشت. 

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: در این موضوع که سوآپ یا خرید گاز روسیه برای کشور منفعت دارد، شکی نیست. اما مهم این است که این سیاست بتواند عملیاتی شود. هر گونه افزایش روابط اقتصادی و تعاملات انرژی با همسایگان می‌تواند به تقویت موقعیت سیاسی ایران در منطقه بیانجامد و برای کشورمان سودآور است.  وی مطرح کرد: یکی از مزیت‌های اصلی سوآپ گاز روسیه این است که گاز را در شمال تحویل گرفته و به کشورهای دیگر در مرزهای جنوبی می‌فرستیم، به لحاظ اینکه لازم نیست گاز را از جنوب به شمال کشور ببریم، برایمان سودمند است. 

بهروزی فر در پایان گفت: بنابراین به این شکل ایران به صورت فعالانه در تجارت گاز مازاد روسیه عمل خواهد کرد که هم بازارهای مختلفی را در دسترس ایران قرار خواهد داد و هم حداکثر منافع را کسب خواهد کرد و به خنثی کردن تحریم ‌نیز می‌پردازد. همچنین سوآپ گاز این امکان را ایجاد خواهد کرد که برای توسعه همکاری با همسایگان، از نظر سیاسی، روسیه در جهت ما حرکت کند.